การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 11

3
การพั ฒนาคนที่ไม ประสบความสําเร็จ
การพัฒนาบุคคลตั้ งแตวัยทารก จนถึ งวัยชรา ตลอดจนการพัฒนากลุมคนประเภทต างๆ ที่
สําคั ญ คือ ครอบครัว สถานศึกษา และหนวยงานตางๆ ทั้งของทางราชการ และเอกชน ตลอดจน
หมูบาน ชุมชน และสั งคมใหญ โดยเนนการพั ฒนาบุคคลที่ มีบทบาทหนาที่ต างๆ ตั้งแตการเป นบิดา
มารดาที่ดี การเปนครูอาจารยที่ นาเคารพรัก หัวหนางานที่ มีประสิทธิ ภาพสูง ไปจนถึ งการเปนบุตร
ธิดา นักเรียน นิสิ ต นักศึกษา ลูกนองในหนวยงานที่ดี เก ง และมีสุข และการเปนพลเมืองดีของชาติ
ในสั งคมประชาธิปไตยของไทย การพัฒนากลุมเปาหมายเหล านี้ ได มีการทํากั นมานานแล วใน
ประเทศไทย และกําลังดําเนินอยูมากยิ่งขึ้ นในปจจุบัน
การพัฒนาคนและกลุมคนตางๆ ที่ผ านมา เพื่อใหเปนคนดี เก ง และมีสุขใหมากขึ้น และเพื่อ
ปองกันปญหาระดั บบุคคลและสังคมนั้น มีหลากหลายและมี โครงการที่ดําเนินอยูหลายประเภท เชน
โครงการทางศาสนา โครงการในสถานศึกษา โครงการของหนวยงานตางๆ และโครงการของชุมชน ที่
มุงเนนการพัฒนาทรัพยากรบุ คคล เพื่อเปาหมายต างๆ กัน เชน ทางด านคุณธรรมจริ ยธรรม ทางดาน
เศรษฐกิ จ ทางดานสร างเสริ มสุ ขภาพและการปองกั นโรค ทางด านการปองกันป ญหาสั งคม
ทางด านการปองกั นการทําผิดกฎหมายและกฎจราจร ทางดานการอนุ รักษสิ่ งแวดลอมและ สา
ธารณสมบัติ ทางดานการประหยัดและเก็บออม ทางด านการทํางานอยางมี คุณธรรมและจริ ยธรรม
โปรงใส และทํางานเพื่อความสําเร็จของงาน
แตสังเกตได อยางชัดเจนวาโครงการพัฒนาเหลานี้ มักไมกอใหเกิดผลที่น าพอใจ หรือมีผลดี
ที่ไม ยั่งยืน เสื่อมสลายไปอยางรวดเร็ว หรือมี ผลเสียมากควบคู ดวย ทั้งนี้ เพราะสาเหตุหลายประการ
ที่ ปรากฏในองค ประกอบต างๆ และขั้ นตอนตางๆ ของการจัดการพั ฒนานั้นๆ กล าวคื อ (1)
นักพัฒนามั กจะกําหนดเอาเองตามประสบการณสวนตัว วาจะตองพัฒนาใคร พัฒนาอะไรบาง และ
อยางไร เพื่ อใหเกิดผลที่ต องการ ซึ่งมั กจะกําหนดผิดพลาดได มาก เพราะความคับแคบของความรู
และการมีอคติ (2) นักพั ฒนามักทํ าตามๆ กันไป เชน ทางสาธารณสุข และทางด านการปองกัน
อาชญากรรม มักมี การขูให กลัวผลเสี ยที่จะเกิด เช น จะเกิดโรคร ายแรง จะถูกจั บไปลงโทษตาม
กฎหมาย ซึ่งคลายกับวิ ธีโบราณทางศาสนาที่ ใชการขู วาพระเจาจะลงโทษ ซึ่งหลายกรณีมักจะไม
เกิดผล เมื่อความกลัวที่มีการขูไวนั้นลดลง หรือถูกบดบังทดแทนดวยความกลัวอื่นๆ (3) การลองผิด
ลองถูก ซึ่งมักจะ “ผิด ” มากกวา “ถู ก” ทําใหไมเกิดผลดี ไม สามารถขจัดผลเสียไดทันทวงที ทํ าใหผล
เสียลุกลามไปอยางรวดเร็ว และผู อื่นขาดศรัทธาเพราะความลาชา (ดวงเดือน พันธุมนาวิน 2544 ก.
หนา 55-70) (4) การทําตามหลักการจากตางประเทศโดยไมพิ จารณาปรับปรุงใหเหมาะสมกับจิตใจ
และพฤติกรรมของคนไทย ตลอดจนสถานการณแบบไทยๆ จึ งอาจเกิดผลตรงขามไดในหลายกรณี
คือ ผลจากการจัดการพั ฒนานั้น แทนที่จะเปนผลดีตามที่พบในตางประเทศ เชน การพัฒนาหัวหนา
หนวยงานและองคกรตามแบบตางประเทศ ก็ พบวาเสี ยเงินคาดํ าเนินการไปมากมาย แตไมเกิ ดผลดี