full2012.pdf - page 552

šœÎµ
โรคเอดส์เป็ นโรคที่เกิดจากเชื้ อไวรัส (Human Immunodeficiency Virus : HIV) (สํานักโรคเอดส์ วัณโรคและ
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. 2546 : 3) ซึ่ งเป็ นสาเหตุทําให้เกิดภูมิคุ้ มกันบกพร่ อง หรือทําให้ผู้ได้รับเชื้ อมีภาวะภูมิคุ้ มกัน
เสื่ อม เกิดโรคแทรกซ้ อน ร่างกายอ่อนแอ เจ็ บป่ วย และเสียชี วิตในที่สุ ด โรคเอดส์เป็ นปั ญหาที่ สําคัญของทุกประเทศ
ทั่วโลกรวมถึ งประเทศไทย และในจังหวัดตรั ง พบว่ามีผู้ติดเชื้อเอชไอวี และผู้ป่ วยเอดส์ มีสัดส่ วนต่อประชากรที่ สูง ดัง
สถานการณ์ ของจังหวัดตรัง พบว่ า ตั้ งแต่ พ.ศ.2533 จนถึ งวันที่ 31 มีนาคม 2553 มีผู ้ ป่ วยเอดส์ จํานวน 4,122 ราย
(สํานักงานสาธารณสุ ขจังหวัดตรัง. 2553 : เว็ปไซต์) การจัดระบบบริ การดูแลผู้ติดเชื้ อเอชไอวีและผู้ ป่ วยเอดส์ และการ
สนับสนุนทางสังคมที่ เหมาะสม มีความจํ าเป็ น เพราะในแต่ละปี มีผู ้ ป่ วยเอดส์ที่ต้องได้รับการดูแลเพิ่มขึ้ น หากมีระบบ
บริ การที่ดี มีประสิ ทธิ ภาพ และการได้รับการสนับสนุ นทางสังคมอย่างเหมาะสม ผู ้ ติดเชื้ อเอชไอวีและผู้ ป่ วยเอดส์ย่อมมี
คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้ น ลดภาระทางครอบครัวและสังคม รวมทั้งยังเป็ นการลดภาระของประเทศโดยรวม
คุณภาพชีวิต ตามนิยามขององค์การอนามัยโลก (กรมสุ ขภาพจิต. 2546 : 24) เป็ นการรับรู้ ของแต่ละบุคคลต่ อ
สถานะในชี วิต ภายใต้บริ บทของวัฒนธรรม และความหมายของระบบในสังคมที่ อาศัยอยู่ และมีสัมพันธ์กับเป้ าหมาย
ความคาดหวัง มาตรฐานของสังคม และสิ่ งอื่นๆที่ เกี่ยวข้อง ประกอบด้ วย 4 องค์ประกอบ คื อ องค์ประกอบร่างกาย
(Physical) จิตใจ (Psychological) ความสัมพันธ์ทางสังคม (Social Relationships) และสิ่ งแวดล้อม (Environment) ซึ่ ง
องค์ประกอบดังกล่าวเหมาะสมเนื่องจากมีองค์ประกอบครอบคลุมทุ กมิติ ในการนํามาใช้ศึ กษาคุณภาพชี วิตของผู้ ติดเชื้ อ
เอชไอวีและผู้ ป่ วยเอดส์ ส่ วนการสนับสนุนทางสังคม คือ การที่ บุคคลได้รับกิจกรรม หรือพฤติ กรรมการช่วยเหลื อจาก
บุคคลในเครื อข่ ายสังคมที่บุ คคลนั้นมี ปฏิสั มพันธ์ และตีความในกิ จกรรมหรื อพฤติกรรมการช่วยเหลื อนั้ น สามารถช่วย
ให้ตนบรรลุ เป้ าหมายส่ วนบุคคล หรือตอบสนองต่อความต้องการของตนในสถานการณ์ ต่างๆได้ การสนับสนุ นทาง
สังคม จะส่งผลกระทบต่อคุณภาพชี วิต เนื่องจากการดํารงอยู่ของมนุษย์ต้องพึ่ งพา มีความไว้วางใจ ช่วยเหลือ มีความรู้สึ ก
