Keywords:
Specific activity; Gamma ray spectroscopy; Radium equivalent activity; Radiation
hazard index; Outdoor gamma dose rate
คํ
านํ
า
รั
งสี
เป
นส
วนหนึ่
งของธรรมชาติ
โดยมาจากการสลายตั
วของสารกั
มมั
นตรั
งสี
ที่
ปะปนใน
สิ่
งแวดล
อมทั่
วไปหรื
อมาจากรั
งสี
ที่
มี
ต
นกํ
าเนิ
ดจากภายนอกโลกของเรา รั
งสี
คื
อพลั
งงานที่
แผ
ออกมา
จากแหล
งกํ
าเนิ
ดในรู
ปของคลื่
นแม
เหล็
กไฟฟ
า ได
แก
คลื่
นวิ
ทยุ
ไมโครเวฟ แสงสว
าง รั
งสี
เอกซ
และ
รั
งสี
แกมมา เป
นต
น หรื
อรั
งสี
อาจจะเกิ
ดมาจากอนุ
ภาคที่
มี
ความเร็
วสู
ง เช
น แอลฟาและบี
ตา เป
นต
น
รั
งสี
เกิ
ดขึ้
นได
ทั้
งจากธรรมชาติ
และการกระทํ
าของมนุ
ษย
โดยที่
แหล
งกํ
าเนิ
ดจากธรรมชาติ
จะก
อ
ก
อให
เกิ
ดรั
งสี
มากที่
สุ
ด อาทิ
เช
น จากสารกั
มมั
นตรั
งสี
ที่
มี
ในพื้
นดิ
น สิ
นแร
และสิ่
งแวดล
อม จากอากาศ
ที่
เราหายใจ แม
กระทั่
งภายในร
างกายและจากอาหารที่
เราบริ
โภคเข
าไป จะมี
การเจื
อปนด
วยสาร
กั
มมั
นตรั
งสี
จากธรรมชาติ
ทั้
งสิ้
น นอกจากนี้
ในห
วงอวกาศก็
มี
รั
งสี
เช
นกั
น ซึ่
งนอกจากจะมี
รั
งสี
ของ
แสงอาทิ
ตย
แล
วก็
ยั
งมี
รั
งสี
คอสมิ
กที่
แผ
กระจายอยู
ทั่
วจั
กรวาล ส
วนแหล
งกํ
าเนิ
ดรั
งสี
ที่
มาจากการ
กระทํ
าของมนุ
ษย
ก็
มี
หลายรู
ปแบบอาทิ
เช
น การเดิ
นเครื่
องปฏิ
กรณ
ปรมาณู
การระเบิ
ดของระเบิ
ด
นิ
วเคลี
ยร
การใช
เครื่
องเร
งอนุ
ภาคและเครื่
องฉายรั
งสี
เอกซ
รวมทั้
งการผลิ
ตสารกั
มมั
นตรั
งสี
จาก
ปฏิ
กิ
ริ
ยานิ
วเคลี
ยร
ต
างๆ เป
นต
น ดั
งนั้
นคํ
าว
า “กั
มมั
นตภาพรั
งสี
” หรื
อที่
เรี
ยกกั
นแบบสั้
นๆ ว
า “รั
งสี
”
จะหมายถึ
ง รั
งสี
ที่
เกิ
ดมาจากการแหล
งกํ
าเนิ
ดรั
งสี
ธรรมชาติ
และการกระทํ
าของมนุ
ษย
รวมกั
นนั่
นเอง
เมื่
อวั
นที่
25 เมษายน 2529 โรงไฟฟ
าเชอร
โนบิ
ล หน
วยที่
4 ได
เกิ
ดอุ
บั
ติ
เหตุ
ร
ายแรงที่
สุ
ดของการ
ใช
พลั
งงานนิ
วเคลี
ยร
เพื่
อผลิ
ตไฟฟ
า มี
ผู
เสี
ยชี
วิ
ตทั
นที
30 คน ในจํ
านวนนี้
เกื
อบทั้
งหมดเสี
ยชี
วิ
ต
เนื่
องจากได
รั
บสารกั
มมั
นตรั
งสี
ความแรงสู
งในช
วงเวลาที่
สั้
น ผลของการเกิ
ดอุ
บั
ติ
เหตุ
ครั้
งนั้
นยั
งส
งผล
กระทบอย
างต
อเนื่
องต
อประชาชนที่
อาศั
ยอยู
ในอาณาบริ
เวณโดยรอบ รวมไปถึ
งประเทศเพื่
อนบ
านอี
ก
หลายประเทศ ซึ่
งผลกระทบที่
เกิ
ดขึ้
นจากตอนที่
โรงไฟฟ
าระเบิ
ดครั้
งนั้
นทํ
าให
ฝุ
นกั
มมั
นตรั
งสี
ได
ฟุ
ง
กระจายไปตามชั้
นบรรยากาศและลอยไปตกตามสถานที่
ต
างๆและไปปะปนอยู
ในสิ่
งแวดล
อมใน
ธรรมชาติ
เพิ่
มมากขึ้
น ซึ
่
งโดยทั่
วไปแล
วในธรรมชาติ
จะมี
สารกั
มมั
นตรั
งสี
สะสมอยู
แล
วและอาจทํ
าให
สารกั
มมั
นตรั
งสี
มี
การสะสมเพิ่
มมากขึ้
นอี
ก โดยสารกั
มมั
นตรั
งสี
มั
กจะพบอยู
ในสิ่
งแวดล
อมรอบๆ ตั
ว
เราไม
ว
าจะเป
นอาหาร อากาศ น้ํ
าดื่
ม ดิ
น ทราย ที่
อยู
อาศั
ยหรื
อแม
กระทั่
งภายในร
างกายของเราเอง ซึ่
ง
จะมี
ปริ
มาณมากหรื
อน
อย ก็
ขึ้
นอยู
กั
บชนิ
ดและปริ
มาณของสารกั
มมั
นตรั
งสี
ที่
แตกต
างกั
นออกไป
ดั
งนั้
น มนุ
ษย
ทุ
กคนที่
อาศั
ยอยู
บนโลกจึ
งได
รั
บกั
มมั
นตภาพรั
งสี
จากธรรมชาติ
อยู
ตลอดเวลา ซึ่
งเมื่
อไม
นานมานี้
ประเทศในแถบเอเชี
ยและอี
กหลายประเทศทั่
วโลกได
ทํ
าการทดลองระเบิ
ดนิ
วเคลี
ยร
ซึ่
งอาจ
ทํ
าให
เกิ
ดการฟุ
งกระจายของฝุ
นกั
มมั
นตรั
งสี
และเกิ
ดการปนเป
อนของสารกั
มมั
นตรั
งสี
ในสิ่
งแวดล
อม
โดยเฉพาะประเทศไทยและอี
กหลายประเทศที่
อยู
ในแถบเอเชี
ยตะวั
นออกเฉี
ยงใต
ซึ่
งไม
ไกลจาก
การประชุ
มวิ
ชาการและเสนอผลงานวิ
จั
ยมหาวิ
ทยาลั
ยทั
กษิ
ณ ประจํ
าป
2550
3