การประชุมวิชาการระดับชาติมหาวิทยาลัยทักษิณ 2559 - page 286

285
สรุปผลกำรวิจัย
ผลการวิจัยสรุ ปได้ว่าคุณสมบัติด้านการวินิจฉัยโรคโดยการอ่านฟิล์มทรวงอกของแพทย์ AIR Pneumo ยังอยู่ใน
เกณฑ์ไม่น่าพอใจ โดยพิ จารณาจากค่าความไว ความจาเพาะ Likelihood ratio positive (LR+) Likelihood ratio
negative (LR-) และพื้นที่ใต้ ROC curve ดังนี้
ค่าความไว (sensitivity) พบว่า แพทย์ AIR Pneumo ให้ค่าความไวค่อนข้างต่าในการอ่ าน profusion ระดับ 0,
1, 2 อยู่ในช่วง 12.5 - 33.3% แต่อย่างไรก็ ตามที่ profusion ระดั บ 3 พบว่าค่าความไวของแพทย์ AIR Pneumo ทุกคน
จะสูงขึ้น โดยแพทย์ AIR Pneumo คนที่ 1 มีความไว 83.3% คนที่ 2 มีความไว 61.1% ยกเว้น คนที่ 3 ที่มีความไว
27.8% ซึ่งน้อยที่สุดในกลุ่มแพทย์ และเมื่อพิจารณาค่า Likelihood ratio positive (LR+) โดยที่ LR+ เป็นสั ดส่วนที่แสดง
ว่าคนเป็นโรคจะให้ผล positive เป็ นกี่เท่าของคนไม่เป็นโรค หรื อมีค่าเท่ากับ sensitivity/(1-specificity) หรือ true
positive rate/false positive rate ซึ่งค่า LR+ จะช่วยบอกว่าแพทย์ AIR Pneumo สามารถแยกคนเป็นโรคออกจากคน
ไม่เป็ นโรคได้ดีเพี ยงใดเมื่อแพทย์ AIR Pneumo อ่านฟิล์ มผู้ป่วยเป็น positive และยิ่ งค่า LR+ มากจนเข้าใกล้ 10 เมื่อ
ได้ผล positive [16] แสดงว่า การตรวจวินิจฉัยนั ้นแยกคนเป็นโรคออกจากคนไม่เป็นโรคได้ดี ซึ่งในวิจั ยนี้พบว่าค่ า LR+
ของแพทย์ AIR Pneumo จะอยู่ ในเกณฑ์ต่า คือ น้อยกว่า 10 ที่ profusion ระดับ 0, 1, 2 แต่ จะให้ค่าสูงใกล้ 10 ที่
profusion ระดับ 3 ซึ่งแสดงว่ า เมื่อแพทย์ AIR Pneumo อ่านผลฟิล์มคั ดกรองเป็น positive จะแยกคนเป็ นโรคออกจาก
คนไม่ เป็นโรคได้ ไม่ดีที่ profusion ระดับ 0, 1, 2 แต่ จะแยกคนเป็นโรคได้ ดีขึ้นที่ profusion 3/3
ค่าความจาเพาะ (specificity) พบว่า แพทย์ AIR Pneumo ทุกคนให้ค่าความจาเพาะอยู่ในช่วง 77.1-100% ที่
profusion ทั้ง 12 ระดับ แต่มีข้อควรระวังสาหรับการตี ความกรณีความจาเพาะที่มีค่าสู งนี้ คือไม่ได้หมายความว่ าแพทย์
AIR Pneumo มีความจาเพาะสูงในภาพรวมเมื่ อเที ยบกับแพทย์ B-Reader แต่ตีความได้แค่ว่าเมื่ อแพทย์ B-Reader อ่าน
profusion ระดับใดเป็น negative แพทย์ AIR Pneumo อ่าน profusion ระดั บนั้นเป็น negative ด้วยซึ่งในความเป็น
จริงจะเห็นว่าแพทย์ AIR Pneumo สามารถอ่ านเป็น profusion ระดับอื่นได้อี กหรืออาจกล่าวว่าเป็นความจาเพาะของ