ว่าตนเป็ นที่ยอมรับของบุคคลในสังคม ทําให้มีชี วิตอยู่อย่างมีความสุ ขและมี ความหมายขึ้น (ลาวัลย์ กิ จรุ่ งเรืองกุล. 2549
: 24) เพนเดอร์ ได้แบ่งการสนับสนุนทางสังคมออกเป็ น 4 ด้าน คื อ ด้านอารมณ์ (Emotional Support) ด้านข้อมูลข่าวสาร
(Informational Support) ด้านทรั พยากร(Instrumental Aid) และ ด้านการยอมรับ (Affirmation) (วารุ ณี นาดูน. 2552 : 32)
ดังนั้ น การศึกษาความเข้าใจถึงข้อมูล และสภาพปั ญหาที่เกี่ยวกับตัวผู้ ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่ วยเอดส์ อย่างถูกต้อง
ใกล้เคียงกับความเป็ นจริ งมากที่สุดถึงระดั บคุณภาพชีวิต และปัจจั ยที่มีผลต่อคุ ณภาพชีวิต จะช่วยในการจัดระบบบริ การ
หรื อช่ วยสนับสนุน และส่ งเสริ มคุณภาพชี วิ ตของผู้ติดเชื้ อเอชไอวี และผู ้ ป่ วยเอดส์ โดยคาดว่าผลการศึกษาสามารถ
สะท้อนให้เห็นภาพที่เป็ นจริงในบริ บทของจังหวัดตรั ง ซึ่ งสามารถนําผลการศึกษาไปใช้ในการบริ หารจัดการเพื่อการ
พัฒนาคุณภาพการจัดระบบบริ การ ในการสนับสนุนการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้ อเอชไอวีและผู้ ป่ วยเอดส์ ต่อไป
ª·›¸ „µ¦ª·‹´¥
การศึกษาเชิงวิ เคราะห์แบบภาคตัดขวางในครั้ งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิต และปั จจัยที่มีผล
ต่อคุณภาพชีวิตของผู ้ ติดเชื้ อเอชไอวีและผู้ป่ วยเอดส์ โดยศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างผู ้ติดเชื้อเอชไอวีและผู ้ ป่ วยเอดส์ ที่รับยา
ต้านไวรัสเอชไอวี ในโรงพยาบาลชุ มชน จังหวัดตรัง การคํานวณกลุ ่มตัวอย่างด้วยวิธี ของ Thorndike (รสสุคนธ์ ศรีใส.
2547 : 37) ได้ขนาดตัวอย่าง 190 คน ในช่ วงระยะเวลาตั้ งแต่เดื อนพฤศจิกายน 2554 ถึงเดือนธันวาคม 2554 เลือกกลุ่ม
ตัวอย่างโดยวิ ธีการสุ่ มอย่างมีระบบ (Systematic Random Sampling) เครื่ องมือที่ใช้ในการศึ กษาเป็นแบบสอบถาม
ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ 1) แบบสอบถามด้านคุ ณลักษณะส่ วนบุคคลประกอบด้วย เพศ อายุ สถานภาพสมรส ระดับ
การศึกษา อาชีพ รายได้เฉลี่ย และความเพียงพอของรายได้ ปัจจั ยด้านสภาวะสุ ขภาพ ได้แก่ ระยะเวลาของการเจ็บป่ วย
ระดับ CD4 ครั้ งหลังสุ ด และระยะเวลาการได้รับยาต้านไวรั สเอชไอวี 2) แบบสอบถามด้านการสนั บสนุนทางสังคม
สร้างขึ้ นโดยอาศัยแนวคิดของ Pender (วารุ ณี นาดูน. 2552 : 32) ประกอบด้วย การสนับสนุนทางสังคมด้านอารมณ์ ด้าน
552
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555