เอกสารการประชุมวิชาการและเสนอผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 18 2551 - page 22

-19-
การกระตุน PR Proteins ในกลวยไม รองเทานารีขาวสตูลโดยไคโตซานจากเห็ดพื้นบาน
Activation of PR Proteins in Lady’s Slipper Orchid (Paphiopedilum niveum)
by Local Mushroom Chitosan
อามีนา สาแม1* พรรณี อัศวตรีรัตนกุล2 และเกษม อัศวตรีรัตนกุ ล3
Amina Samae 1* , Punnee Asawatreratanakul 2, and Kasem Asawatreratanakul3
บทคัดยอ
ในการศึกษาเพื่อนำไคโตซานมาประยุกตใชปองกั นโรคที่เกิดจากเชื้อราในกลวยไมรองเท านารีขาว
สตูล โดยการสกัดแยกไคโตซานจากเห็ดพื้นบาน 6 ชนิด ไดแก เห็ ดแครง (Schizophyllum commune),
เห็ ดฟาง (Volvariella volvaceae.), เห็ ดหูหนู (Auriculalia sp.), เห็ดกะชิง (Lentinus connatus Berk.),
เห็ดนางฟา (Pleurotus sajor-caju ) และเห็ดนางรม (Pleurotus ostreatus ) ซึ่งสามารถแยกไคโตซาน
กึ่งบริสุ ทธิ์ไดประมาณ2-9% (%DD > 80%) และมี ขนาดโมเลกุล ระหวาง 0.34 -5.78x105 Da เมื่อนำ
สารละลายไคโตซานจากเห็ดเหล านี้ไปทดสอบกับต นกลวยไมรองเท านารีขาวสตูล เปนเวลา 24 สั ปดาห
พบวาสารละลาย ไคโตซานที่ความเขมขน 10 และ 100 ppm ที่ใหทุ กๆ 5 วั น สามารถกระตุนการเจริญ
เติบโตของใบกลวยไมใหยาวเพิ่ มขึ้น 1.3 – 1.8 เทา เมื่ อเปรียบเที ยบกับชุดควบคุม นอกจากนี้ ยังสามารถ
ตรวจพบการกระตุ น PR Proteins (Pathogenesis related protein) ไดแก peroxidase, superoxide
dismutase, chitinase, และ B-1,3-glucanase ในสารสกัดจากใบกลวยไมที่ ไดรับไคโตซาน ตนกล วยไม
ที่ ไดรั บการกระตุนดวยไคโตซานจากเห็ ดแครงและเห็ดนางฟาแสดงให เห็นถึงความสามารถในการ
ตานทานการเกิ ดนิโครซิ ส (necrosis) บนใบ เมื่ อทดสอบกับเชื้อรา Fusarium sp. Curvularia sp.
และ Phythophthora sp. การศึกษากลไกการทำงานของ PR Proteins จะนำไปสูการประยุ กตใชใน
การควบคุมโรคที่เกิดจากเชื้อราในกลวยไมและพืชชนิ ดอื่นๆ ตอไป
คำสำคัญ : ไคโตซาน ; PR Protein ; เห็ ด ; รองเทานารีขาวสตูล
1นิสิตปริ ญญาโท ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร มหาวิ ทยาลัยทักษิณ สงขลา 90000
2ผูชวยศาสตราจารย ภาควิชาชีวเคมี คณะวิทยาศาสตร มหาวิ ทยาลัยสงขลานคริ นทรฯ สงขลา 90112
3รองศาสตราจารย ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยทักษิ ณ สงขลา 90000
* โทรศัพท : 0810969947 e-mail : ana010969947@ hotmail.com
O10