แพทย์ AIR Pneumo เฉพาะ profusion นั้นๆ เท่ านั้น ตัวอย่างเช่น ที่ profusion ระดับ 0/0 แพทย์ AIR Pneumo คนที่
1 มีความจาเพาะ 97.8% หมายความว่า แพทย์ B-Reader และแพทย์ AIR Pneumo ไม่ อ่าน profusion 0/0 คิ ดเป็น
97.8% ซึ่งเมื่อพิจารณาการกระจายของการอ่าน profusion ระดั บ 0/0 ที่พบว่า แพทย์ AIR Pneumo อ่ านเป็น 0/1 คิด
เป็น 8.1%, 1/0 คิดเป็น 14.1%, 1/1 คิดเป็น 26.7%, …3/3 คิดเป็น 0.8% จะเห็นว่ามี ความคลาดเคลื่อนของการอ่าน
แตกต่างจากแพทย์ B-Reader อย่ างมาก โดยเมื่อพิจารณาค่ า Likelihood ratio negative (LR-) ของแพทย์ AIR
Pneumo ของวิจัยนี้ ประกอบ พบว่า LR- ซึ่งเป็นสัดส่วนที่แสดงว่า คนเป็นโรคจะมีโอกาสจะได้ ผลเป็น negative กี่เท่าของ
คนไม่ เป็นโรค หรือมีค่าเท่ากับ (1-sensitivity)/specificity หรือ false negative rate/true negative rate ซึ่งค่า LR- นี้
จะช่วยบอกว่า แพทย์ AIR Pneumo สามารถแยกคนเป็นโรคออกจากคนไม่ เป็นโรคได้ดีเพียงใดเมื่อแพทย์ AIR Pneumo
อ่ านฟิล์มผู้ป่วยเป็ น negative ยิ่งค่า LR- เข้าใกล้ 0.1 เมื่อได้ผล negative แสดงว่าการตรวจวินิจฉัยนั้นแยกคนเป็นโรค
ออกจากคนไม่เป็นโรคได้ดี ซึ่งวิจัยนี้ พบว่า ค่า LR- ของแพทย์ AIR Pneumo จะอยู่ในเกณฑ์ ไม่ดีในทุกระดับ profusion
ซึ่ งแสดงว่า เมื่ อแพทย์ AIR Pneumo อ่านผลเป็ น negative จะแยกคนเป็นโรคออกจากคนเป็ นโรคได้ไม่ดีที่ทุกระดับ
profusion ดังนั้น ในการตี ความ “ความจาเพาะ” ในการศึ กษานี้ต้องพิจารณาตาราง cross-tab ระหว่ างแพทย์ AIR
Pneumo และแพทย์ NIOSH B-Reader หรื อใช้ค่า LR- ประกอบ ซึ่งจากวิจัยนี้ พบว่าค่า LR- ของแพทย์ AIR Pneumo
อยู่ในเกณฑ์ต่า ไม่สามารถใช้จาแนกคนเป็นโรคออกจากคนไม่เป็นโรคได้ ดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น
ส่ วนกราฟ ROC หรือ Relative operating characteristics ซึ่งเป็นกราฟที่ plot ระหว่างค่า true positive
rate (sensitivity) และ false positive rate (1-specificity) ณ จุดตัด (cut-off point) ทั้ ง 12 ระดับของแพทย์ AIR
Pneumo โดยทั่วไปเครื่องมือตรวจวินิ จฉัยควรมี ความไวสูงและความจาเพาะสูงซึ่งการมีความจาเพาะสูงจะทาให้ false
positive rate ต่า ส่งผลให้ ROC curve เคลื่อนชิดมุ มซ้ายบนซึ่งมีค่าความไวและค่าความจาเพาะเข้าใกล้ 100% มากที่สุ ด
และพื้ นที่ใต้โค้งที่ มากกว่าจะแสดงถึ งประสิทธิภาพที่สู งกว่า ดังนั้ น การเปรียบเทียบประสิทธิภาพของเครื่องมือตรวจคัด