เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 2

2
บทนํา
การบริหารจั ดการสิ่งแวดลอมในโรงเรี ยนและชุมชน จะประสบผลสําเร็จไดนั้ น จําเปนตองอาศัยภาวะผูนํา
ของผูบริหารและความรวมมือของสมาชิกในองคการ การมีภาวะผู นํา การมีความรูความเข าใจในการกําหนดทิศทางองคกร
การสงเสริมการเรียนรูของบุคลากรทั้งภายนอกและภายในโรงเรียน เกี่ยวกั บการบริหารจั ดการสิ่งแวดลอมในโรงเรียนและ
ชุมชนของผูบริหาร จึ งมีความสําคัญและจําเปนอย างยิ่งสําหรับโรงเรียนที่ตองการจะดําเนินการเกี่ยวกับเรื่องนี้ เพราะเปนการ
บริหารการเปลี่ยนแปลง หรืออาจเรียกไดว า เปนโรงเรียนผูนําการเปลี่ ยนแปลงในการบริหารจัดการสิ่งแวดลอมในโรงเรียนและ
ชุมชน และเปนการดําเนินงานที่ตอบสนองหลักสูตรทองถิ่ นที่โรงเรียนดําเนินการเอง อีกทั้งยั งเปนการบริหารที่จะทําให
บรรลุเปาหมายที่กําหนดไว ในพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และที่แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และ
นอกจากนี้ผูเรียนยังไดเรียนรู เกี่ยวกั บ กฎหมายสิ่งแวดลอม แผนการจัดการสิ่ งแวดลอมและตอบสนองตอแผนพั ฒนา
สิ่งแวดลอม ฉบับที่ 10 ที่เนนการดําเนินงานตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ที่เนนความสมดุล การสร างเศรษฐกิจที่มั่นคง
และยั่งยืน บนรากฐานการพัฒนาของความสมดุลใน 3 มิติ คือ เศรษฐกิ จ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม โดย
ใชแนวทางการบูรณาการที่สอดคลองตามระบบนิเวศของแตละพื้นที่ รวมทั้งผสมผสานการใชภูมิปญญาทองถิ่นกับการ
ใชเทคโนโลยี ที่เหมาะสมและกลมกลืน
โรงเรียนผูนําการเปลี่ ยนแปลงในการบริหารจั ดการสิ่งแวดลอมในโรงเรียนและชุมชน จึงเปนองคประกอบสําคัญ
ที่จะทํ าใหบรรลุผลตามเปาหมาย และโรงเรี ยนที่เปนตัวอยางเชิ งทฤษฎีที่ใชในการศึ กษา ถือวาเปนตัวอยางของประชากร
โรงเรียนที่ มีจํานวนมากที่สุ ดในประเทศไทย คือ เป นโรงเรียนขนาดกลาง (นักเรียน121-500คน) เปดทํ าการสอนระดับอนุบาลถึงระดับ
ประถมศึ กษา มีความนาเชื่อถือไดถึงรูปแบบในการบริหารจั ดการสิ่งแวดลอมในโรงเรียนและชุมชนที่ดําเนินการตอเนื่อง
ไมน อยกวา 10 ป มีวิธี การปฏิบั ติที่ ดี โดยหนวยงานระดั บชาติคือกรมสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอมประกาศรับรองใหเปนแหลง
เรียนรูกับเกี่ยวโครงการธนาคารวัสดุรีไซเคิล ระดับประเทศ ประเภทโรงเรี ยนประถมศึกษา และไดรับรางวัลชนะเลิ ศ
ในการประกวดแขงขันระดับภูมิภาค จากโครงการโรงเรียนสรางสรรคสิ่งแวดลอมดีเดนเฉลิ มพระเกียรติ และระดับประเทศ
จากการประกวดโครงการธนาคารวัสดุรีไซเคิล และจากความสําเร็จดังกลาวทําใหมีผูใหความสนใจทั้งชาวไทย และ
ชาวตางประเทศมาศึกษาดูงาน และเชิ ญเปนวิทยากร นับจากปที่ไดรับรางวัล (2549) ถึง ปจจุบัน (2554) จํานวนมากกว า 250 คณะ
อยางไรก็ ตาม ถึงแมโรงเรียนดังกลาวจะมีการดําเนินการบริหารจั ดการจนเปนวิธีปฏิ บัติที่ดี และเป นที่ยอมรับ
แตจากการศึกษาขอมู ลเบื้องตน พบวา ยังไมมีการศึกษา วิเคราะห สังเคราะห และรวบรวมเพื่ อจัดทําเปนบทเรียน หรือสื่อ
ที่เกี่ยวกับการจัดการเรียนรูดานการบริหารจัดการสิ่งแวดลอมในโรงเรียนและชุมชน และจากการวิเคราะหงานวิจัยที่เกี่ยวของ
ยังไมพบวามีการศึกษาในบริบทโรงเรียนประถมศึกษาในประเทศไทย ผูวิจัยจึงเกิดแนวคิดว า หากไดมีการศึกษาวิจัย
ในเรื่องนี้ ที่เนนการเสนอขอสรุ ปเชิงทฤษฎี โดยอาศัยวิธี วิทยาการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research methodology)
เพื่อสรางทฤษฎี ฐานราก (Grounded theory study) และนําขอเสนอเชิ งทฤษฎีดังกลาวใหผูเชี่ยวชาญยืนยัน และตรวจสอบ
ความเปนไปไดจากโรงเรียนที่มีการดําเนินกิจกรรมดานสิ่งแวดล อม โดยวิธี การวิจัยเชิงปริมาณ (Quality research methodology)
ซึ่งจะไดองคความรูใหม ในเชิงทฤษฎี จากบริบทแบบไทย ที่ จะเปนประโยชนในการทําใหการบริหารจั ดการสิ่งแวดลอม
ในโรงเรียนและชุมชนมีประสิทธิภาพและประสิ ทธิผลสูงขึ้น