full2012.pdf - page 191

šœÎµ
ป่ าไม้เป็ นแหล่งทรั พยากรธรรมชาติที่สํ าคัญซึ่ งเปรี ยบประดุจดั่ง “ห้างสรรพสินค้าธรรมชาติ ” ที่ผู้ คนสามารถ
นํามาใช้ประโยชน์สํ าหรั บแหล่งปั จจัยสี่ แหล่งท่ องเที่ยว สถานที่ พักผ่อนหย่อนใจ ตลอดจนของใช้นานาชนิ ด
(กรมวิชาการ, 2542) ล้วนแล้วแต่ได้มาจากป่ าทั้ งสิ้ น นอกจากนั้ นป่ ายังทําหน้าที่ ป้ องกันภัยและรักษาความสมดุ ลของ
ธรรมชาติ (นิวัติ, 2548) เป็ นที่ประจักษ์โดยทั่วไปแล้วว่าทรัพยากรป่ าไม้มีคุณค่ามากมายทั้ งทางตรงและทางอ้อมจึ งมี
ความจําเป็ นอย่างยิ่งที่จะต้องอนุรักษ์ ทรัพยากรป่ าไม้ยิ่งมี ประโยชน์ยืนยาวตลอดไป (นิ วัติ, 2546) ปั จจุ บันป่ าไม้มี
จํานวนลดลงอย่างต่อเนื่ อง ซึ่ งมีสาเหตุพื้ นฐานมาจากจํานวนประชากรที่มากขึ้ นและการขยายตัวทางเศรษฐกิจจากเมือง
สู่ ชนบท แต่ในขณะเดียวกั นก็เป็ นการตักตวงผลประโยชน์จากป่ าเพียงอย่ างเดียวโดยไม่ หยุดยั้ ง (ชาติ ชาย, 2544)
สําหรั บแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ มองว่าการลดลงของพื้ นที่ป่ าไม้ เกิดจากการที่ ตลาดของสิ นค้าและบริ การจากป่ าไม้มี
ความบกพร่ องและป่ าไม้มีลักษณะของสินค้าที่ เป็ นแบบสาธารณะ ทําให้การจัดการดูแลป่ าไม้ไม่มีประสิทธิ ภาพในทาง
เศรษฐศาสตร์ (เสาวลักษณ์, 2549) ดังนั้ นการประเมินมู ลค่าจึงเป็ นเครื่ องมืออย่างหนึ่ งในการผลิตข้อมูลเพื่อสะท้อนให้
เห็นว่าคนในสังคมให้ความสํ าคัญอย่างไรกับสิ่ งแวดล้อม (อดิศร์ , 2541) เพื่อนํ าข้อมูลนี้ ไปใช้ในการกําหนดแนวทาง
พัฒนาที่ไม่สร้างผลเสี ยต่อสิ่ งแวดล้อมมากเกินไป
ป่ าต้นนํ้ าบางเหรียง เป็ นส่ วนหนึ่ งของป่ าดิบชื้ นเทือกเขาบรรทั ด ที่ สภาพป่ ายังมี ความอุดมสมบู รณ์ ซึ่ งมี
ความสําคัญต่อการดําเนิ นวิถี ชีวิตของชาวบ้านตั้งแต่อดีตจนถึงปั จจุบัน ชาวบ้านรอบพื้ นที่ป่ าได้รับประโยชน์มากมายที่
พึ งพาอาศัยจากป่ าต้นนํ้ าบางเหรี ยง วิถีชี วิตของชาวบ้านที่อาศัยอยู่รอบพื้นที่ป่ าและบริเวณใกล้เคียงได้ใช้ประโยชน์ จาก
ป่ าเป็ นแหล่ งเก็บหาของป่ า สมุ นไพร เพื่อใช้บริ โภคและเป็ นยารักษาโรค ไม้ใช้สอยและนําไม้มาสร้ างบ้านเรื อนที่ อยู่
อาศัย ซึ่งสําหรับในสายตาของชาวบ้าน “ป่ า” ไม่ได้มีประโยชน์เพียงเนื้ อไม้มาใช้สร้างบ้านเท่ านั้ น แต่ยังมีความสําคัญ
ต่อชุมชนในด้านอื่น ๆ ทั้ งเป็ นแหล่งต้นนํ้าที่ ใช้อุปโภคบริ โภค ความเชื่อ รวมทั้งเป็ นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจของคนใน
ชุมชน สิ่งที่สํ าคัญที่สุ ดคือ แหล่งที่ สร้างมั่นคงทางด้านอาหารของชาวบ้าน จากการอาศัยพึงพิ งป่ าทําให้ชาวบ้านมี
อาหารเพียงพอ การใช้ผลผลิตจากป่ าช่วยลดค่ าใช้จ่ายในครอบครัวลงได้ ซึ่ งการจัดการป่ าจะมี การจัดการตามวิถี ทาง
ของชาวบ้านที่เกิดจากความรักความหวงแหน และการเป็ นเจ้าของพื้นที่ ป่ า (สุ วิทย์ (สัมภาษณ์), 11 มกราคม 2553)
กล่ าวว่า “ทรั พยากรบ้านเรา เราควรเห็นความสําคัญของทรั พยากรและมี การจัดการทรั พยากรให้ ดี เพื่อเก็ บไว้ให้
ลูกหลานได้ใช้ ในอนาคต” ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาการใช้ประโยชน์ จากป่ าต้นนํ้ าบางเหรี ยง เพื่อทําการประเมินมู ลค่า
ทางเศรษฐศาสตร์ของผลผลิ ตจากป่ าที่ ไม่ใช่เนื้อไม้ ซึ่ งผลการศึกษาสามารถเป็ นข้อมูลสะท้อนให้เห็ นถึงประโยชน์ที่
เกิดขึ้ นจากป่ าต้นนํ้ าบางเหรี ยงที่ทําให้ชุมชนได้ตระหนักและใช้เป็ นแนวทางในการจัดการทรั พยากรป่ าไม้ของชุมชน
เพื่อนําไปสู่ การใช้ประโยชน์ที่ยั่งยืนต่อไปในอนาคต
ª´˜™»ž¦³Š‡r
1. เพื่อศึกษาลักษณะการใช้ประโยชน์ของผลผลิตจากป่ าที่ไม่ใช่เนื ้อไม้ในป่ าต้นนํ้าบางเหรี ยง ตําบลเกาะเต่า
อําเภอป่ าพะยอม จังหวัดพัทลุง
2. เพื่อประเมินมู ลค่าทางเศรษฐศาสตร์ของผลผลิตจากป่ าที่ไม่ใช่เนื้ อไม้ในป่ าต้นนํ้ าบางเหรี ยง ตําบลเกาะเต่า
อําเภอป่ าพะยอม จังหวัดพัทลุง
191
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555