full2012.pdf - page 998

3
ผลการวิจัยและอภิปรายผลการวิจัย
การศึกษาในครัÊ งนีÊ จําแนกการสรุปผลและอภิปรายผลเป็ น 2 ประเด็นหลัก คือ แนวคิดและทฤษฎีทีÉเกีÉ ยวข้อง
เพืÉอจําแนกองค์ประกอบของความรับผิดชอบต่อสังคมของบริ ษัทและการมีส่ วนร่ วมของผู้มีส่วนได้เสี ย และความสัมพันธ์
ระหว่างความรั บผิดชอบต่ อสังคมของบริษัทและการมีส่วนร่ วมของผู้มีส่วนได้เสีย ดังรายละเอียดต่อไปนีÊ
1. แนวคิดและทฤษฎีทีÉเกีÉยวข้อง
1) ทฤษฎีผู้ มีส่วนได้เสีย (Stakeholder Theory)
ผู้ มี ส่วนได้เสี ย คือ กลุ่ มและบุคคลผู้ซึÉ งอาจมีผลต่อหรื อได้ รับผลกระทบจากความสําเร็จของภารกิ จของ
องค์กร (Freeman, 1984) ซึÉ งสอดคล้องกับ Post et al. (2002) ให้นิ ยามผู้มีส่วนได้เสียคื อบุคคลหรือกลุ่ มซึÉ งมีผลกระทบ หรื อ
ได้รับผลกระทบจากการตัดสิ นใจขององค์กร นโยบาย และการปฏิบัติ ในการจําแนกประเภทผู้มีส่วนได้ เสี ยในทัศนะ
นักวิชาการ สามารถจําแนกได้หลายลักษณะ แต่ ส่วนใหญ่นิ ยมจําแนกเป็ น 2 ประเภทคื อ (1)ผู้ มีส่ วนได้เสียระดั บปฐมภูมิ
(Primary Stakeholders)ประกอบด้วย ผู ้ ถื อหุ้ นและผู ้ ลงทุน พนักงาน ลูกค้า ผู ้ ขายปั จจัยการผลิต(คู่ ค้า)โดยผู ้มีส่วนได้เสียระดับ
แรกเป็ นกลุ่มทีÉ เป็ นพืÊ นฐานต่อการดําเนิ นงานและการอยู่รอดของธุ รกิ จ และ(2)ผู้มีส่วนได้ เสี ยระดับทุติยภูมิ(Secondary
Stakeholders)ประกอบด้วย ชุ มชนทัÉวไป สืÉ อ กลุ่มผลประโยชน์ รัฐบาล ซึÉ งเป็ นบุ คคลและกลุ่มในสังคมทีÉ ได้รับผลกระทบ
ทางตรงหรือทางอ้อมจากกิจกรรม และการตัดสินใจของธุรกิ จ(Clarkson, 1995; Mcalister et al., 2005; Post et al., 2002)
พัฒนาการของทฤษฎี ผู้มีส่วนได้เสี ยมีพื ÊนฐานมาจากกรอบแนวคิดของBarnard (1938) ในหนั งสื อเรืÉ อง
“หน้าทีÉของผู ้ บริ หาร” ทีÉนําเสนอมุ มมองด้านบวกของผู้จัดการในการสนับสนุ นความรับผิดชอบต่ อสังคม ซึÉ งต่อมา Freeman
(1984) ได้ขยายความคิ ดจนเป็ นทีÉ รู ้จักอย่างกว้างขวางและพัฒนามาเป็ นทฤษฎีผู้มีส่วนได้เสียซึÉ งปรากกฎชัดเจนในหนังสื อ
เรืÉ อง“การจัดการกลยุทธ์ :แนวทางผู้ มีส่วนได้เสียแนวคิดใหม่สําหรับการจัดการ”ทีÉ สนับสนุนว่าผู ้บริ หารต้องสร้างความพอใจ
ต่อบุคคลทีÉมีอิ ทธิพลต่อผลลัพธ์ของบริ ษัทซึÉ งมีหลากหลายประกอบด้วย พนักงาน ลูกค้า ผู ้ ขายปัจจัยการผลิต องค์กรชุมชนใน
