-152-
กรรมวิ
ธี
การผลิ
ตผ
าย
อมโคลนและย
อมสี
ธรรมชาติ
ได
นำวิ
ธี
การที่
เกิ
ดจากภู
มิ
ป
ญญาพื้
นบ
าน
อั
นเก
าแก
ที่
ทำสื
บทอดกั
นมาแต
โบราณโดยนำดิ
นโคลนมาย
อมผ
า ทำให
ผ
ามี
ความนุ
ม สวมใส
สบาย
การผลิ
ตเส
นใยฝ
าย เพื่
อเข
าสู
กระบวนการทอและการย
อมสี
จะเริ่
มตั้
งแต
การเก็
บฝ
าย แยกเมล็
ด
(อิ้
ว)ดี
ดฝ
าย ฝ
ายการป
น (เข็
น) ฝ
าย เก็
บเส
นใยฝ
าย ในการผลิ
ตเส
นใยฝ
ายเครื่
องมื
อที่
ใช
ยั
งคงเป
น
แบบพื้
นบ
านและมี
อยู
เกื
อบทุ
กครั
วเรื
อน
หลั
กการจั
ดการ แผนการดำเนิ
นงานและการผลิ
ตมี
การมอบหมายหน
าที่
กั
นอย
างชั
ดเจน
ให
แก
สมาชิ
กตามความถนั
ดของแต
ละคนและรั
บผิ
ดชอบตามหน
าที่
ที่
ได
รั
บมอบหมาย ในด
านแผนงาน
มี
การสนั
บสนุ
นและส
งเสริ
มเพื่
อพั
ฒนาบุ
คลากรโดยการจั
ดฝ
กอบรมความรู
ให
กั
บสมาชิ
กเพื่
อให
เกิ
ดการพั
ฒนา รวมถึ
งการส
งเสริ
มคุ
ณค
าผลิ
ตภั
ณฑ
ให
เป
นที่
ยอมรั
บต
อสาธารณะ การออกแบบ
ที่
ได
มาตรฐานและสร
างมู
ลค
าเพิ่
มให
แก
ผลิ
ตภั
ณฑ
ด
วยการสร
างจุ
ดเด
นที่
เป
นเอกลั
กษณ
มี
ความแตกต
าง
จากกลุ
มทอผ
ากลุ
มอื่
นๆ คื
อ ผ
าซิ่
นโบราณย
อมโคลนและผ
าฝ
ายย
อมสี
ธรรมชาติ
ที่
ผลิ
ตจากฝ
ายแท
100 %
สี
ย
อมทุ
กสี
มาจากพื
ชธรรมชาติ
ที่
มี
อยู
ในท
องถิ่
น ผ
าทอจึ
งมี
ความปลอดภั
ยต
อผู
สวมใส
ที่
สามารถ
สร
างรายได
ให
กั
บกลุ
มที่
ส
งผลต
อความเข
มแข็
งสู
ชุ
มชนและการพึ่
งพาตนเอง อั
นจะเป
นตั
วอย
างที่
ดี
ให
กั
บชุ
มชนอื่
น ๆ เป
นศู
นย
การเรี
ยนรู
ของชุ
มชน ของสถาบั
นการศึ
กษาและผู
สนใจโดยทั่
วไป
และเป
นการถ
ายทอดวั
ฒนธรรมทางสั
งคมให
ยั่
งยื
นสื
บต
อไป
คำสำคั
ญ :
รู
ปแบบศิ
ลปะผ
าย
อมโคลน และย
อมสี
ธรรมชาติ
ABSTRACT
This research is aimed to explore the artistic style, the production process, the management,
and the marketing of mud-dyed and naturally-dyed fabric, as well as the value promoting to
have the products recognized. Data was collected from a purposive sample of members of Ban
Nong Buadang Women's Co-operative Guild, Amphur Nong Buadang, Chaiyaphum Province.
The artistic style of mud-dyed and naturally-dyed fabric is the development from traditional
Mad Mee pattern. The new patterns are designed by the weaver herself, and the customer. The patterns,
reflecting daily life and surrounding, have harmonious and remarkable colour schemes. The unique
local patterns and motifs are still maintained yet modernized for example Bai Sri pattern, Khai
Mod Dang (red-ant egg) pattern, Ta Sapparod (pineapple-eye) pattern, Son Chat (Norfolk Island
pine) Mee pattern, Ung Teen Mee (bear’s paw) Mud Mee pattern, Sai Fon (rainfall) Mee pattern,
Mak Chab (water chestnut) pattern, Nok (bird) Mad Mee pattern, and Mee Nuay pattern. Also,
the dyeing process mainly uses natural raw materials found in the community. Raw materials
used in natural dyeing process are dyes from lac and dyes fromdifferent parts of plants such as roots, barks,
trunks, heartwood, leaves, flowers, fruits, and seeds. Two dyeing techniques are cold and hot dyeing.
Mordants like mud, or copper sulfate are used in natural dyeing process to obtain various shades of colors.
