full2012.pdf - page 1352

2
šœÎµ
ปัจจุ บันผลิตภัณฑ์เครื่ องสําอางทําให้ผิวขาวกําลังได้รับความนิ ยมใช้อย่างแพร่ หลาย เนื่องจากค่านิยมที่ ว่าผิว
สวย คื อการมีสี ผิวค่อนข้างขาวหรื อขาวอมชมพู สารทําให้ผิวขาว (Whitening agents) ได้ถูกนําไปใช้ในวงการ
เครื่ องสําอาง ซึ่ งส่ วนใหญ่มีฤทธิ์ ต้านออกซิ เดชัน ช่ วยป้ องกันผิ วหนังจากการทําลายของสารอนุ มูลอิ สระ ป้ องกัน
ผิวหนังจากการทําลายของเอนไซม์ Collagenase และ Tyrosinase จึงส่งผลให้ ลดการสร้ างเมลานิน (Melanin) ในผิ วหนัง
ป้ องกันริ ้วรอย (Anti-aging) ช่ วยให้ผิวพรรณขาวสดใสขึ้ นและกระตุ ้นการสร้าง Procollagen ที่มีผลต่อการสร้ างเนื้ อเยื่อ
ผิวหนัง (Takashi et al. 2008 : 53–57) และนอกจากนี้ ยังพบว่าสารทําให้ผิวขาวส่วนใหญ่เป็ นกรดแอลฟาไฮดรอกซี
(Alpha hydroxy acids, AHA) ซึ่ งเป็ นกรดอินทรีย์ที่ มีฤทธิ์ ทําให้ผิวลอกเล็กน้อย กรดเหล่านี้ ส่วนใหญ่มาจากผลไม้ จึง
เรี ยก กรดผลไม้ นอกจากนั้ นก็ยังพบ AHA ในขิง อ้อย นม นํ้ ามะเขือเทศ และเหล้าไวน์ และยังสามารถผลิต AHA ใน
ห้องปฏิบัติการได้ด้วยด้วย (ประวิตร พิ ศาลบุตร. 2544 : 32)
กรดแอลฟาไฮดรอกซีเป็ นสารที่น่ าสนใจ เนื่ องจากมี คุณสมบัติไปละลายเนื้ อเยื่ อเกี่ยวพันซึ่ งยึดอยู่ระหว่ าง
เซลล์ที่ ตายแล้วให้ลอกออกอย่างรวดเร็ วและสมํ่าเสมอ ทําให้รู ขุมขนไม่อุดตันช่ วยในการขับนํ้ าคัดหลั่งของต่อมเหงื่ อ
ลดรอยฝ้ าและจุดด่างดํา และยังกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนอี กด้วย การเร่ งหลุดลอกของเซลล์ที่ผิวชั้ นนอกออกได้เร็ว
ขึ้ น ทําให้รอยแผลเป็ น ริ้ วรอยเหี่ ยวย่นต่างๆ จะค่ อยๆลดน้อยลงไปเรื่ อยๆ มองดูผิวมีความอ่อนเยาว์และขาวขึ้ น จึ งมี
หลายบริ ษัทเครื่ องสําอางที่มีการผสมกรดแอลฟาไฮดรอกซี ในเครื่ องสําอาง โดยเฉพาะเครื่องสําอางที่เกี่ยวกับใบหน้า
ได้แก่ โฟมล้างหน้า โลชั่น ครี มทามือ ครี มทาหน้าทั้ งชนิดทากลางวัน กลางคื นและอื่นๆ กรดที่ นิ ยมใช้ในทาง
การแพทย์และเภสัชกรรมได้แก่ กรดมาลิก กรดซิตริก กรดทาร์ทาริ ก กรดไกลโคลิก และกรดแลกติก
สาคูเป็ นพืชจําพวกปาล์ม เมื่อเล็กลําต้นจะทอดขนานกับพื้ นดิน ต่อมาลําต้นจะตั้งตรง เมื่ อโตเต็มที่สูงประมาณ
15 เมตร มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 45 – 60 เซนติเมตร เจริ ญเติบโตได้ดีในที่ลุ่มมีนํ้าขัง ป่ าพรุ อากาศแบบร้อนชื้น ฝนตกชุก จึง
เหมาะกับสภาพพื้นที่ ของภาคใต้ สาคูมีทางชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Metroxylon sagus Rottb. (ชนิ ดยอดแดง) และ Metroxylon
rumphii Mart. (ชนิดยอดขาว) (สุธิ วงศ์ พงศ์ไพบูลย์ และสมบู รณ์ ธนะสุข. 2542: 7943) ยางสาคูมีสารที่มีฤทธิ์ ทําให้ผิว
ขาว ซึ่ งสมัยก่อนมีชาวบ้านนํายางสาคูมาพอกหน้ าเพื่อรั กษาสิวฝ้ าและทําให้หน้าขาว
เถาคันเป็ นพืชท้องถิ่ นในแทบภาคใต้ คนใต้นําผลดิบและใบอ่อนซึ่ งมีรสเปรี้ ยวใส่แกงส้มจะได้รสชาติที่อร่ อย
ส่วนผลสุ กจะนําไปหมักทําไวน์ให้รสชาติ ดีมี รสเปรี้ ยวคล้ายองุ่น ผลเถาคันมีลักษณะเป็ นผลกลม เล็กกว่ามะเขือพวง
เล็กน้อย ผลดิบมีสีเขี ยว ผลสุกมี สีดํา อยู่ในวงศ์ Myrcinaceae มีชื่ อทางวิทยาศาสตร์ ว่า Embelia subcoriacea Mez. ชื่อ
อื่ นๆ ที่ใช้เรี ยกกัน ได้แก่ ส้มเค้า (คลองหอยโข่ง-สงขลา) ส้มนํ้ าออบ ส้มอ๊อบแอ๊บ (นครศรีธรรมราช) ลู กเถาคัน (ใต้)
เถาคันเป็ นพื ชที่พบขึ้ นทั่วไปบริเวณที่ ราบ ป่ าเบญจพรรณ ป่ าละเมาะ ที่รกร้ างทั่วไป ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด (ดวงพร
สุวรรณกุล และรังสิ ต สุวรรณเขตนิคม. 2544 : 177)
ดังนั้นการศึ กษาสารสกัดที่มีฤทธิ์ ต้านออกซิเดชันและกรดแอลฟาไฮดรอกซี หรือ เอเอชเอ (AHA) จากยางสาคู
และผลเถาคันที่ พบในพืชที่ มี อยู่ทั่วไปในท้องถิ่นภาคใต้ เพื่อเป็ นข้อมูลในการสนับสนุนการนําสารสกัดไปเป็ น
ส่วนผสมในเครื่ องสําอาง จึงเป็ นงานวิจัยที่น่ าสนใจ ซึ่ งเป็ นการหาวัตถุ ดิบใหม่ ๆ จากธรรมชาติเพื่อที่จะได้นําไปใช้ใน
อุตสาหกรรมเครื่ องสําอางต่อไป
ª·›¸ „µ¦ª·‹´¥
งานวิจัยนี้ ได้ศึ กษาการสกัดยางสาคู และผลเถาคันและทดสอบฤทธิ์ ต้านออกซิ เดชันและสารองค์ประกอบ
ประเภทกรดอินทรีย์ โดยมีรายละเอียดของการดําเนิ นงาน ดังต่อไปนี้
1352
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555