full2012.pdf - page 44

šœÎµ
ปลาดุ กลําพัน เป็ นปลานํ้ าจืดที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่มปลาที่มีความเสี่ ยงต่อการสูญพันธุ์ ในลุ่มนํ้ าทะเลสาบสงขลา
ปัจจุบันมีรายงานการพบปลาดุกลําพันในพื้นที่ จํากัดเฉพาะในพรุ นํ้ าจืดในบางพื้ นที่ของภาคตะวันออก และภาคใต้
เท่านั้ น (ศราวุธ และคณะ, 2538) การฟื้ นฟูทรัพยากรปลาชนิ ดนี้ ทําได้โดยการเพาะขยายพันธุ ์จากพ่อ-แม่พันธุ ์ปลาที่เลี้ ยง
ในโรงเพาะฟัก และอนุ บาลลูกปลาด้วยวิธีการที่ เหมาะสม แล้วปล่อยพันธุ ์ปลานี้ กลับสู่ ถิ่นอาศัยตามธรรมชาติ เพื่อให้
สามารถเลี้ ยงปลาดุ กลําพันให้ มีการเจริญเติบโต และพัฒนาการที่ ดี จําเป็ นที่ จะต้องมีการศึกษาถึงระดับความต้องการ
สารอาหารพื้นฐานต่างๆ ที่ จะมีผลต่อการเจริ ญเติบโต และสุ ขภาพของปลาดุกลําพันในโรงเพาะฟั ก ซึ่ งจะเป็ นข้อมู ล
สําคัญที่สุ ดในการพัฒนาการเพาะเลี้ยงปลาดุ กลําพัน ทั้งเพื่ อการอนุรักษ์พันธุ ์ และการเพาะเลี้ ยงในเชิงเศรษฐกิจ ปั จจุบัน
มีการทดลองเกี่ยวกับประเภทของอาหารที่เหมาะสมในการอนุ บาลลูกปลา และได้ศึ กษาผลของระดับโปรตีนต่อการ
เจริ ญเติบโต (สุ ภฎา และคณะ, 2551) ตลอดจนระดับของกากถั่วเหลื องทดแทนปลาป่ น (นิ ฮารี ฟัร และคณะ, 2554)
รวมทั้ งความต้องการวิ ตามินซี และวิตามิ นอีของปลาดุกลําพัน (วันวิ ภา และ สุภฎา, 2554) แต่ก็ยังขาดข้อมู ลที่สํ าคัญใน
ด้านประเภทและระดับไขมันในอาหารซึ่ งถือว่าเป็ นสารอาหารให้พลังงานที่ มีความสําคัญเป็ นอย่างมาก การวิจัยนี้ จึง
จัดทําเพื่อศึกษาผลของการใช้ไขมันจากแหล่ งต่างๆ ต่อการเจริ ญเติบโต การรอดตาย การแลกเนื้อ ประสิ ทธิ ภาพการใช้
โปรตี น การใช้ประโยชน์จากโปรตีนสุ ทธิ และองค์ประกอบทางเคมีของตัวปลาในปลาดุกลําพันระยะปลานิ้ว หลังจาก
ทราบถึงประเภทของไขมันที่ให้ผลดี ที่สุดทั้งในแง่ผลผลิต และต้นทุนการผลิตแล้วจึงนําไขมันชนิ ดดังกล่าวมาศึกษาผล
ของระดับที่เสริ มในอาหารต่อการเจริ ญเติบโต การรอดตาย การแลกเนื้ อ ประสิทธิภาพการใช้โปรตีน การใช้ประโยชน์
จากโปรตีนสุ ทธิ และองค์ประกอบทางเคมีของตัวปลา ซึ่ งจะสามารถนํามาประยุกต์ ใช้ในอาหารสําเร็จรู ปสําหรับปลาดุก
ลําพัน ทั้งเพื่อการอนุรักษ์พันธุ ์ และนําไปสู่ การเพาะเลี้ ยงปลาดุกลําพันในเชิงเศรษฐกิจต่อไป
ª·›¸ „µ¦ª·‹´¥
„µ¦š—¨°Šš¸É 1 : Ÿ¨ °ŠÅ ¤´œž¦³Á£š˜n µŠ Ç ˜n °„µ¦Á‹¦·Á˜·Ã˜ ¨³„µ¦¦°—˜µ¥ °Š¨¼„ž¨µ—»„¨Îµ¡´œ
เตรี ยมอาหารทดลองที่มีระดับพลังงานเท่ากัน (isocaloric test diet) ในช่วง 330 - 340 kcal / 100 g โดยมีระดับ
โปรตี น 38 % อาหารทดลองแต่ละสู ตรใช้ไขมันจากแหล่งต่างๆ ในปริ มาณที่มีไขมันรวมในอาหาร 15 % ดังแสดงใน
ตารางที่ 1 สุ่ มนับปลาดุกลําพันที่ มีขนาดประมาณ 1-2 กรัมต่อตัว เลี้ยงในตู้ทดลองปริมาตรนํ้ า 100 ลิตร ที่มีระบบ
เปลี่ยนถ่ายนํ้ าต่อเนื่อง จํานวน 12 ตู ้ ตู้ละ 15 ตัว บันทึ กนํ้ าหนักเฉลี่ยเมื่อเริ่ มต้นการทดลอง และเก็บตัวอย่างปลาก่อน
การทดลองเพื่ อนําไปวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมี ตามวิธีการของ AOAC (1997) จัดเตรียมอาหารทดลองในชุดการ
ทดลองที่ 1-4 โดยให้อาหารที่มีนํ้ ามันปลา นํ้ ามันถั่วเหลือง นํ้ ามันรําข้าว และ นํ้ ามันปาล์มเป็ นแหล่งไขมัน ตามลําดับ
ให้อาหารแก่ปลาในแต่ละชุดการทดลองวันละ 2 ครั้ ง ในปริ มาณที่ปลากิ นหมดภายใน 20 นาที ดูดตะกอนและเศษ
อาหารที่พื้ นตู้ปลาทุกวัน และเปลี่ยนถ่ายนํ้ าต่อเนื่องด้วยระบบนํ้ าไหลผ่านตลอดในอัตรา 100-150 % ต่อวัน เมื่อสิ ้นสุ ด
การทดลองที่ระยะเวลา 8 สัปดาห์ ตรวจสอบการเจริ ญเติบโต นํ้ าหนักปลาที่เพิ่มขึ้ น อัตราการเจริญเติ บโตต่อวัน การแลก
เนื้ อ ค่าประสิทธิ ภาพอาหาร และการรอดตาย สุ่ มปลาในแต่ละชุดการทดลองจํานวน 12 ตัว เพื่อตรวจสอบค่า
hepatosomatic index (Anwar and Jafri, 1995) และ condition factor (Toko et al ., 2007) และนําปลาจํานวน 6 ตัว ต่อชุ ด
การทดลองไปวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมี เพื่อคํานวณค่าประสิ ทธิภาพการใช้โปรตีน (PER) และค่าการสะสม
โปรตี น และไขมัน (protein and lipid retention) ตามวิ ธีการของ Halver and Hardy (2002) วิเคราะห์ความแปรปรวน
44
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555