ท้องถิÉน จึงเป็ นสิÉงทีÉไม่ เพียงพอหากผู ้บริหารมุ่งเน้นให้ความสําคัญเพียงความต้องการของผู้ ถื อหุ้นหรื อเจ้าของบริ ษัทเท่านัÊน
จากคํานิยามตลอดจนความสํ าคัญของทฤษฎี ผู้มีส่วนได้เสียทําให้เกิดความเข้าใจถึงธรรมชาติของบริ ษัททีÉ
ควรสนับสนุนการพิจารณาผู้มีส่วนได้เสี ยใหม่ซึÉ งเป็ นมุ มมองทีÉกว้างกว่าเดิ ม โดยบริษัทได้รับการคาดหวังในการจัดการ
ความรั บผิดชอบ และให้ความสนใจผู้มีส่วนได้เสียมากขึÊ นและยอมรับทราบหน้าทีÉ ในการสนใจดูแลต่ อผู้มีส่วนได้เสียทีÉนิÉ ง
เงี ยบ เช่ นชุมชนท้องถิÉนและสิÉ งแวดล้อม(Simmons, 2004) จึงเป็ นทฤษฎี ทีÉ มีความสัมพันธ์ต่อการเกิ ดความรับผิดชอบต่อ
สังคมของบริ ษัท(CSR) ทีÉ เดิมมุ่งเน้นการอยู่รอดและการประสบความสําเร็ จของบริ ษัท ผ่านการสร้างความมัÉงคัÉง หรื อสร้าง
ความพึ งพอใจแค่เพียงถือหุ้น เปลีÉ ยนแปลงไปสู่การคํานึงถึงผู ้ มีส่ วนได้เสี ยอืÉนๆร่ วมด้วย (Foster & Jonker, 2005; Hawkins,
2006) ดังนัÊ นทฤษฎี ผู้มีส่ วนได้เสี ยจึงเป็ นรากฐานสํ าคัญต่อการสร้างแนวคิ ดความรับผิ ดชอบต่ อสังคมของบริ ษัท
(CSR)โดยประสานความสมดุลผ่านการเชืÉอมโยงกับการมี ส่วนร่ วมของผู้ มีส่วนได้เสี ย (Stakeholder Engagement)
2) แนวความคิดความรับผิดชอบต่อสังคมของบริ ษัท (Corporate Social Responsibility: CSR)
นักวิ ชาการในแต่ละยุคสมัยได้ ให้คําจัดความของความรั บผิดชอบต่อสังคมของบริ ษัทในมุมมองทีÉแตกต่าง
ในยุคแรก Davis (1960) ให้ความหมายว่าเป็ นการตัดสิ นใจของนักธุ รกิจและการดําเนิ นการเพืÉอเหตุผลอย่างน้อยทีÉสุ ดไปยัง
ผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจโดยตรงหรื อผลประโยชน์ทางเทคนิ คของบริ ษัท ซึÉ งสอดคล้องกับ Friedman (1970) ทีÉ กล่าวว่า
เป็ นเพียงความรับผิดชอบเดี ยวของธุรกิจทีÉ มุ่งเน้นยังการทํากําไรสูงสุ ดแก่ผู้ถือหุ ้น ภายใต้กรอบของกฎหมาย และศาสนาทีÉ
กําหนดในประเทศ ต่อมา Jones(1980) ได้เสนอแนวคิดความรับผิดชอบต่อสังคมของบริ ษัทว่าเป็ นการทีÉ บริ ษัท มีภาระผูกพัน
เกีÉยวเนืÉ องไปยังกลุ่มอืÉ นๆในสังคมนอกเหนื อจากกลุ่มผู้ถื อหุ ้นและอืÉ นๆตามทีÉกําหนดในกฎหมายและข้อสั ญญาต่างๆ
นอกจากนีÊ WBCSD (2000)ได้นิ ยามว่าความมุ่งมัÉนอย่างต่อเนืÉองขององค์การธุ รกิจทีÉจะมีจริ ยธรรม มีส่วนช่วยในการพัฒนา
998
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555