การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 167

3
และไอเวอเมกติน แตยาเลวามิโซลยั งมีประสิทธิภาพสูงอยู อย างไรก็ตาม การศึกษานี้ ดําเนินการเพียงฟารมเดียว เปน
ฟาร มที่มีประวัติใชยาอย างตอเนื่อง ดังนั้นจึงควรทําการศึกษาเพิ่มเติมโดยเปรี ยบเทียบกับฟารมอื่นที่มีประวัติการใช
ยาถ ายพยาธิแตกตางกัน
อุปกรณ และวิธีการ
การทดลองนี้ ดําเนินการที่ไพรินฟารม และบัญชาฟารม ซึ่ งเปนฟารมของเกษตกรรายยอย ซึ่งตั้งอยูที่
อ. ปาพะยอม จ. พัทลุง และ ที่หองปฏิบั ติการ คณะเทคโนโลยีและการพัฒนาชุมชน มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขต
พั ทลุง ระหวางเดือน ธันวาคม 2549 – มกราคม 2550
ใชแพะพันธุพื้ นเมืองไทยและลู กผสมพื้นเมือง-แองโกลนูเบียนเพศเมีย ที่มีฟนแทอย างนอย 1 คู มีน้ํ าหนัก
และความสมบู รณของรางกายใกลเคียงกัน ฟารมละ 36 ตัว รวมใชแพะทั้ งหมด 72 ตัว ใช แผนการทดลองแบบ
Splitplot โดยมีฟารมเป น main plot และยาเปน sub plot มีป จจัย 2 ปจจัยคื อ ชนิดของยาถ ายพยาธิที่ ใช และฟารม มี
การถายพยาธิ 4 ประเภท คือ 1) กลุมควบคุม (ไมถายพยาธิ) 2) ถ ายดวยยาอัลเบนดาโซล 3) ถายด วยยาเลวามิโซล
และ 4) ถายดวยยาไอเวอเมกติน และมี ฟารมที่ศึกษาจํานวน 2 ฟาร ม
ฟารมที่ 1 ไพรินทรฟารม เริ่มเลี้ยงแพะเมื่อ 20 มิถุนายน 2543 ป จจุบันมีจํานวนแพะทั้งหมด 130 ตัว เปน
แพะพื้นเมือง 15 ตัว ที่เหลื อเปนแพะลูกผสม พื้นเมือง – บอร และลูกผสมพื้นเมือง-แองโกนูเบียน เลี้ยงปลอยใหแทะ
เล็มในแปลงหญาธรรมชาติ และในสวนยางที่มีตนยางอายุ 3 ปขึ้นไป เนื้อที่ในการปลอยแพะใหแทะเล็มประมาณ
183 ไร ในสวนยางจะมี หญารูซี่ และหญากินนีบางสวน และมีเสริมตนกลวยให กินภายในคอก การใหอาหารเสริ มมี
การใหอาหารข นของโคนมที่มีโปรตีน 14 % โดยใหกินเฉพาะแพะที่ อายุไมเกิน 3 เดือน คอกกวาง 4 เมตร ยาว 15
เมตร เปนคอกแบบยกพื้นสูง 2 เมตร มุงหลั งคาดวยกระเบื้อง ใชไมหมากทําเปนพื้นคอก หนา 1 นิ้ว กวาง 3 นิ้ว
ชองวางระหวางไม 1 เซนติเมตร ทําความสะอาดใตคอกสัปดาหละ 1 ครั้ง และบนคอกวันเวนวั น เคยใชยาอัลเบนดา
โซล และ แอมเมท ซึ่งเปนยาถายพยาธิภายนอก ปจจุบันใชยาไอเวอเมกติ น อัลเบนดาโซล และเลวามิโซล โดยใน
ระยะแรกถายพยาธิทุ ก 6 เดือน ตอมาถายพยาธิ ทุก 3 เดือน ปจจุบันในฤดูแลงถายพยาธิทุ ก 3 เดือน แตในฤดูฝนทํา
ถายพยาธิทุก 45 วั น
ฟารมที่ 2 บัญชาฟารม เริ่มเลี้ยงแพะเมื่อ เดือนมีนาคม 2540 เริ่มเลี้ยงจากแพะจํานวน 5 ตั ว ปจจุบันมี แพะ
ทั้ งหมด 102 ตัว เปนแพะพื้นเมือง 87 ตัว และแพะลูกผสม พื้นเมือง-แองโกนูเบียน จํานวน 15 ตั ว เปนแมแพะ
พื้ นเมืองจํานวน 50 ตั ว แพะพอพันธุลูกผสมพื้นเมือง-แองโกนูเบียนจํ านวน 2 ตัว เเลี้ยงแบบปลอยในสวน ซึ่งเปน
สวนยางพาราที่ ตนยางมีอายุประมาณ 5 ป และสวนผลไม มีพื้ นที่ในการปลอยแทะเล็มประมาณ 200 ไร มีแปลงหญา
ที่ ปลูกเป นหญารูซี่และหญากินนี่ ไมมีการเสริมอาหารข น แตมีการเสริมกอนแรธาตุและเกลือ คอกกวาง 12 เมตร ยาว
12 เมตร ยกพื้นสูงประมาณ 1.5 เมตร พื้นคอกทําดวยไมหมาก กวาง 2 นิ้ว หนา ½ นิ้ว ชองวางระหวางไม ประมาณ
1 เซนติเมตร มุงหลังคาดวยสังกะสี กวาดบนคอก ประมาณ 10 วัน/ครั้ ง ทําความสะอาดใต คอกประมาณ 3 ครั้ง/ป
ป จจุบั นใชยาเวอร มิทานควบคุ มพยาธิโดย ถายทุก 2 เดือน
กอนทําการทดลอง ตรวจหาจํานวนไข พยาธิในมูล และชั่งน้ําหนักแพะทดลองเพื่อใช สําหรับคํานวณขนาด
ของยาถายพยาธิที่ จะใช ซึ่ งในแตละฟารม ตรวจนับจํานวนไขพยาธิในมูลในวันที่ 1, 3, 7, และ 14 หลังจากถายพยาธิ
เก็บตัวอยางมู ลแพะโดยตรงจากทวารหนัก เพื่อนํามาตรวจนับจํานวนไขพยาธิ ซึ่งเก็บ ใสกลองเ ปดฝาใหสนิท เขียน