full2012.pdf - page 560

šœÎµ
ปัญหากลุ่มโรคไม่ติดต่ อเรื้ อรั ง ได้แก่โรคหัวใจและหลอดเลือดโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิ ตสู งและกลุ่ม
อาการอ้วนลงพุงเป็ นปั ญหาสาธารณสุขที่สําคัญและกําลังเพิ่ มขึ้นทั่วโลก (ธงชัย ประฏิภาณวัตร. 2550 : 3) โดยมีสาเหตุ
จากปั จจัยเสี่ ยงของการมีวิถี ชี วิตที่ไม่เหมาะสม คื อ สมดุลของพลังงาน ระหว่างการกิ นอาหารหรื อการนําพลังงานเข้ากับ
การใช้ พลังงานออก โดยการเคลื่อนไหว ออกแรง ออกกํ าลังกายไม่สมดุ ล (กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุ ข.
2552 : 3) ซึ่ งผู ้ ที่ มีภาวะอ้วนลงพุงหรื อไขมันเกิ นในช่ องท้องจะมีความเสี่ ยงสู งต่อการเกิดโรคหัวใจและเบาหวาน
(กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุ ข. 2552 : 2) องค์การอนามัยโลกได้ระบุ ว่าในปี พ.ศ.2548 มีผู ้ เสี ยชี วิตจากโรคที่
เกี่ยวข้องกับการมี พฤติกรรมสุขภาพที่ ไม่เหมาะสม หรื อกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้ อรั ง มากถึง 35 ล้านคน หรือร้อยละ60 ของ
ผู้เสียชี วิตทั้ งหมด 58 ล้านคนทั่วโลก และคาดว่าในปี 2558 จะมี ผู้ เสี ยชีวิตเพิ่มขึ้นร้ อยละ 17 หรื อประมาณ 41 ล้านคน
(กฤช ลี่ทองอิน. 2552 : 1) และจากการสํารวจสุ ขภาพประชากรไทยล่าสุ ดในปี พ.ศ. 2551-2552 ภาวะอ้วนลงพุงมี ความ
ชุกเพิ่มขึ้ นจากการสํารวจเมื่อปี 2547 พบว่ าในผู้หญิงร้อยละ 36.1 และในผู ้ ชายร้อยละ15.4 เพิ่ มเป็ นร้ อยละ 45 และ18.6
ตามลําดับ (สํานักงานสํารวจสุ ขภาพประชาชนไทย. 2552 : 127-134)
ปัจจุ บันวิถีการดําเนิ นชีวิตที่ขาดสมดุลจากพฤติ กรรมการบริ โภคที่ไม่เหมาะสม ขาดการออกกําลังกายและ
ไม่สามารถจัดการกับอารมณ์ และความเครี ยด ทําให้เจ็บป่ วยด้วยกลุ่มอาการโรคอ้วนลงพุง ส่ งผลกระทบและภาระ
ค่าใช้จ่ายทางด้านสุ ขภาพของประชาชน และความสู ญเสียทางเศรษฐกิจของประเทศตามมา อย่ างไรก็ตามหากประชาชน
มีการปรับเปลี่ยนวิ ถีชี วิตอย่างเหมาะสมด้วยการจัดการสุ ขภาพด้วยตนเองอย่างสมดุล เพื่ อไม่ให้เจ็บป่ วยจากโรคอ้วน
ลงพุงหรื อที่มีปัจจัยเสี่ยงร่ วมกัน ซึ่ งวิถีชี วิตของประชาชนจังหวัดพัทลุง มี ความเป็ นอยู ่ ที่มีการเปลี่ยนแปลงไปตามสภาพ
ในยุคปัจจุบันเช่ นกัน โดยการศึกษาครั้ งนี้ ได้ศึกษาตามแบบจําลองการส่งเสริ มสุ ขภาพของเพนเดอร์ (Pender. 2006 : 1 –
12) ประกอบด้วย การรั บรู้ประโยชน์ของการปฏิ บัติ การรั บรู้อุปสรรคในการปฏิบัติ การรับรู้ความสามารถของตนเอง
และความรู ้สึ กที่มีต่อพฤติ กรรม ซึ่ งผลการศึกษาสามารถนําไปใช้ในการวางแผนการส่ งเสริ มสุขภาพสร้ างวิถี ชี วิตที่
เหมาะสมในการดําเนิ นชีวิตประจําวันของประชาชน ด้วยการควบคุมพลังงานให้สมดุล ด้านการบริ โภคอาหาร การออก
กําลังกาย และการจัดการอารมณ์ ทั้ งนี้ ย่อมส่ งผลต่ อการรับรู้ในระดับบุคคลและสามารถจัดการสุขภาพด้วยตนเองอย่าง
สมดุลต่อการลดปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคอ้วนลงพุงต่อไป
ª·›¸ „µ¦ª·‹´¥
การวิจัยครั้ งนี้ เป็ นการวิจัยแบบภาคตัดขวาง (Cross–sectional study) ประชากรการศึกษา คือ ประชาชนที่มีอายุ
15 ปี ขึ้ นไป จากทะเบียนฐานข้อมูลประชากรกลางปี 2553 จังหวัดพัทลุงจํานวน 407,286 คน คํานวณขนาดตัวอย่างโดย
ใช้ตาราง Power analysis กําหนดประมาณค่ าสัมประสิทธิ์ สหสัมพันธ์ (r) ที่ระดับปานกลาง (0.2) กําหนดระดับนัยสําคัญ
ที่ 05.0 D และ 9.0 E ได้กลุ่มตัวอย่างไม่น้อยกว่า 263 คน และปรับค่าขนาดตัวอย่าง เพื่อลดอัตราการเก็บข้อมูลไม่
สมบูรณ์ ร้อยละ 10 ได้ขนาดกลุ ่มตัวอย่างจํานวน 292 คน ได้แบบสอบถามที่สมบูรณ์สํ าหรับการวิเคราะห์จํานวน 289 ชุด
สุ่มตัวอย่างอย่างเป็ นระบบ (Systematic random sampling) โดยใช้บัญชีรายชื่ อประชากรอายุ 15 ปี ขึ้ นไป จังหวัดพัทลุง
ปี 2553 จากโปรแกรมระบบฐานข้อมูลสถานีอนามัยและหน่วยบริ การปฐมภูมิ JHCIS (Java Health Care Internet
System) มาเป็ นกรอบในการสุ่ มโดยกําหนดสัดส่ วนในการสุ่มตัวอย่าง โดยหาช่ วงของการสุ่ ม (Sample interval) แต่ละ
อําเภอจํานวน 11 อําเภอ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ประกอบด้วย 3 ส่วนคือ 1) แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป
จํานวน 16 ข้อ 2) พฤติกรรมการบริโภคอาหาร การออกกําลังกาย และการจัดการอารมณ์ จํานวน 23 ข้อ และ 3) การรับรู้
และความรู้สึ กต่อพฤติกรรมส่ งเสริ มสุขภาพ จํานวน 24 ข้อ ทําการตรวจสอบความถู กต้องด้านเนื้ อหา โดยผู ้เชี่ยวชาญ
560
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555