การประชุ
มวิ
ชาการและเสนอผลงานวิ
จั
ย มหาวิ
ทยาลั
ยทั
กษิ
ณ ครั้
งที่
19 ประจำป
2552
สภาพการจั
ดการศึ
กษาในจั
งหวั
ดชายแดนภาคใต
*
เสริ
มศั
กดิ์
วิ
ศาลาภรณ
**
จั
งหวั
ดชายแดนภาคใต
ของประเทศไทยเป
นพื้
นที่
ที่
มี
ลั
กษณะพิ
เศษมากกว
าท
องถิ่
นอื่
นๆ
ทั้
งในแง
ของความเป
นมาทางประวั
ติ
ศาสตร
การเป
นดิ
นแดนที่
เป
นแหล
งเรี
ยนรู
เกี่
ยวกั
บอิ
สลาม
ที่
สำคั
ญและเป
นที่
รู
จั
ก และเป
นพื้
นที่
ที่
มี
ประชากรหลากหลายทางเชื้
อชาติ
ศาสนา และวั
ฒนธรรม
โดยส
วนใหญ
เป
นชาวไทยเชื้
อสายมลายู
ซึ่
งนั
บถื
อศาสนาอิ
สลาม ด
วยลั
กษณะเฉพาะท
องที่
แตกต
าง
ไปจากพื้
นที่
อื่
นๆ รั
ฐบาลจึ
งให
ความสำคั
ญและกำหนดให
จั
งหวั
ดชายแดนภาคใต
ซึ่
งประกอบด
วย
จั
งหวั
ดยะลา ป
ตตานี
นราธิ
วาส สตู
ล และ 4 อำเภอของจั
งหวั
ดสงขลา ได
แก
อำเภอจะนะ นาทวี
สะบ
าย
อย และเทพา เป
นเขตพั
ฒนาพิ
เศษเฉพาะกิ
จที่
จะต
องดำเนิ
นนโยบายในการพั
ฒนาและ
แก
ป
ญหาทั้
งทางด
านเศรษฐกิ
จ การศึ
กษา ด
านความปลอดภั
ยในชี
วิ
ตและทรั
พย
สิ
นและความเข
าใจกั
น
ระหว
างประชาชนกั
บข
าราชการ โดยเฉพาะด
านการศึ
กษา ทั้
งนี้
เพื่
อสร
างความรู
สึ
กผู
กพั
นของคน
ที่
อยู
ในสั
งคมเดี
ยวกั
นแม
แตกต
างกั
นทางด
านศาสนา ภาษา ประเพณี
และวั
ฒนธรรมให
มี
ความรู
สึ
ก
เป
นอั
นหนึ่
งอั
นเดี
ยวกั
นเพื่
อสร
างความเป
นเอกภาพและสั
นติ
สุ
ขอย
างยั่
งยื
นในพื้
นที่
รั
ฐบาลเกื
อบทุ
กสมั
ยนั
บแต
อดี
ตจนถึ
งป
จจุ
บั
นตระหนั
กถึ
งความสำคั
ญและความจำเป
น
ในการพั
ฒนาการศึ
กษาในพื้
นที่
จั
งหวั
ดชายแดนภาคใต
มาโดยตลอด นั
บแต
สมั
ยพระบาทสมเด็
จ
พระจุ
ลจอมเกล
าเจ
าอยู
หั
วทรงโปรดเกล
าฯ ให
มี
การปฏิ
รู
ปทางการศึ
กษาและมี
พระบรมราโชบาย
เกี่
ยวกั
บการขยายการจั
ดการศึ
กษาสู
หั
วเมื
อง ส
งผลให
มี
การจั
ดตั้
งโรงเรี
ยนเพื่
อให
เยาชนไทยใน
มณฑลป
ตตานี
สมั
ยนั้
นได
มี
ที่
ศึ
กษาเล
าเรี
ยน รั
ฐบาลสมั
ยต
อๆ มาก็
ได
มี
การกำหนดนโยบายเกี่
ยวกั
บ
การแก
ป
ญหาในจั
งหวั
ดชายแดนภาคใต
มาอย
างต
อเนื่
อง แต
ด
วยสภาพป
จจุ
บั
นของการจั
ดการศึ
กษา
ในจั
งหวั
ดชายแดนภาคใต
ที่
มี
ความหลากหลาย ส
งผลต
อคุ
ณภาพและมาตรฐานการเรี
ยนรู
ของผู
เรี
ยน
นั
กเรี
ยนขาดความสามารถในการสอบแข
งขั
นเพื่
อศึ
กษาต
อ นั
กเรี
ยนใช
เวลาจำนวนมากเรี
ยนเนื้
อหา
ซ้
ำซ
อนกั
นเนื่
องจากการจั
ดการศึ
กษายั
งขาดความเชื่
อมโยงกั
น ประกอบกั
บจั
งหวั
ดชายแดนภาคใต
ยั
งมี
สภาพป
ญหาที่
ที่
ต
างจากพื้
นที่
อื่
น อั
นเนื่
องมาจากความแตกต
างด
านเชื้
อชาติ
ศาสนา ภาษา
ป
ญหาความยากจนของประชาชน ป
ญหาความไม
สงบในพื้
นที่
ส
งผลกระทบต
อการพั
ฒนาการศึ
กษา
เป
นอย
างมาก ถึ
งแม
ว
าเอกสารที่
ปรากฏแสดงให
เห็
นว
ารั
ฐได
ใช
ความพยายามในการพั
ฒนาการศึ
กษา
ในพื้
นที่
มาอย
างต
อเนื่
องแต
ผลสั
มฤทธิ์
ทางการเรี
ยนของนั
กเรี
ยนในพื
้
นที่
ยั
งคงอยู
ในระดั
บต่
ำกว
า
ภาพรวมของประเทศ จำนวนโรงเรี
ยนของภาครั
ฐที่
ได
รั
บผลกระทบจากการถู
กเผายั
งคงเพิ่
มขึ้
น
อย
างต
อเนื่
อง ส
งผลกระทบต
อขวั
ญกำลั
งใจของครู
และบุ
คลากรทางการศึ
กษา และจำนวนนั
กเรี
ยน
ในโรงเรี
ยนของภาครั
ฐยั
งคงมี
สั
ดส
วนน
อยกว
าภาคเอกชนและมี
จำนวนลดลงทุ
กป
ในขณะที่
* รายงานการวิ
จั
ย “เรื่
อง สภาพการจั
ดการศึ
กษาในจั
งหวั
ดชายแดนภาคใต
โดย ศาสตราจารย
ดร.เสริ
มศั
กดิ์
วิ
ศาลาภรณ
และคณะ จั
ดพิ
มพ
โดย สำนั
กงานเลขาธิ
การสภาการศึ
กษา. กรุ
งเทพฯ: 2550. หน
า ฆ-ณ.
** ศาสตราจารย
ประธานกรรมการคุ
รุ
สภา
Corresponding author : 27/50 ซอยเชริ
ง ถนน แจ
งวั
ฒนะ อ. ปากเกร็
ด จ. นนทบุ
รี
11120 โทรศั
พท
: 0-2573-0395