เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 114

6
ชาวเลเกาะหลี เปะส วนใหญดํารงอาชีพหลักตามบรรพบุรุษ คือ การทํ าประมง ดังนั้นอาหารหลักชาวเล คือ อาหารทะเล
น อยครั้งที่เขาป าเพื่อหาอาหาร ใชไมในป าบกสรางที่อยูอาศัย ใช พืชสมุนไพรและสัตวน้ําริมทะเลรักษาโรคควบคูไปกับ
พิ ธีกรรมทางไสยศาสตร
2. ยุคการใชประโยชนและการพึ่งพาทรัพยากรชายฝงเพื่ อการแลกเปลี่ยนทรัพยากร ซึ่ งในอดีตชาวเล
ดั้งเดิมมีอาชีพหลักคือ จับสั ตวน้ํา ไดแก ปลา กุง หอย เก็ บปะการัง กัลปงหามาแลกเปลี่ยนกับสิ นคาที่ครอบครัวตองการ
บ างมีการนํ าไปขายใหกับพอค าชาวจีนที่เข ามารับซื้อถึ งเกาะ บางรายแลกเปลี่ยนสัตวน้ํ ากันเองในชุมชน ซึ่ งการใช
ประโยชนในลักษณะนี้ พบเห็นไดนอยมากในปจจุบัน เชน กัลปงหาเปนของหายากในปจจุ บัน เราอาจพบเห็นไดตามราน
ขายของสินคาที่ ระลึก หรือรานแปรรู ปผลิตภัณฑตาง ๆ เนื่ องจากถือเป นการครอบครองที่ผิดกฎหมาย พอค าอาจไดมา
จากการลักลอบซื้อจากชาวบาน
3. ยุคการใช ประโยชนและการพึ่งพาทรั พยากรชายฝงเพื่อการคา ทั้งนี้เครื่องมือในการประมงจึงเปน
สวนสําคัญอยางมากในการนําทรัพยากรทางทะเลขึ้ นมาใช เชน การจับสัตว ได แก การวางลอบ การงมหอย การใชอวน
ดัก การใชเหล็กแทงปลา และการตกเบ็ ด เปนตน ชาวเลบางรายมีนายทุนเปนผูออกทั้งอุปกรณ ทําประมง และเรือหาปลา
หลั งจากจับได จะนํามาขายให กับนายทุ นรายเดิม (เถาแก ) ชาวเลนิ ยมออกหาปลามากกวาการงมหอย เนื่องจากปลา
สามารถจับไดงายกว า และขายหมดวันตอวัน เมื่ อเทียบกับการงมหอย ซึ่งขายไดราคาสูงกวา แตตองนํามาขังไว เพื่อให
ได ปริมาณมาก กอนนําสงขึ้นฝ งที่ท าเทียบเรือปากบารา การทํ าประมงจะสามารถจับสัตวน้ํ าได มากในชวงฤดูมรสุม คือ
เดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม เปนชวงที่ปดฤดูทองเที่ ยวของอุทยานแหงชาติตะรุเตา
4. ยุคการใชประโยชน และการพึ่งพาทรัพยากรชายฝงเพื่อการท องเที่ยว โดยในฤดูท องเที่ ยว ชุมชนมี
รายไดหลั กมาจากการขับเรือนําเที่ยว ในชวงนี้ชาวเลมีรายไดประมาณ 1,500 - 2,000 บาทตอวัน โดยเฉพาะชวงเทศกาล
ตาง ๆ ชาวเลมีรายไดเฉลี่ ย 15,000 บาทตอวัน ซึ่งทํ าการรับสงนักท องเที่ยวระหว างเกาะอาดั ง-หลีเปะ เรื อประมงถูก
ปรั บเปลี่ยนเปนเรื อนําเที่ ยว โดยมีวั ตถุประสงค หลักเพื่ อคงความเปนวิ ถีชีวิ ตชาวเลเอาไว ทั้งนี้ ในปจจุบั นจึงการใช
ประโยชนจากทรัพยากรชายฝ งเพื่อการทองเที่ ยว ไมวาจะเปนที่ดินที่มีการขายสิทธิ์ (ไมมีเอกสารสิทธิ์) ให กับนายทุนราย
ใหญ การใชประโยชนจากพื้นที่ป าบก โดยการบุกรุกพื้นที่ เพื่อจับจองสิ ทธิ์ และการใช ประโยชน จากชุมชนโดยการ
ปรั บแตงที่อยูอาศัยในฤดูท องเที่ยวเป นโฮมสเตร เปนต น ซึ่งกิ จกรรมการทองเที่ ยวที่เกิดขึ้ นบนเกาะ ไดแก ดําน้ําชม
ปะการัง พายเรือแคนู ป นจักรยานชมธรรมชาติ และ ชมวิ ถีชีวิตชาวเล เปนตน อยางไรก็ตามการทองเที่ยวสามารถสราง
รายไดใหแกชุมชนชาวเล และทําใหชุมชนยกระดับคุณภาพชีวิตใหดีขึ้นได
2.2 ผลกระทบที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของทรั พยากรชายฝง
จากการเติบโตของธุรกิ จทองเที่ยวบนเกาะหลีเปะมีลักษณะการเติบโตแบบก าวกระโดด ภายหลังจาก
เหตุ การณสินามิ เมื่อป 2547 สภาพทรัพยากรชายฝ งของเกาะหลีเปะยังคงค อนขางสมบูรณ เนื่องจากไดรับผลกระทบนอย
มาก ทําใหนั กทองเที่ยวจากรัสเซีย และกลุ มสแกนดินี เวียหันมาเที่ยวเปนจํานวนมาก ซึ่งกอให เกิดผลกระทบหลายดาน
ไดแก
1. การใช ประโยชนที่ดินมากเกินความจําเปน ซึ่งพื้นที่รอบเกาะหลีเปะเริ่มมีสภาพแออัด เนื่องจากมี
การกอสรางรี สอรทที่พักกระจายรอบเกาะ บริเวณอาวประมง อาวชาวเล และอาวพัทยา เริ่มมีผูประกอบการเขามาเช า
พื้ นที่เพื่อทําบริ ษัททัวร รานอาหาร สปาร นวดแผนโบราณ ตลอดจนสาธารณูปโภคอื่น ๆ เพื่ อรองรับนักทองเที่ยวอยาง
ครบวงจร และเป นที่น าสังเกตวาบริเวณเสนทางขึ้นลงหน าหาดที่นั กทองเที่ ยวเคยสามารถเดินลงไปชายหาดไดอยาง
สะดวก ในระยะ1-2 ปที่ผานมา ภายหลังจากมีการขายพื้นที่ใหกับผูประกอบการ พื้นที่บางสวนเริ่มมีการกั้นรั้ วคอนกรีต
ลอมรอบพื้นที่ รวมทั้งรีสอรทบางแหงตั้งรุกออกมาบริ เวณหนาหาด นอกจากนี้ยังสงผลกระทบตอเนื่ องกับที่ดินดั้งเดิมที่