full2012.pdf - page 161

‡Î µœÎµ
ประสิ ทธิภาพในการผลิต คือ ผลผลิ ต (product) ที่ได้ต่อหน่ วยของทรัพยากรหรื อวัตถุดิ บที่ใช้ สําหรับในการใช้ปุ๋ ย
เพื่อการผลิตพืชนั้น เนื่ องจากปุ๋ ยมี ธาตุอาหารพืชเป็ นองค์ประกอบ ดังนั้น จึงถือว่ าปุ๋ ยเป็ นวัตถุดิบอย่างหนึ่ งซึ่ งพืชดู ดไปใช้
ประโยชน์เพื่อการเจริ ญเติบโตและก่อให้เกิดผลผลิต สําหรับประโยชน์ที่พื ชได้รับจากปุ๋ ยอยู่ ที่ ธาตุอาหารซึ่ งเป็ นองค์ประกอบ
ของปุ๋ ยนั้นๆ โดยการศึกษาเน้นไปที่ ประสิ ทธิภาพการใช้ธาตุ อาหาร (nutrient use efficiency) โดยสามารถทําการศึกษาได้
หลายรูปแบบ ได้แก่ 1) ประสิทธิ ภาพการผลิตพืช (agronomic efficiency) หรื อประสิทธิภาพผลผลิต (yield efficiency) 2)
ประสิทธิภาพการดู ดธาตุอาหารจากปุ๋ ย (apparent recovery efficiency) และ 3) ประสิ ทธิภาพเชิ งสรีระ (physiological
efficiency) (Fageria, 1992 และ Prihar et al., 2000) ซึ่ งการตอบสนองของพื ชก็จะแตกต่างกันออกไปตามชนิ ดพืชและการ
จัดการต่างๆ เช่น ชนิดและปริมาณปุ๋ ยที่ใส่ การให้นํ้าและการเขตกรรม เป็ นต้น
หญ้าเนเปี ยร์ แคระ (Pennisetum purpureum cv Mott) เป็ นหญ้าอาหารสั ตว์ชนิดหนึ่ งที่ ให้ผลผลิตและคุ ณภาพดี การ
ใส่ปุ๋ ยเพื่อเพิ่มธาตุอาหารพืช ให้กับหญ้าที่ปลูกในดิ นที่มีความอุ ดมสมบูรณ์ตํ่ า จะช่วยให้การเจริ ญเติบโตดี ขึ้ น โดยเฉพาะ
อย่างยิ่ง ปุ๋ ยไนโตรเจน ซึ่ งเป็นปุ๋ ยที่มีบทบาทสําคัญในระบบการเกษตรที่ ต้องการประสิ ทธิ ภาพการผลิตโดยมีความเกี่ยวข้อง
โดยตรงกับปริ มาณและคุณภาพของผลผลิต (Munoz et al., 2003) การจัดการให้ พืชได้รับธาตุอาหารจากปุ๋ ยตรงตามความ
ต้องการ ในปริ มาณและสัดส่วนที่ เหมาะสม นับเป็ นการจัดการปุ๋ ยอย่างหนึ่ งซึ่ งช่วยให้ ได้ผลผลิตพืชอาหารสัตว์ในปริ มาณที่
เหมาะสมและมี คุณภาพดี และการใช้ พืชอาหารสั ตว์คุ ณภาพดี ในการเลี้ ยงสั ตว์มีผลทําให้ สัตว์ แสดงออกลักษณะทาง
พันธุกรรมได้เต็มที่ (Powell et al., 2004)
ดังนั้ น การทดลองนี้ จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึ กษาถึงการให้ผลผลิต องค์ประกอบทางเคมีและประสิ ทธิภาพการใช้
ธาตุอาหารจากปุ๋ ยของหญ้าเนเปี ยร์แคระที่ ได้รั บปุ๋ ยไนโตรเจนในระดับต่างๆ ซึ่ งผลการทดลองสามารถนําไปปรับใช้ในการ
จัดการปุ๋ ยในแปลงหญ้าเนเปี ยร์ แคระให้เกิดประสิ ทธิภาพสูงสุ ด และสามารถลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่ อาจเกิดจากการ
ปนเปื้ อนจากการใช้ปุ๋ ยไนโตรเจนปริ มาณมากเกิดความจําเป็ น
°»ž„¦–r¨³ª·›¸„µ¦š—¨°Š
™µœš¸É » ——·œ ¨³n ªŠÁª¨µ—εÁœ·œ„µ¦š—¨°Š
ดําเนิ นการทดลอง ณ ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์เพชรบุ รี อ. ชะอํา จ. เพชรบุรี ในชุดดินหุ บกะพง มีสมบัติ ของ
ดินก่อนเริ่มต้นการทดลอง คือ เนื้อดินเป็ นดินทราย ความเข้มข้นของโพแทสเซี ยมที่แลกเปลี่ยนได้ แอมโมเนียม และ ไนเตรท
ที่เป็ นประโยชน์ มีค่าเท่ ากับ 122.89, 0.06 และ 0.04 มก./กก. ตามลําดับ และมีไนโตรเจนทั้งหมดเป็ น 0.04 เปอร์ เซ็นต์ ซึ่ งจัด
ว่าเป็ นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ค่อนข้างตํ่า (กรมพัฒนาที่ดิ น, 2543)
Ÿœ„µ¦š—¨°ŠÂ¨³·ÉŠš—¨°Š
วางแผนการทดลองแบบสุ่มตลอดภายในบล็อก (randomized complete block design) มี 4 ซํ้ า สิ่งทดลอง คือ การใส่
ปุ๋ ยไนโตรเจน (ปุ๋ ยยูเรี ย; 46-0-0) ในอัตราต่างๆ ได้แก่ 0 (กลุ่ มควบคุม), 8, 16, 32 และ 64 กิโลกรัม N/ไร่
161
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555