full2012.pdf - page 548

„µ¦°£·ž¦µ¥Ÿ¨
การนวดแผนไทยในระยะคลอดทําให้มารดามีความปวดทางกายและความตึงเครี ยดจากความปวดทางกายน้อย
กว่ากลุ่มควบคุ ม ซึ่ งสามารถอธิ บายได้ว่ า การนวดแผนไทยโดยใช้วิธี การนวด กด บีบ คลึงไปกระตุ้นผิ วหนังและ
กล้ามเนื้ อบริเวณตําแหน่งหลังส่ วนล่าง ก้นกบ สะโพก และต้นขาทั้ งสองข้าง ซึ่ งเป็ นตําแหน่งที่ผู้ คลอดมี ความปวดและมี
การเกร็ งของกล้ามเนื้อเมื่ อเข้าสู่ ระยะปากมดลูกเปิ ดเร็ ว โดยใช้ระยะเวลาในการนวดเป็ นเวลา 30 นาที สามารถอธิบาย
ด้วยด้วยทฤษฎีควบคุ มประตูได้ว่า การนวดไทย ส่ งผลให้กระตุ ้นเส้นประสาทขนาดใหญ่ทําให้ปิ ดประตูในระดับไขสัน
หลัง เมื่ อสัดส่วนของการกระตุ ้ นปลายเส้นประสาทขนาดใหญ่ มากกว่าการกระตุ ้นปลายเส้นประสาทขนาดเล็ก ทําให้
ประตูควบคุมความปวดยับยั้งการส่ งข้อมูลความปวดจากไขสันหลังที่ จะส่งไปยังส่ วนควบคุมประสาทส่ วนกลาง (central
nerve system) ยับยั้งการส่ งกระแสประสาทที่ส่งผ่านมิ เดีย คอร์ซิ่ง ไฟเบอร์ (medialy coursing fiber) ไปยังเรติ คูลา ฟอร์
เมชั่น (reticular formation) และมี เดีย อินตราทาลามีนา ทาลามัส (medial intralamina thalamus) และระบบลิมบิ ค
(limbic system) (Melzack & Wall, 1996) นอกจากนี้ ยังสามารถอธิบายด้วยทฤษฎีควบคุ มความปวดภายในได้ว่า การ
นวดเป็ นการกระตุ้ นทําให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย อารมณ์ผ่อนคลายมีการหลั่งของสารเอนดอร์ ฟิ น (endorphin) และสารเอน
เคฟาลิน ซึ่ งมีผลทําให้ยับยั้งการทํางานของสารพี ที่ จะไปกระตุ้นที เซลโดยยับยั้ งผ่านทางเดสเซนดิ้ ง (descending
pathway) (Hamilton, 2003) อี กทั้ งยังยับยั้งโดยสมองไปยังไขสันหลังโดยตรง (projection) จึงทําให้ความตึงเครี ยดลดลง
การนวดแผนไทยเป็ นการสัมผัส ทําให้ระบบลิมบิค (limbic system) ซึ่ งทําหน้าที่ตอบสนองทางด้านอารมณ์ถูกกระตุ้น
น้อยลง ร่ างกายมีการผ่อนคลายระดับลึก รั บรู้ถึ งความรู ้สึกเป็ นสุ ข เนื่ องจากการนวดด้วยวิธีการกด การบีบ การคลึง เป็ น
การเบี่ ยงเบนความสนใจไปจากความตึงเครียดหรื อความไม่ สุขสบาย ทําให้ผู้คลอดเกิ ดความพึงพอใจ มี การผ่อนคลาย
ทั้งทางด้านร่ างกายและจิตใจ (Stephenson, Weinrich, & Tavakoli, 2000) จึงมี ผลให้ความปวดและความตึงเครี ยดลดลง
การศึกษานี้ สอดคล้องกับการศึกษาของ ชาง, หวาง และ เชน (Chang, Wang, & Chen, 2002) และการศึกษาของ ชาง,
เชน และ หวง (Chang, Chen, & Huang, 2006) พบว่าการนวดช่ วยลดปวดในระยะคลอดได้ นอกจากนี้ ยังมีการศึกษา
ของคิมเบอร์, แมคแนบ, แมคคอร์ ท, ไฮเนส และบรอคเคิลเฮิร์ ส (Kimber, McNabb, Mc Court, Haines, & Brocklehurst,
2008) ได้ทําการศึกษาการลดปวดโดยใช้การนวด การฟังดนตรี และมีกลุ่มควบคุ ม พบว่า การนวดและการฟังดนตรี นั้ น
ช่วยลดปวดในระยะคลอดได้ สําหรับด้านของความตึงเครี ยดนั้ น มีการศึ กษาในผู ้ ป่ วยมะเร็ ง พบว่าการนวดช่ วยลด
ความเครี ยด ความวิตกกังวลได้อย่างนัยสําคัญทางสถิติ (Jane, Wilkie, Gallucci, Beaton, & Huang, 2009; Cowen et al.,
2006) อีกทั้งการนวดช่ วยให้ผู้ป่ วยรู ้สึกสุ ขสบาย ไม่ทุ กข์ทรมานจากภาวะโรคและความปวดที่ ผู้ ป่ วยเป็ นอยู่ (วันเพ็ญ
2549; อมรรัตน์ 2549, Jane, Wilkie, Gallucci, Beaton, & Huang, 2009)
¦» žŸ¨„µ¦ª·‹´¥
ผลการศึกษาของงานวิจัยฉบับนี้ แสดงให้เห็ นว่าผลของการนวดแผนไทยในผู ้ คลอดสามารถลดปวดและลด
ความตึงเครี ยดในระยะคลอดได้ ดังนั้ นจึงควรนําการนวดแผนไทยไปใช้เป็ นวิธี การลดปวดโดยไม่ใช้ยา จากผลการวิจัยนี้
ผู้วิจัยขอเสนอแนะในการนําผลการวิจัยไปใช้ ดังนี้
1. ผู้บริ หารทั้งในระดับหน่วยงานหรื อโรงพยาบาลควรส่งเสริมการนวดแผนไทยมาใช้ในการลดปวดใน
ระยะคลอดแก่ ผู้ คลอด
2. พยาบาลห้องคลอดสามารถนําการนวดแผนไทยมาใช้ในการลดปวดโดยไม่ใช้ยาในระยะคลอด รวมทั้ง
548
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555