การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 92

คํานํา
จากเหตุการณแผนดินไหวอยางรุ นแรงบริเวณทองทะเลทางตะวันตกเฉี ยงเหนือของเกาะ
สุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย เมื่อวันที่ 26 ธั นวาคม 2547 วัดแรงสั่นสะเทือนได 9 ริกเตอร สงผลใหเกิดคลื่ น
ยักษสึนามิเขาทํ าลายพื้นที่ชายฝ งทางดานตะวั นตกใน 6 จังหวัดภาคใตของประเทศไทย ไดแก ระนอง พังงา
ภูเก็ต กระบี่ ตรัง และสตูล ทําใหเกิ ดความเสียหายอยางมหาศาลตอชี วิต ทรัพยสิน และทรั พยากร โดยเกิด
ความเสียหายทั้ง 6 จังหวัดรวม 292 หมูบาน 12,068 หลังคาเรื อน โดยเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2548 รัฐบาลรายงาน
มีประชาชนที่ไดรับความเดือดรอน 54,672 ราย มีผูเสียชีวิต 5,398 ราย บาดเจ็ บ 8,457 ราย และสูญหาย 2,932
ราย ปะการังเสียหาย 11.8 ตารางกิ โลเมตร คิดเป นรอยละ 15 หญ าทะเลเสียหาย 5.5 ตารางกิโลเมตร หรือรอย
ละ 7.5 ปาชายเลนไดรับความเสียหาย 1,912 ไร โดยพื้นที่เสียหายเกื อบทั้งหมดอยู ในจังหวั ดพังงาซึ่งสูงถึ ง
1,900 ไร สวนที่เหลือเปนพื้นที่ในจังหวัดสตู ล 12 ไร ( กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝง, 2548)
จังหวัดพังงาเปนจั งหวัดที่ได รับผลกระทบมากที่สุด เนื่องจากมี แนวชายฝงที่ขนานกับแนว
คลื่ นสึนามิ โดยมี ระยะทางที่ถูกคลื่ นเขากระทบเปนระยะทางยาวตั้ งแตตอนเหนือของจั งหวัดมาจนถึงเขต
อําเภอตะกั่วปาทางตอนใต ตั้งแตชายหาดเกาะกระทอง เกาะคอเขา บานน้ํ าเค็ม บางมวง หาดทับตะวัน หาด
บางสั ก หาดปากวีป แหลมปะการัง หาดคึ กคัก หาดบางเนี ยง หาดนางทอง หาดเขาหลัก และทาเรือทั บละมุ
โดยความเสียหายดานทรัพยากรปาชายเลนเกื อบทั้งหมดอยูในพื้ นที่จังหวัดพังงา
ป าชายเลนจัดเปนระบบนิเวศวิ ทยาที่ มีคุณคาอยางมหาศาล และมี ความสําคั ญตอมนุ ษย
หลายรูปแบบ โดยเฉพาะอยางยิ่งชุมชนที่อาศั ยอยูบริเวณตามแนวชายฝ ง ซึ่งการดําเนินชีวิตจะต องมีการพึ่งพิง
กันระหวางมนุษย กับปาชายเลนอย างขาดเสียไมได และจากเหตุการณธรณีพิ บัติภัย ทําใหมนุ ษยตระหนักถึ ง
ความสําคัญอี กดานของปาชายเลนคื อเปนแนวปองกั น หรือเปนกําแพงช วยบรรเทาความรุนแรงของคลื่ น
เพราะฉะนั้นชุ มชนตามแนวชายฝ งที่ได รับความเสียหายจึงต องเร งฟ นฟู ปาชายเลนให กลับมามีสภาพที่
สมบูรณ
จากความเสียหายที่เกิดขึ้น จึงไดมีโครงการปรับสภาพพื้นที่ปาชายเลนจากเหตุการณธรณี
พิ บัติภัยโดยในปงบประมาณ 2548 จากการดําเนินการของสถานีพัฒนาทรั พยากรปาชายเลนที่ 19 (ต.ลําแก น
อ. ตะกั่วปา จ.พังงา) ซึ่ งมีการปลูกปาทั้งสิ้น 14 ครั้ง รวมเปนพื้นที่ 560 ไร โดยมีการลงพื้นที่ปลูกที่เกาะคอเขา
6 ครั้ง เปนพื้ นที่ 210 ไร ดังนั้ นเพื่อใหการปลู กปาที่ เกิดขึ้นสัมฤทธิผล มีประสิ ทธิภาพ จึงควรใหชุมชนเขา
มารวมตระหนั ก และดูแลรักษา ระบบติดตามปาชายเลนเปนเครื่องมื อในการฟนฟู อนุ รักษ และมี บทบาทที่
สําคัญในการติดตาม ตรวจสอบ พรอมทั้งเฝ าระวังสภาพความอุดมสมบูรณของปาชายเลน
กระบวนการติดตาม จะมีการตกลงวัตถุประสงค และขอบเขตของการติ ดตามใหมีความ
ชัดเจนรวมกัน ทําความเขาใจและคั ดเลือกตัวชี้วัดที่เหมาะสม โดยตัวชี้วัดเป นตัวที่แสดงใหเห็นถึงสถานภาพ
ของทรั พยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดลอมที่ เป นอยู ผลกระทบจากกิจกรรมตาง ๆ ไดอย างชัดเจน และยั ง
สามารถแสดงใหเห็นถึ งการเปลี่ยนแปลงในแต ละชวงเวลา โดยการกําหนดตัวชี้วัดต องมีลักษณะเขาใจง าย
สามารถสื่ อความหมายไดชัดเจน มี ความแมนยํา ไมเปลี่ยนแปลงไปตามความคิดเห็นของผูวัด นั บไดเป น
ตัวเลข สามารถกําหนดระยะเวลาความถี่ในการวัดไดตามตองการ