เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 112

4
กรมราชทัณฑได ยกเลิกนิคมฝกอาชีพตะรุเตา และในเวลาต อ ป พ.ศ. 2525 อุทยานแหงชาติตะรุเตาได รับการยกยองจาก
องคการ UNESCO ใหเปนมรดกแห งอาเซียน ทั้งนี้ชุมชนเกิดขึ้นก อนการประกาศเขตพื้นที่อุทยาน โดยถือว าพื้ นที่เกาะ
หลีเปะเปนพื้นที่กันออกนับตั้งแตนั้นมา จนกระทั่งประมาณปพ.ศ. 2537 – 2548 เริ่ มมีผูคนจากภายนอกอพยพเขามาตั้ง
ถิ่นฐานเพิ่มขึ้น เกิดการรวมกลุมชมรมเรื อหางยาว กลุมพั ฒนาชุมชนหลีเปะขึ้น ประกอบกั บการมีบริ ษัทเอกชนเขามา
เดินเรือโดยสารประจําทาง เรือเฟอรรี่ และสปดโบท เพื่ออํานวยความสะดวกใหกับนักทองเที่ยว อยางไรก็ตามภายหลัง
การเกิ ดภัยพิ บั ติสึ นามิ ในป พ.ศ. 2547 เริ่ มมี นั กท องเที่ยวหลั่ งไหลเข ามาจํานวนมาก เนื่ องจากเกาะหลี เป ะมี
สภาพแวดลอมที่สมบู รณ และเพิ่มความนิยมเพิ่มขึ้นในชวง 2-3 ที่ ผานมา จนกระทั้งป พ.ศ. 2549 ไดกอตั้งศูนยเรียนรูและ
อนุรักษ ชาวประมงเกาะหลีเปะโดยมูลนิ ธิชัยพัฒนา เพื่อยกระดับคุณภาพชี วิตของชุมชนชาวเล และอนุรักษภูมิปญญา
ทองถิ่ นใหคงอยูตอไป จึงสงผลใหเยาวชนบนเกาะมีระดับการศึ กษาที่สูงขึ้น ชาวเลมี รายไดที่เพิ่มขึ้นจากการขยายตัวดาน
การทองเที่ยว ควบคูกับการเปลี่ ยนแปลงดานกิจกรรมการประกอบอาชีพ ในอดีตมีการทํานาเพื่อการบริ โภคบนเกาะ แต
ในปจจุบันไมหลงเหลือพื้ นที่นาให เห็น เนื่องจากสภาพพื้นที่ที่ไมเหมาะสม และปญหาขาดแคลนน้ําในฤดูแลง ประกอบ
กับอาชีพประมงเปนอาชี พหลักที่ สามารถสรางรายได ตลอดทั้งป จนกระทั่งมีการขยายตั วทางดานอุ ตสาหกรรมการ
ท องเที่ยวเข ามา ส งผลใหชุมชนมีการปรั บเปลี่ยนอาชี พที่หลากหลาย เช น ขับเรือนําเที่ ยว รับจางในโรงแรม รีสอรท
โฮมสเตร และ เปดรานอาหาร เปนตน (ภาพที่ 1)
ยุคตั้งถิ่นฐาน
(2440-2450)
ยุคการประกาศพื้นที่อุทยาน
แห งชาติตะรุเตา (2479-2525 )
ยุคปรับเปลี่ยนอาชีพ
/ยุคทางเลือก (2537-2548)
ยุคขยายตัวของอุตสาหกรรม
ท องเที่ยว (2549 - ปจจุบัน)
เหตุ
ชุมชน
หลี เปะ
- ชนกลุมอู รักลาโวย
อพยพจากอินโดนีเซีย
- ตั้งบานเรือน/จับจอง
ดานตะวันออกของเกาะ
- โครงสรางประชากร
มีเฉพาะมุ สลิม
- ไมมี การศึกษา
- อุทยานแหงชาติตะรุเตาไดรับ
การยกยองจากองคการ
UNESCO ใหเปน
มรดกแหงอาเชียน
- พื้นที่ สิทธิ์ของชาวเลเกือบ
ทั้งหมดมีนายทุนเข าไป
รวบรวมเพื่อทํ าธุรกิ จ
- รัฐเริ่มเขามาทําการรางวัด และ
ออกเอกสารพื้นที่ นส.3
และสค.1
- กอตั้งโรงเรียนบานเกาะอาดั ง
- ชาวบานกวา 100 คน ยายเขา
ไปอยูในพื้ นที่เกาะเพิ่มขึ้น โดย
ไมมีเอกสารสิทธิ์
- เกิดสึนามิในหลายพื้นที่ได
รับผลกระทบ แตเกาะหลีเปะ
ยังคงมี ทรัพยากรที่คอนข าง
สมบูรณ
- โครงสรางประชากรมีทั้ง
มุสลิม/พุทธ
- มีเรื อโดยสารประจําทาง/
เฟอรรี่ /สปดโบท
- กอตั้งกลุมชมรมเรือหางยาว
- กอตั้งศูนยเรียนรูและอนุรั กษชาว
ประมงเกาะหลีเปะ
- ไดรั บการประชาสัมพันธดานการ
ทองเที่ยวจากหลายหนวยงานทั้ ง
ภาครั ฐ/เอกชน
- เริ่มเกิดขอขัดแยงรุนแรงขึ้น
ระหวางชุ มชนกับบริ ษัทเอกชน
- ระดับการศึกษาสูงขึ้นสงบุตร
หลานไปเรียนมากขึ้น
ปจจุบัน
ผล
- เปนจุดกําเนิดของชุมชน
อุรั กลาโวย(ชาวเลดั้งเดิม)
บนเกาะหลีเปะ
- อุทยานแหงชาติตะรุเตาเริ่ม
เปนที่ รูจักกันในหมู
นักทองเที่ ยว
- ปญหาในการตกสํารวจที่ดิน
ของคนในชุ มชน
- ปญหาไม ไดรั บความรวมจาก
ชุมชนเทาที่ ควร
- มี การขายสิทธิ์ ที่ดินเพิ่มขึ้น
- เกิดปญหาการซ อนทับที่ดินทํากิน
- มี การแสวงหาผลประโยชนจาก
นายทุนภายนอกมากขึ้ น
- การเดินไปทองเที่ ยวสะดวกขึ้น
- ไดรั บความนิยมมากขึ้น
- ปญหาการใชประโยชนที่ ดิน
- เกิดขอขัดแย งระหวางชุมชนกับ
นายทุ นบอยครั้ง
- เยาวชนมีระดับการศึกษาสูงขึ้ น
- มีการอพยพออกไปนอกพื้นที่
- อาชีพนําเที่ยวสรางรายได
ปรับ
เปลี่ยน
อาชีพ
- จับสัตวน้ํา - ทํานา
- หากัลปงหา
- หาของปา
- จับสัตวน้ํา - หาของปา
- ทําสวนมะพร าว/มะมุด
/จําปาดะ
- จับสัตวน้ํา
- ขับเรือนํ าเที่ยว
- รั บจางในโรงแรม/รีสอรท
- จับสัตวน้ํา - ขับเรือนําเที่ยว
- รับจ างในโรงแรม/รีสอรท
- เปดโฮมสเตย - คาขาย
ภาพที่ 1 สถานการณและผลการเปลี่ ยนแปลงตามยุคของการพัฒนา