full2012.pdf - page 1135

5
สลายสีคริ สตัลไวโอเลต และสีอีก 2 ชนิ ดที่มีโครงสรางใกล เคียงกับสีคริสตัลไวโอเลต โดยแบคที เรีย Bacillus subtilis
IFO 13791 พบวาที่อัตราการเจริญของเซลล ต่ําสีคริสตัลไวโอเลต จะถูกยอยสลายหลังจากเวลาผานไป 24 ชั่วโมง และที่
อัตราการเจริญของเซลลสูงสีคริ สตัลไวโอเลต จะถูกยอยสลายภายในเวลา 8 ชั่วโมง โดยพบวาแบคทีเรียดั งกลาวเจริญ
ได นอยมากเมื่อนําไปเพาะเลี้ยงในอาหารเลี้ยงเชื้อที่มีสวนผสมของสี basic auramine O., basic funchsin และ Victoria
blue (Yatome et al., 1991) อีกทั้งยังสังเกตไดวาการยอยสลายสียอมที่ความเขมขนต่ําจะเกิ ดขึ้นได ดีกว าที่ ระดับความ
เข มขนของสียอมสูงอันอาจเนื่ องมาจากฟนอลที่ ไดมาจากปฏิกิริยาดึงหมู เมธิลออกจากโมเลกุลของสี ยอม ไปรบกวน
กระบวนการออกซิ เดชันภายในเซลลทํ าใหเซลลตาย (Ogawa et al., 1988) การที่แบคทีเรียมีความสามารถในการยอย
สลายและทนตอสีคริสตั ลไวโอเลตหรือมีในกลุมไตรฟ นิลมีเทนได นั้ นอาจเป นผลมาจากการมีโครงสรางที่ เรี ยกวา
พลาสมิด (plasmid) (ไกรวุฒิ, 2541) นอกจากนี ้ความสามารถในการยอยสลายสี คริสตัลไวโอเลตยังขึ้ นอยูกับการมี
เอนไซมบางชนิดที่สรางขึ้นมาภายในเซลล (intracellular enzyme) ดังที่ได มีรายงานวาเอนไซมแลคเคสจากเชื้อรา Irpex
lacteus สามารถชวยในการกํ าจัดสียอมสังเคราะห reactive orange 16 และ remazol brilliant blue R (Svobodova and
Majcherczyk, 2008)
จากการคั ดเลือกแบคทีเรียจากอางยอมสีหองปฏิบั ติการจุ ลชีววิทยาของอาคารเครื่องมือวิทยาศาสตร และเทคโนโลยี
8 มหาวิทยาลัยวลัยลั กษณ ดวยอาหารเลื้ยงเชื้อ Luria-Bertani (LB) หรื อ Nutient broth (NB) ที่มีสีคริ สตัลไวโอเลต (LCV
หรือ NCV) หรื อสีมาลาไคธกรี น (LMG หรือ NMG) ความเขมขน 500 มิลลิกรัมตอลิ ตรเปนแหลงคารบอนหลั ก โดยคาด
วาแบคทีเรียในสถานที่ดังกลาวมีการสัมผัสกับสี คริสตัลไวโอเลตหรือสีมาลาไคธกรี นจากการยอมเซลลแบคทีเรียและมี
ความสามารถในการยอยสลายสีคริสตัลไวโอเลตหรือสีมาลาไคธ กรีนดวยการใชสี ยอมทั้ง 2 ชนิ ดเปนแหล งคารบอน
(Jihane, 2009) ซึ่งจากการศึกษาในครั้งนี้สามารถคัดแยกแบคทีเรียได 2 ไอโซเลต (ตั้งชื่อวา A1 และ A3) ที่ สามารถยอย
สีคริ สตัลไวโอเลตหรื อสีมาลาไคธ กรีนที่ความเขมขน 500 มิลลิกรัมตอลิตร และแบคที เรีย A3 สามารถทนทานตอสียอม
ที่ความเข มขนสูงสุดถึง 10,000 มิลลิกรัมตอลิตร แสดงวาแบคทีเรียใชสี ยอมเปนแหล งคารบอนสําหรับการเจริญได ดวย
ปฏิ กิริยาการดึ งหมูเมทิล (demethylation) ออกจากโครงสรางหลักของสียอมทํ าใหทนทานตอการถูกทําลายดวยสี ยอม
(Yatome et al ., 1991; Sarnaik and Kanekar, 1999) อยางไรก็ตามกระบวนการดึงหมู เมธิลออกจากสี ยอมจะได
ฟ นอลออกมากอนที่จะถูกเปลี่ยนไปเปนคารบอนไดออกไซด ทํ าใหแบคทีเรี ยบางชนิดไม สามารถเจริญในอาหารเลี้ ยง
เชื้อที่มีความเขมขนของสียอมสูง (Ogawa et al., 1988)
การศึกษาความสามารถในการยอยสลายสีคริสตัลไวโอเลตหรื อสีมาลาไคธ กรีน ซึ่งจะใชสี เปนสับสเตรทแลว
ติดตามผลการเปลี่ยนแปลงค าการดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่น 590 และ 618 นาโนเมตร ตามลํ าดับ โดยคํานวณเปอรเซ็น
การลดลงของสีที่คาการดูดกลืนแสงดังกลาว จากการเลี้ยงแบคทีเรีย A1 และ A3 ในอาหารเลี้ยงเชื้อ LCV หรือ NCV ที่มี
สีคริ สตัลไวโอเลต หรืออาหารเลี้ยงเชื้ อ LMG หรือ NMG ที่มีสีมาลาไคธกรีน เขมขน 500 มิลลิกรัมตอลิตร ปริ มาตร 100
มิลลิ ลิตร ที่อุณหภู มิ 37 องศาเซลเซียส ในสภาวะเขยา เมื่อเลี้ ยงแบคทีเรียเป นเวลา 5 วั น พบวาแบคทีเรีย A3 จะมี
ความสามารถในการยอยสลายสีคริ สตัลไวโอเลตได สูงถึง 98.95% (ในอาหารเลี้ ยงเชื้อ LCV) และ 96.06% (ในอาหาร
เลี้ยงเชื้อ NCV) สวนการย อยสลายสีมาลาไคธกรีนนั้น สามารถยอยสลายไดสูถึง 98.59% (ในอาหารเลี้ ยงเชื้อ NMG) และ
86.66% (ในอาหารเลี้ยงเชื้อ LMG) ซึ่งสอดคล องกับรายงานเกี่ยวกับจุลินทรียที่แยกจากดิ นบริเวณโรงงานสามารถยอย
สลายสี ยอมไดสูงถึง 90-100 % เมื่อใชสี ยอมเป นสับสเตรท (Azmi et al., 1988) ซี่ งอาจเนื่องมาจากแบคทีเรี ยสามารถดูด
ซับสี ยอมเข าสูตัวเซลล แลวจึงเริ่มยอยสลายเพื่อใชเปนแหลงคารบอนสําหรั บการเจริญ (ปยวรรณ, 2544) แตถาหากศึกษา
การดู ดซับสียอมดวยเซลลแบคที เรียตายเมื่ อเลี้ยงไวในอาหารเลี้ยงเชื้อที่ มีสีคริสตัลไวโอเลต (LCV หรือ NCV) หรื อ
อาหารเลี้ยงเชื้อที่มีสี มาลาไคธกรี น (LMG หรือ NMG) ในสภาวะการบมเลี้ยงเชนเดียวกับที่เลี้ยงเซลลมีชีวิต พบวา
1135
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555