เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 971

ความหมายใกลเคียงกันดวยเชนกัน นอกจากนี้การมองการพัฒนาแบบธนกิจการเมืองยังทําใหบทบาทของตัว
ละครอื่นๆในสั งคมหายไปโดยเฉพาะบทบาทของอภิสิทธิ์ชนที่อยู นอกเหนือการเลือกตั้ง นอกจากนี้งานของอเนก
(อเนก, ๒๕๓๘) เรื่องสองนคราประชาธิปไตย ที่เสนอว าสังคมไทยมีคนชนบทเป นผูเลือกรัฐบาลและคน
กรุงเทพฯเปนผูลมรัฐบาลนั้นก็ตอกย้ําความเชื่ อตามแนวนี้ไดเปนอยางดี
กรอบการวิเคราะห การพัฒนาทุ นไทยแบบสุดทายคือ การวิเคราะหที่ ไดรับอิทธิพลมาจากพรรค
คอมมิวนิสตแหงประเทศไทย (จิตร , ๒๕๐๐ และ อรัญญ, ๒๔๙๓) แนวคิดนี้ อธิบายการพัฒนาของทุนนิยมไทยวา
มีลักษณะกึ่งศักดินากึ่งเมืองขึ้น เนื่องจากสังคมไทยยังเปนสังคมที่ลาหลัง พลังของศั กดินายังคงอยูในระบบการ
ผลิตถึงแมวาในบางกรณีกรรมสิทธิ์สวนเอกชนเกิดขึ้นแลวก็ ตาม นอกจากนี้อิทธิพลของลัทธิจักรวรรดินิ ยมก็กําลัง
แผขยายไปในสังคมไทยทําใหชาติไทยขาดอํานาจอธิปไตยของตนเอง การอธิบายดังกลาวได รับผลอยางมากจาก
การปฏิ วัติจีนซึ่งนําโดย เหมา เจอ ตุง เหมาเองก็มีการวิ เคราะหสภาพทุนนิยมของจี นในแบบเดียวกันและตัดสินใจ
เลือกวิธีการชนบทลอมเมืองในการปฏิ วัติ พรรคคอมมิสนิสตแหงประเทศไทยซึ่งมีความสั มพันธอยางยาวนานกั บ
พรรคจีน รวมทั้งไดรับการสนับสนุนทั้งทางตรงและทางออมหลายประการจึงรับชุดการวิเคราะห โดยตรงจาก
พรรคจีน การยืนหยัดของพรรคในความคิดนี้มีส วนทําใหพ.ค.ท. แตกสลายดังที่เห็นไดจากขอเขี ยนของยุค ศรี
อารยะ ในบันทึกขบถ เปนตน อย างไรก็ตาม แนวคิดดั งกลาวขาดการพัฒนาอยางตอเนื่องหลังจากป าแตก อีกทั้ง
การพัฒนาสังคมไดกาวไกลไปมากแล ว แนวคิดนี้จึงไมเปนที่พูดถึงในแวดวงวิ ชาการปจจุบันอีก
สรุปผลการวิจัย
การศึกษาพบวาชนชั้นนําทางธุรกิจไทยเขาสูกระบวนการปรั บตัวครั้ งใหญในช วงพ.ศ. ๒๕๑๖ – ๒๕๔๐
ซึ่งเปนชวงที่เกิดการมีสวนรวมในการกําหนดนโยบายของประชาชน อํ านาจทหารไมสามารถใชปกครองประเทศ
แบบเบ็ ดเสร็จได อีก ทิ ศทางนโยบายเศรษฐกิจมีลักษณะเปดเสรีเพื่อลดการผู กขาดและทําลายการแสวงหาคาเชา
จากความไมมีประสิ ทธิภาพของตลาด
ภายใตบริ บทนี้ งานวิจัยไดสังเกตเห็นถึงลักษณะ ๔ ประการของการสะสมทุนหลังพ.ศ. ๒๕๑๖ ประการ
แรกคือการปรับตัวของชนชั้นนําทางธุรกิจ ชนชั้นนําทางธุรกิ จที่ไหวตัวทันมักใช ประโยชนจากการผูกขาดทาง
ธุรกิ จในอดีตและเสนสายทางการเมืองปรับตัวรองรับกับทิศทางเศรษฐกิจใหมที่ เปดกวางให กับการแขงขันมาก
ขึ้น ธุรกิ จที่ไมสามารถปรับตัวไดตองลมละลายหรื อขายตัวเองใหกับคูแขง โดยเฉพาะอยางยิ่งวิ กฤตเศรษฐกิจป
พ.ศ. ๒๕๔๐ ไดขีดเสนแบงระหวางชนชั้นนําทางธุรกิจที่กาวหนาและชนชั้นนําทางธุรกิ จที่ไมสามารถปรับตัวได
ออกจากกั น หลังจากวิกฤตเศรษฐกิ จไมพบวามีกลุมธุรกิจชั้นนําใหมเกิดขึ้นเลย
ลักษณะประการที่สองคือการอิงกับอํานาจจารีตของชนชั้นนําทางธุรกิจ ถึงแมวาชนชั้นนําทางธุรกิจมี
การปรับตัว แตในหลายประเภทธุรกิ จโดยเฉพาะอยางยิ่งภาคบริการยังไมมีการเปดให เกิดการแขงขันอยาง
แพรหลาย ชนชั้นนําทางธุรกิจบางสวนยังจําเปนตองพึ่ งพิงการปกปองไมทางตรงก็ทางออมจากรัฐ ชนชั้นนําทาง
ธุรกิ จเลือกที่ จะอิงอํานาจจารีตโดยหวั งวาการรักษาความสัมพั นธกับอํานาจจารีตอยางนอยก็ไมทํ าใหเกิดปญหากั บ
ภาคการเมืองหรืออยางมากเมื่อธุรกิจเกิดปญหาก็สามารถอิงอํานาจจารีตได
ลักษณะประการที่สามคือ การเติบของทุ นตางชาติในประเทศไทย หลังจากเศรษฐกิจของประเทศเป ด
เสรีมากขึ้นแทบไมมีภาคธุรกิจใดเลยที่ชนชั้นนําทางธุรกิจไทยสามารถแขงขันได โดยสามารถกุมอํ านาจตลาดได
ในภาคธุรกิ จที่เปดเสรี มากกวาครึ่ งของบริษัทชั้นนําในประเทศเปนของธุ รกิจขามชาติ โดยเฉพาะอยางยิ่งใน
อุตสาหกรรมยานยนตรและอิเล็คโทรนิกสซึ่งเปนสองอุตสาหกรรมที่ทํ ารายไดใหกับประเทศสูงที่สุ ด