full2012.pdf - page 146

šœÎµ
ยางพารา (Hevea brasiliensis) เป็ นพืชเศรษฐกิจที่สํ าคัญยิ่งของประเทศไทยและภูมิภาคอาเซี ยน จากข้อมูลวิชาการ
ยางพารา 2553 รายงานว่า นับตั้ งแต่ปี พ.ศ.2444 ที่ประเทศไทยเริ่ มมีการปลูกยางพาราเป็ นครั้ งแรก และมีการขยายพื้ นที่ปลูก
อย่างแพร่ หลาย ปัจจุบันไทยเป็ นผู ้ นําในการผลิตและส่งออกยางธรรมชาติมากที่สุดของโลกด้วยปริ มาณการผลิ ต 3.16 ล้าน
ตันต่อปี คิดเป็ นร้อยละ 32.91 ของปริ มาณการผลิตยางธรรมชาติ ของโลก มีพื้ นที่ปลูกยางทั้ งสิ้น 16.89 ล้านไร่ โดยภาคใต้มี
การปลู กยางมากที่สุด รองลงมาคื อภาคตะวันออกเฉี ยงเหนื อ ภาคตะวันออกรวมภาคกลาง และภาคเหนือตามลํ าดับ
(สถาบันวิจัยยาง, 2553) ยางพาราเจริ ญเติบโตได้ ดีที่มีความชื้นอากาศค่ อนข้างสู งและมีฝนตกชุ ก จึงทําให้เกษตรกรประสบ
ปัญหาจากเชื้อราต่ าง ๆ โดยเฉพาะเชื้ อไฟท็อปทอร่ า โดยจะเข้าสู่ระบบท่อลําเลียงภายในลําต้น ทําให้เกิดโรคต่างๆ และส่งผล
ให้ผลผลิตลดลงหรื ออาจทําให้ยางพาราตายได้ ไฟท็อปทอร่าสามารถทําลายพืชมากกว่า 138 ชนิดรวมถึงพืชที่สํ าคัญทาง
เศรษฐกิจจํานวนมากด้วยเช่ นกัน (Chee, 1968 อ้างอิงจากอรวรรณ บุ ณยะแต่ง, 2552) ตัวอย่างเช่ น โกโก้ กล้วยไม้ ทุเรี ยน
ยางพารา พริ กไทย มันสํ าปะหลัง มะเขือเทศและยาสูบ
ไคโตซาน เป็ นอนุพันธ์ของไคตินที่กําจัดหมู่อะซิ ทิลออกจากหน่วยย่อยของ N-acetyl glucosamine เกิดเป็ นพอลิ
เมอร์ของ glucosamine ไคโตซานสกัดได้จากไคติ นที่เป็ นโครงสร้ างของเปลือกกุ ้ง กระดองปู แกนปลาหมึกและผนังเซลล์
ของเห็ดราบางชนิ ด ไคโตซานเป็ นไบโอพอลิ เมอร์ธรรมชาติ ชนิดหนึ่ งที่มีสมบัติ พื้ นฐาน คือ สามารถย่อยสลายง่ าย ไม่
ก่อให้ เกิดอันตรายต่อสิ่ งแวดล้อม ทั้ งนี้ เนื่ องจากไคโตซานมีหมู่อะมิ โนซึ่ งแสดงสมบัติ พิเศษหลายประการ เช่ น การจับกับ
ไอออนของโลหะได้ดี และการมีฤทธิ์ ทางชีวภาพ สามารถนํามาประยุกต์ใช้ในด้านการเกษตร โดยนํามาใช้ในการยับยั้งเชื้ อรา
บางชนิดที่เป็ นสาเหตุสําคัญที่ ทําให้เกิดโรคพืชและเป็ นตัวกระตุ ้นให้พื ชงอกราก เกิดใบใหม่ กระตุ ้ นการเจริ ญเติบโตของพื ช
หลาย ๆ ชนิด เช่น ข้าว (Chandrkachang, 2002) กล้วยไม้รองเท้านารี ลูกผสม Paphiopedilum bellatulum x PAPH.
Angthong (ชนัสพร เกลี้ ยงแก้ว และคณะ, 2546) เนื่องจากไคโตซานสามารถออกฤทธิ์ เป็ นตัวกระตุ ้ นระบบป้ องกันตัวเองของ
พืช (Taiz and Zeiger, 2002) และกระตุ้นให้พืชสร้ างภูมิคุ ้มกันตนเอง (Albersheim and Anderson, 1975) ทําให้พืชผลิ ต
เอนไซม์และสารเคมีเพื่อป้ องกั นตัวเองหลายชนิ ด เช่ น สร้างสารโมเลกุลขนาดเล็ก พวกฟี นอลิก ไฟโตอเล็ กซิน (phytoalexin)
และสร้าง pathogenesis related proteins (PR protein) ซึ่ งประกอบด้วยเอนไซม์หลายชนิดที่สําคัญ ๆ เช่ น เอนไซม์ E-1,3-
glucanase, peroxidase, chitinase และ superoxide dismutase ส่งผลให้ช่วยลดโอกาสที่ จะถูกคุกคามจากศัตรูพืชชนิ ดต่าง ๆ
ได้ อี กทั้งยังเป็ นอีกทางเลื อกหนึ่ งที่ ช่วยลดการใช้สารเคมีที่เป็ นอันตรายในการกําจัดศัตรูพืชได้อีกด้วย
โอลิโกไคโตซาน ซึ่ งเป็ นอนุพันธ์ของไคตินที่มีขนาดโมเลกุลเล็ กกว่าไคโตซานมีผลในการยับยั้ งการเจริญของเชื้ อ
ไฟท็อปทอร่ าได้ดี กว่าไคโตซาน แต่มีการยับยั้งในบริ เวณที่ต่างกัน (Junguang et al., 2007) สารสร้างปฏิ ชีวนะซึ่ งสามารถ
ยับยั้งการเจริ ญเติบโตของเชื้ อโรคได้ เรี ยกว่า ไฟโตอเล็กซิน โดยจะผลิตโปรตีนขึ้ นมาทําลายเชื้อโรค เรี ยกว่า พาโทเจเนซิส
รีเลทเต็ด โปรตี น (PR-protein) ได้แก่เอนไซม์ ไคติเนส เอนไซม์ E-1, 3-กลู คาเนส โปรติ เอสอินฮิบิเตอร์ และเกิดกระบวนการ
ลิกนิฟิ เคชัน เพื่อกักบริเวณเชื้ อโรคไม่ให้ลุ กลามต่อไปยังเซลล์ข้างเคียง (Guest and Brown, 1997 อ้างอิงจากอรวรรณ บุณยะ
แต่ง, 2552)
เอนไซม์ peroxidase เป็ นเอนไซม์ที่ ออกซิไดซ์สับสเตรทได้ในสภาวะที่มี H 2O 2 และสามารถใช้สั บสเตรทหลาย
ชนิด เช่น สารประกอบฟี นอลิ ก สารประกอบในกลุ่มอะโรมาติกเอมี นและสารประกอบอนินทรี ย์ เอนไซม์ peroxidase
สามารถพบได้ในส่ วนต่าง ๆ ของพืช เช่น เมล็ด ราก ลําต้น และใบ เป็ นต้น พื ชจะมีการสร้างเอนไซม์ peroxidase หลาย
146
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555