การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 435

คํานํา
ในปจจุบันการสูบน้ําสวนใหญมักจะหันไปพึ่ งพาเครื่องจั กรกลไดแกเครื่องสู บน้ําซึ่งเครื่องสูบน้ํามักจะมีการ
ใช เชื้ อเพลิงฟอสซิ ลอันไดแก น้ํ ามั นดี เซล แตจากการที่ ราคาน้ํามั นในปจจุ บั นที่มี แนวโนมที่จะเพิ่มสู งขึ้ นเรื่ อยๆ
เนื่องจากแหลงพลั งงานเชื้อเพลิงฟอสซิสเริ่ มลดลงประกอบกั บกําลังการผลิตมีคาน อยกวากําลังในการใชงานเนื่องจาก
อัตราการเพิ่มของประชากรทํ าใหการสูบน้ําตองอาศั ยรูปแบบพลังงานรูปแบบอื่ นๆ (กฤษณพงศ 2547) และประเทศ
ไทยเปนประเทศที่มีศักยภาพทางดานพลังงานทดแทนสูงโดยเฉพาะพลังงานลมและพลังงานแสงอาทิตย การนําเอา
พลังงานไฟฟ าจากพลังงานแสงอาทิตยและพลั งงานลมมาใชในการผลิตพลังงานไฟฟาเพื่อใชภายในบานเรือนไดแลว
ยังสามารถนํ าไปใชสําหรั บสูบน้ําไดอีก ซึ่งหากมีการออกแบบระบบที่ ดีก็จะสามารถลดการใชพลั งงานไฟฟาและ
เชื้อเพลิ ง และในปจจุบันไดนํ าพลังงานทดแทนมาพั ฒนาระบบสูบน้ําเพื่อการเกษตรกรรมในพื้นที่ชนบท การคํานวณ
จุดคุ มทุนทางด านเศรษฐศาสตรและความนาจะเปนไปไดในการนํ าเอาระบบสูบน้ําแบบผสมผสานระหว างพลังงาน
แสงอาทิตยและพลังงานลมมาใชกับการเกษตร ดังนั้นการนํ าเอาระบบสูบน้ํามาใชจึงจะตองทํ าการออกแบบระบบเพื่อ
นํ ามาใชใหเกิดประโยชนสูงสุดและคุมคาแกการลงทุน (Thianphu 2004) ซึ่ งจากการศึกษาพบวาขนาดและราคาของ
ระบบสู บน้ําไมไดเปนปญหาแตเพี ยงอยางเดียวแต ยังพบวาการนําเอาระบบสู บน้ําแบบผสมผสานมาประยุกตใช ก็มี
ป ญหาดวย ปญหาที่พบไดแก การประเมินทางเทคนิ ค สิ่งแวดลอม ทางสังคม และโดยเฉพาะการกํ าหนดขนาดของ
เครื่ องสูบน้ําให ไดตามขนาดที่มี ความเหมาะสมกับความตองการใช น้ํา แตอย างไรก็ตามเป นสิ่งที่จะศึกษาและนํามา
ประยุ กตใช ตัวอยางที่ ประกอบดวยการประเมินทางเทคนิค สิ่งแวดล อมและทางสังคม เปนการทาทายต อผูที่มีความ
ชํานาญเฉพาะในการบํ ารุงรักษาและการนํ าไปประยุกตใช ในพื้นที่ ที่ ไดรับการลงทุนกั บระบบนี้ การที่ จะทํ าให
โครงการประสบผลสําเร็ จและเกิดการสงเสริมและสนับสนุ นดานเทคโนโลยี ในการใช ประโยชนในพื้นที่ห างไกล ซึ่ง
อาจพิจารณาให สอดคลองในโครงสรางทางดานเศรษฐกิ จ และสั งคม เทคโนโลยีจะมี ประสิ ทธิภาพที่ดีจะต อง
เหมาะสมกั บดานสิ่งแวดลอมซึ่งมี หลักการที่จะพัฒนาและปรับปรุงคุณภาพชีวิตที่ดีของประชากรใหดีขึ้น (Ghoneim
2006) โดยการหาแหล งพลังงานทดแทนมาใชให เกิดประโยชนสู งสุดในการสรางอาชีพและการเพิ่ มรายไดใหแก
ประชากรที่ อาศัยอยู ในทองถิ่น (Seeling and Hochmuth 1997)
ระบบสู บน้ําแบบผสมผสานพลังงานแสงอาทิตย และพลั งงานลมเปนระบบที่เหมาะสมสําหรับใช สูบน้ําใน
พื้ นที่ ชนบทที่ห างไกลการเชื่ อมตอสายไปไมถึง ปมสามารถป มน้ําระหวางวันและสามารถส งไปเก็ บยังถั งน้ํ าซึ่ ง
สามารถนํ าน้ํามาใชตอนกลางคืนหรื อในวันที่ไมมีพลั งงาน และผลที่ไดจากการนําเอาระบบสู บน้ําแบบผสมผสาน
รวมถึงการบํารุงรักษาที่ ต่ํา มี การติดตั้ งงาย มีความน าเชื่อถื อสูง และมีการปรับให สมดุลระหวางกําลังไฟฟาที่ผลิ ตได
และความตองการที่ใชน้ํ าในแตละวั น
อุปกรณและวิธีการ
1 . ปมสูบน้ํา
ป มสูบน้ําที่ใชในการออกแบบระบบสู บน้ําจะเปนปมแบบลูกสูบชัก (Reciprocating Pump) หรือปมน้ําผิว
ดิน (Surface Water Pump ) เปนแบบที่เพิ่มพลังงานใหแกของเหลวโดยการเคลื่อนที่ของลูกสูบเขาไปอัดของเหลวให
ไหลไปสูทางจายปริมาตรของของเหลวที่สูบไดในแตละครั้งจะเทากับผลคูณของพื้นที่หนาตัดของกระบอกสู บกับชวง