full2012.pdf - page 49

˜µ¦µŠš¸É 7 องค์ประกอบทางเคมีของตัวปลาดุกลําพันที่ ได้รับอาหารทดลองที่ มีไขมันระดับต่างๆ เป็ นเวลา 8 สัปดาห์
(การทดลองที่ 2)
ความชื้ น (%) โปรตี น (%) ไขมัน (%) เถ้า (%)
ไขมัน 9 % 75.39 + 0.57c 54.57 + 3.02 ab 31.77 + 1.84 a 9.62 +1.82 ns
ไขมัน 12 % 73.82 + 0.55bc 58.97 + 3.47 b 37.01 + 2.20 b 7.26 + 1.64 ns
ไขมัน 15 % 72.98 + 1.15ab 53.78 + 3.43 ab 38.39 + 3.04 b 6.69 + 1.83 ns
ไขมัน 18 % 72.90 + 0.96ab 51.49 + 2.31 a 40.69 + 2.44 bc 9.39 + 1.09 ns
ไขมัน 21 % 71.56 + 0.94a 48.68 + 4.53 a 43.13 + 2.02 c 8.09 + 3.62 ns
Mean within column not sharing the same superscript are significantly different (P<0.05).
ns = non-significant (P>0.05)
°£· ž¦µ¥ ¨³¦»žŸ¨„µ¦ª·‹´¥
ปลาจะนําไขมันที่ได้รับไปใช้ประโยชน์ทั้งในด้านเป็ นแหล่งพลังงาน และเป็ นแหล่งกรดไขมันจําเป็ นสําหรับ
สร้างโครงสร้างต่างๆ ของร่างกาย (Halver and Hardy, 2002) การใช้ไขมันที่ เหมาะสมในอาหารปลา จะลดการเผาผลาญ
โปรตี นเป็ นพลังงาน และช่วยให้การนําโปรตี นจากอาหารไปใช้ประโยชน์เพิ่มมากขึ้ น (Kim and Lee. 2005) เนื่ องจาก
ปลานํ้าจืดมี ระบบเอนไซม์สําหรั บกระบวนการเมแทโบลิซึมกรดไขมันที่ มีความยาว 18 คาร์บอน ในขณะที่ระบบ
เอนไซม์ดังกล่าวไม่พบในปลาทะเล จึงเป็ นเหตุให้ปลานํ้ าจืดมีความต้องการและนํากรดไขมันในกลุ่ม 18 คาร์ บอนไปใช้
ประโยชน์ได้ดี (Guillaume et al., 1999) จากการทดลองพบว่าปลาดุ กลําพันที่ ได้รับอาหารผสมนํ้ามันถั่วเหลื อง มีปริ มาณ
การสะสมไขมันในตัวสูงกว่าปลาที่ได้รับอาหารผสมนํ้ ามันปลา เนื่ องจากองค์ประกอบกรดไขมันในนํ้ ามันทั้ง 2 แตกต่ าง
กัน กล่าวคื อในนํ้ามันถั่วเหลืองมีปริ มาณกรดไขมันไม่อิ่ มตัวสูง (highly unsaturated fatty acid, HUFA) ที่มีความยาว 18
คาร์บอน ในปริ มาณมากกว่ านํ้ ามันปลา ซึ่ งปกติมีกรดไขมันไม่อิ่ มตัวสู งความยาว 20-22 คาร์บอน (Halver and Hardy,
2002) อย่างไรก็ตามประสิ ทธิภาพการย่อยและนําไขมันจากอาหารไปใช้ประโยชน์ยังขึ้ นกับจํานวน และตําแหน่งพันธะคู่
ของกรดไขมันที่แตกต่างกันในนํ้ ามันแต่ละชนิ ด (Guillaume et al., 2001) แม้ว่าการใช้นํ้ ามันถั่วเหลือง นํ้ามันรําข้าว และ
นํ้ามันปาล์ มให้ผลไม่แตกต่างกัน แต่การใช้นํ้ ามันถั่วเหลืองเป็ นแหล่งไขมันในอาหารมีผลให้ต้นทุนค่าอาหารตํ่าที่สุด
เมื่ อทดสอบระดับของนํ้ ามันถั่วเหลื องในอาหารปลาดุกลําพัน พบว่า ปลาชนิดนี้ สามารถใช้ไขมันในอาหารได้ใน
ช่วงกว้าง (9-21%) โดยมีการเจริญเติ บโต และการสะสมโปรตีน และไขมันในตัวไม่แตกต่างกัน แต่ condition factor ซึ่ ง
เป็ นดัชนีแสดงถึงนํ้ าหนักตัวต่อความยาวของตัวปลา (Toko et al., 2007) มีค่าเพิ่มมากขึ้ นตามระดับของนํ้ ามันถั่วเหลือง
ที่ปลาได้รับ แสดงว่าปลามี การสะสมไขมันในร่ างกายมากขึ้ นทําให้นํ้ าหนักตัวสูงเมื่อเที ยบกับความยาว จากการทดลอง
นี้พบว่าค่า hepatosomatic index ของปลาดุกลําพันมี ค่า ลดลง เมื่ อได้รับอาหารที่ มีไขมันสูงขึ้น แสดงให้เห็นว่าการสะสม
ไขมันในตัวปลาเกิ ดขึ้ นที่ กล้ามเนื้อ และเนื้ อเยื่อไขมันในช่องท้องมากกว่าที่ตับ (Anwar and Jafri, 1995) ปลาดุกลําพันที่
ได้รับอาหารที่ มีไขมัน 12-18% มีปริ มาณไขมันในตัวไม่แตกต่างกัน ในขณะที่ปลาที่ได้รับอาหารที่ มีไขมัน 9-15% มี
ปริ มาณโปรตีนในตัวสูงแตกต่างจากชุ ดการทดลองอื่น (P<0.05) ด้วยเหตุ ผลดังกล่าวจึงสามารถสรุปได้ว่าการเสริ มนํ้ ามัน
ถั่วเหลืองในอาหารให้มีปริ มาณไขมันรวม 12 % เป็ นระดับที่ เหมาะสมสําหรับการผลิ ตอาหารเพื่อใช้เลี้ ยงปลาดุกลําพัน
ซึ่ งผลดังกล่าวสอดคล้องกับรายงานการศึ กษาในปลา ปลาดุกแอฟริ กัน โดย Murthy and Naik (1999) ซึ่งรายงานว่า
อาหารที่มีไขมัน 12.12% มี ผลให้ปลาเจริญเติ บโตได้ดีที่ สุด
49
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555