เอกสารการประชุมวิชาการและเสนอผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 18 2551 - page 143

-151-
P43
รูปแบบศิลปะการทำผายอมโคลนที่สงผลตอความเขมแข็งของชุ มชนทองถิ่น
และการพึ่งพาตนเอง
: กรณีศึกษาผายอมโคลนและยอมสีธรรมชาติ อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภู มิ
Artistic Style of Producing mud-dyed fabric that affects the integrity of local
Community andselfsustenance :Case study of mud-dyed fabric and
naturally-dye fabric;Amphur Nongbuadang,Chaiyaphum Province
สุภาพร วีระปรียากูร1*
Supaporn Veerapreeyakul1*
บทคัดยอ
การศึกษาวิ จัย “รูปแบบศิลปะการทำผ าย อมโคลนที่ส งผลตอความเขมแข็ งของชุมชนทองถิ่น
และการพึ่งพาตนเอง : กรณีศึกษาผายอมโคลน และยอมสีธรรมชาติ อำเภอหนองบัวแดง จังหวั ดชัยภูมิ”
มีจุดมุ งหมาย เพื่อศึกษารูปแบบศิลปะผาย อมโคลนและยอมสี ธรรมชาติ กรรมวิธีการผลิต กรรมวิธีการ
ทำผ ายอมโคลนและยอมสีธรรมชาติ การจัดการ การจัดจำหนายและการส งเสริมคุณคาใหเปนที่ยอมรับ
เป นการเลือกศึกษากลุมตั วอย างแบบเจาะจง คือ ชุมชนท องถิ่นกลุมสตรี สหกรณบ านหนองบั วแดง
อำเภอหนองบัวแดง จั งหวัดชัยภูมิ ผลการศึกษาวิ จัยพบวา
รูปแบบศิลปะผาย อมโคลนและยอมสีธรรมชาติ เปนการนำรูปแบบลวดลายมัดหมี่ แบบโบราณ
ดั้งเดิ มมาเปนตนแบบและมีการปรั บประยุ กตรูปแบบลวดลายใหม ๆ ที่ คิดคนขึ้นมาเองของผูทอและ
ผูวาจาง รูปแบบลวดลายจะนำมาจากชีวิตประจำวัน จากสิ่งแวดลอมใกลๆตัว เชน รูปแบบลวดลายบายศรี
ลวดลายไขมดแดง รูปแบบลวดลายตาสับปะรด รู ปแบบหมี่ลายสนฉั ตร มัดหมี่ลายอุมตีนหมี หมี่ลาย
สายฝน ลายหมี่ หมากจับ มั ดหมี่ลายนก มั ดหมี่ลายนก ลายหมี่คั่น ลายหมี่หนวย ซึ่งมีความกลมกลืน
และมี ความโดดเด นในเรื่องของสี แตยั งคงความเป นเอกลักษณ ประจำทองถิ่ นให มี ความทั นสมั ย
โดยเนนที่ กระบวนการยอมสี จากวัตถุ ดิบที่นำมาจากธรรมชาติ ที่ มี อยู ในทองถิ่ นเปนหลั ก วัตถุดิ บ
ที่ นำมาใชในการยอมสี ธรรมชาติ ไดแก สี ที่ไดจากสัตว (Animal Dyes) ไดแก ครั่ง (Lac) สีและสีที่ไดจาก
ธรรมชาติ คือสีจากพืช(VegetableDyes)ไดจากสวนตางๆของพืช เชนรากเปลือกลำตน เปลือกตนแกนไม
ใบ ดอก ผล เมล็ด กระบวนการยอมสี (Dyeing) แบงไดเปน 2 วิธี คือการยอมเย็น การยอมรอน การยอมสี
ธรรมชาติที่ ทำใหสีมี ลักษณะแตกตางกั นเกิดขึ้นโดยใชสารมอรแดนท (Mordant)เชนดินโคลนจุนสี เปนตน
1*ผูชวยศาสตราจารย คณะศิลปกรรมและออกแบบอุตสาหกรรม มหาวิ ทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอี สาน นครราชสีมา 30000
*โทรศัพท:044-271312 ต อ 3700 ,089-583-7045 :e-mail:artnew2@hotmail.com