full2012.pdf - page 1515

2
บทนํา
การสูบบุหรี่ มีความสั มพันธกับโรคตางๆ เชน โรคมะเร็ง โรคระบบหัวใจและหลอดเลือด โรคระบบทางเดิน
หายใจตอทั้งผูสูบและผูใกลชิด การเสียชีวิตของประชากรโลกจากการสูบบุหรี่เพิ่มจากปละ 4 ลานคนในป ค.ศ. 1998
เปน 4.9 ลานคนในป ค.ศ. 2003 และมีแนวโนมเพิ่มขึ้นเปน 10 ลานคนในป ค.ศ. 2020 (World Health Organization,
2006) จากผลสํารวจของสํานั กงานสถิติแหงชาติเมื่อ พ.ศ. 2549 พบวาคนไทยเสี ยชีวิตจากการสู บบุหรี่ ปละ 42,000-
52,000 คน (สํานั กงานสถิติแหงชาติ, 2551)
การบําบัดรักษาเพื่อเลิกบุหรี่ ในประเทศไทยปจจุบั นยังมีขอจํากัดในการเขาถึงยาและบริการ นิโคตินทดแทน
bupropion และ varenicline ซึ่ง องค การอาหารและยาของประเทศสหรัฐอเมริการับรองเปนยาชวยเลิกบุหรี่ ยังจัดเปนยา
นอกบัญชียาหลักแหงชาติ จึงพบวามีการนําการแพทยทางเลือก การฝ งเข็มและสมุนไพรมาใชในการเลิกบุหรี่มากขึ้น
หญาดอกขาว (Ash-colored fleabane หรือ Little iron weed) เปนพืชที่อยูในวงศ Asteraceae มีชื่อวิทยาศาสตร
วา Vernonia cinerea หรือ Vernonia laxiflora และมี ชื่อเรียกตามทองถิ่นตางๆ เชน หญาละออง กานธูป หมอนอย หญา
สามวัน หญาหนวดแปง เปนตน (นันทวันและอรนุช, 2543) การศึกษาทางเภสัชวิทยาพบวาสารสกั ดน้ําของหญาดอกขาว
มีผลลดอาการขาดนิโคตินและลดระดับ nicotinic receptors ในสมองของหนูขาวเล็ ก (ธนศักดิ์และคณะ , 2553)
นอกจากนี้ มีการศึกษาทางคลินิกที่ชี้ใหเห็นถึงประสิทธิภาพในการชวยเลิกบุหรี่ของชาชงหญ าดอกขาว (ปรีดา, 2549;
มุกดา, 2545; Wongwiwatthananukit, et al., 2009) อยางไรก็ตามยังไมสามารถสรุ ปประสิทธิภาพของหญาดอกขาวใน
การชวยเลิกบุหรี่ ไดชัดเจน เนื่องจาก ขอจํ ากัดของการศึกษา เชน ระยะ เวลาใชชาเพี ยง 2 สัปดาห ไม มีการวัดขอมูลเชิง
คุณลักษณะพื้นฐานและการยืนยั นผลการเลิกบุหรี่ ดวยวิธีมาตรฐาน จํานวนกลุมตัวอย างคอนขางนอย หรือการสูญหาย
ของกลุมตัวอยางคอนขางสู ง นอกจากนี้ การใชในรูปแบบชามักไมสะดวกและไมสามารถควบคุมปริมาณสารสํ าคัญให
คงที่ได ดังนั้นหากเตรียมผลิตภัณฑหญาดอกขาวในรูปแบบที่มีสารสําคัญคงที่ เพิ่มระยะเวลาในการใช ผลิตภัณฑเปน 4
สัปดาห โดยมีการเฝาระวังและติดตามเหตุการณไมพึงประสงคที่อาจเกิ ดขึ้น และ ทําการศึกษาแบบ randomized double
blind placebo controlled โดยมีการยืนยันผลการเลิกบุหรี่ดวยสารชีวเคมีที่เหมาะสม นาจะได ขอสรุ ปเกี่ยวกับ
ประสิทธิภาพของหญาดอกขาวตออัตราการเลิกบุหรี่ที่ ชัดเจนมากขึ้ นเพื่อประโยชน ในพิจารณาเลือกใชผลิตภัณฑจาก
หญาดอกขาวในการชวยเลิกบุหรี่ ในอนาคต
วิธี การวิจั ย
การศึกษาครั้งนี้ทําการศึกษาแบบ randomized double blind placebo controlled โดยคัดเลือกอาสาสมัคร
สุขภาพดี ที่มีอายุ 15 ป ขึ้นไป สูบบุหรี่อย างนอยในชวง 6 เดือนกอนเขารวมการศึกษา และ มีความต องการเลิกบุหรี่ใน
ระดับ preparation และ action (เลิ กบุหรี่ได ไมเกิน 7 วันก อนเขารวมวิจัย) ตามแบบจําลอง Transtheoretical Model
Stages of Change (TTM) หากอาสาสมัครรายใดอยูในระหวางการใชสารเสพติดชนิดอื่นๆ กําลังตั้งครรภ วางแผน
ตั้งครรภ ให นมบุตร หรือ กําลังไดรับการบําบัดรั กษาเพื่อเลิ กบุหรี่ดวยยา สมุนไพรหรือวิธีอื่น หรือสิ้นสุดการรักษาด วย
วิธีนั้ นๆ เปนเวลาไมเกิน 2 สั ปดาห จะถูกคัดออกจากการศึ กษา ทําการศึกษาที่แผนกผู ปวยนอก โรงพยาบาลสิชล จังหวัด
นครศรีธรรมราช และเก็บขอมู ลตั้งแตวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2554 ถึง 31 ตุลาคม พ.ศ. 2554
ขั้นตอนการดําเนินการวิจัย
อาสาสมัครที่ผานเกณฑการคัดเลือกและยินยอมเขารวมการศึกษาจะถูกแบงเปน 2 กลุมยอย ไดแก กลุมที่สูบ
บุหรี่ เกินและไมเกิน 10 มวน/วัน เพื่อกระจายอาสาสมัครที่มีความแตกตางของระดั บการติดนิโคตินให อยูในกลุมศึกษา
1515
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555