การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 505

1
ความแปรผันทางพันธุกรรมของโทะในจังหวัดสงขลาและพัทลุงโดยเทคนิคอารเอพีดี
Genetic Variation of Rhodomyrtus tomentosa (Aiton) Hassk. in
Songkhla and Patthalung Province using RAPD Technique
อรุณรัศมิ์ วณิ ชชานนท1* และอมรรัตน บุญสิน 2
Arunrut Vanichanon1* and Amornrat Bunsin 2
บทคัดยอ
โทะ ( Rhodomyrtus tomentosa (Aiton) Hassk.) เปนพืชพื้ นเมืองชนิดหนึ่ งของภาคใต ซึ่งเปนไมพุม
ขนาดกลางสูงประมาณ 2-3 เมตร ใบเปนใบเดี่ยวสองรูปแบบคือ รูปไขกลับและรูปรี ดอกสมบูรณ เพศชนิดดอก
เดี่ยวหรือดอกชอแบบกระจุก มีกลีบดอกสีชมพู รูปไขกลับหรือคอนขางกลม 5 หรือ 6 กลีบ มีเกสรเพศผูจํานวน
มาก ผลเดี่ยวมีลักษณะเปนเนื้ อนุมและมีหลายเมล็ด เนื่องจากดอกสวยงามจึงสามารถปลูกเป นไมประดับ อีกทั้ง
สามารถใชประโยชนจากผล รากและใบใชทํ ายารักษาโรค ในอดีตโทะกระจายพันธุอยางแพร หลาย โดยเฉพาะ
บริเวณพื้นที่ ดินทราย พื้นที่ ชายฝงทะเล แตในป จจุบั นโทะลดจํานวนลงเนื่องจากการใช ประโยชนที่ดินเพื่ อ
กิจกรรมอื่น อีกทั้ งข อมูลเกี่ยวกั บโทะมีน อยมาก ผูวิ จัยจึ งติดตามการกระจายพั นธุของโทะจากกลุ มชุดดินที่
เหมาะสมในการเจริญเติบโตของโทะ พบโทะกระจายพั นธุในกลุมชุดดิ น 17 25 34 39 ซึ่งเปนดิ นรวนปนทราย
และกลุมชุดดิ น 43 ซึ่งมี ลักษณะเปนดิ นเหนียวหรือดินร วนที่มีกรวดหรือลู กรังปะปนในปริมาณมาก พรอมทั้ง
ศึกษาความแปรผันทางพั นธุกรรมของโทะด วยเทคนิคอารเอพี ดี 25 ไพรเมอร กับตัวอย างโทะ 10 แหลง และ 9
ไพรเมอร (AA02 ,AA03, AA04, AA11, AA14, AA15, AA17, AA19 และ OPE11) ใหแถบ ดี เอ็นเอชัดเจน
จํานวน 67 แถบ เฉลี่ย 7.4 แถบตอไพรเมอร ซึ่ งมีขนาดประมาณ 400 – 3,800 คูเบส เปนแถบดีเอ็นเอที่ให
ความแตกตาง (polymorphic) 54 แถบ (80.6%) และเปนแถบดีเอ็นเอที่เหมือนกัน (monomorphic) 13 แถบ (19.4%)
เมื่อนําขอมูลแถบดีเอ็นเอมาจัดกลุมความสัมพันธทางพั นธุกรรมดวยโปรแกรม PHYLIP สามารถแบงกลุมโทะ
ได 2 กลุม คือกลุมจังหวั ดสงขลาและจังหวัดพั ทลุง ซึ่งมี ความสอดคลองกับพื้นที่ภูมิศาสตร ยกเวนโทะในเขต
อําเภอรัตภูมิของจังหวั ดสงขลามีความใกลชิดทางพันธุกรรมอยู ในกลุมจังหวั ดพัทลุ ง สวนโทะในเขตอําเภอปา
บอนในจังหวั ดพัทลุงมี ความใกลชิดทางพันธุกรรมอยู ในกลุมจังหวั ดสงขลา อาจเนื่องมาจากทั้งสองอําเภอเป น
อําเภอที่อยูขอบเขตของแต ละจังหวั ดซึ่งมีอาณาเขตติดกัน จึงอาจมีการกระจายพันธุของโทะระหวางสองอํ าเภอนี้
ผลการศึกษาที่กลาวมาแสดงวาโทะมีความหลากหลายทางพันธุกรรมสูง นาจะเปนประโยชนตอการคัดเลือกพันธุ
โทะเพื่อนํามาเปนไมประดับ และอนุรักษพืชพื้นเมืองชนิดนี้ตอไป
คําสําคัญ : โทะ ; ความแปรผันทางพันธุกรรม ; อารเอพีดี
__________________________________
1* ภาควิชาชีววิ ทยา คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยทักษิณ อําเภอเมื อง จังหวัดสงขลา 90000
Department of Biology, Faculty of Science, Thaksin University, Songkhla, 90000 e-mail:gen_tsu_sci@yahoo.com.sg
2 โรงเรียนมัธยมวิภาวดี กิ่งอํ าเภอวิภาวดี จังหวัดสุราษฏรธานี 84180
Matthayom Vipawadee School, Vipawadee, Suratthani, 84180