-173-
P51
วั
ฒนธรรมทางการเมื
องของชาวลุ
มน้
ำทะเลสาบสงขลา
The Political Culture of the Inhabitants of the Songkhla Lagoon Basin
จรู
ญ หยู
ทอง
1
Charoon Yootong.
บทคั
ดย
อ
งานวิ
จั
ยนี้
เป
นการศึ
กษาวั
ฒนธรรมทางการเมื
องของชาวลุ
มน้
ำทะเลสาบสงขลา โดยมุ
งศึ
กษา
กระบวนการกล
อมเกลาทางการเมื
องและความโน
มเอี
ยงทางการเมื
องของชาวลุ
มน้
ำทะเลสาบสงขลา
ในช
วงก
อนมี
แผนพั
ฒนาเศรษฐกิ
จและสั
งคมแห
งชาติ
(พ.ศ.2435-2504) และหลั
งจากมี
แผนพั
ฒนา
เศรษฐกิ
จและสั
งคมแห
งชาติ
เป
นต
นมาจนถึ
ง พ.ศ.2540 ผลของการศึ
กษาพบว
า กระบวนการ
กล
อมเกลาทางการเมื
องของชาวลุ
มน้
ำทะเลสาบสงขลาผ
านสถาบั
นทางสั
งคมที่
สำคั
ญ ได
แก
สถาบั
น
ครอบครั
ว สถาบั
นศาสนา สถาบั
นการศึ
กษา สถาบั
นเศรษฐกิ
จ สถาบั
นสื่
อสารมวลชนและสถาบั
น
การเมื
องการปกครอง อบรมบ
มเพาะ สั่
งสมเป
นวั
ฒนธรรมที่
ปรากฏเป
นโลกทรรศน
และวั
ฒนธรรม
ทางการเมื
องของชาวลุ
มน้
ำทะเลสาบสงขลา เครื่
องมื
อหรื
อสื่
อกลางที่
สำคั
ญที่
สถาบั
นทางสั
งคมเหล
านี้
ใช
เพื่
อการสื
บทอด ถ
ายโยงวั
ฒนธรรมมี
หลายประการ เช
น สถาบั
นครอบครั
วใช
วิ
ถี
การผลิ
ต
ระบบความสั
มพั
นธ
ทางสั
งคม รู
ปการจิ
ตสำนึ
ก ดั
งปรากฏในเพลงกล
อมเด็
กหรื
อเพลงร
องเรื
อหรื
อ
เพลงชาน
อง วรรณกรรมท
องถิ่
น การสวดหนั
งสื
อสถาบั
นการศึ
กษา ให
การศึ
กษาทั้
งด
านความรู
ทั่
วไปและ
วิ
ชาชี
พซึ่
งเดิ
มเป
นหน
าที่
ของสถาบั
นทางศาสนาและสถาบั
นครอบครั
ว ต
อมาเกิ
ดการจั
ดการศึ
กษาใน
ระบบหรื
อการศึ
กษาเพื่
อทวยราษฎร
ปลู
กฝ
งค
านิ
ยมหรื
อวั
ฒนธรรมราชการถ
ายทอดความรู
และวั
ฒนธรรม
จากส
วนกลางแก
ชาวบ
าน สถาบั
นศาสนาเคยมี
บทบาทหน
าที่
สำคั
ญในด
านการศึ
กษาศิ
ลปะวิ
ทยาการต
างๆ
และการอบรมบ
มนิ
สั
ย ปลู
กฝ
งคุ
ณธรรมจริ
ยธรรมและศี
ลธรรม เป
นศู
นย
รวมจิ
ตใจและเป
นศู
นย
กลางของ
ชุ
มชนหรื
อสั
งคม ใช
หลั
กธรรมคำสอนทางศาสนา ประเพณี
พิ
ธี
กรรมเกี่
ยวกั
บศาสนาปลู
กฝ
งคติ
นิ
ยมใน
การดำเนิ
นชี
วิ
ต ต
อมาสถาบั
นทางศาสนาถู
กลดบทบาทลงเหลื
อเพี
ยงการปลู
กฝ
งด
านศี
ลธรรม คุ
ณธรรม
ตามคำสอนทางศาสนาและสื
บทอดพิ
ธี
กรรม ป
จจุ
บั
นสถาบั
นศาสนาอ
อนแอลงและศาสนิ
กชนเสื่
อมถอย
ศรั
ทธาลงเหลื
อเพี
ยงศาสนพิ
ธี
และความเชื่
อด
านไสยศาสตร
เดรั
จฉานวิ
ชา
สถาบั
นสื่
อสารมวลชน
ใน
ยุ
คแรกๆคื
อสื่
อพื้
นบ
าน ได
แก
หนั
งตะลุ
ง โนรา เพลงบอกและเพลงเรื
อทำหน
าที่
ให
ความบั
นเทิ
ง
ให
ข
าวสาร ให
ความรู
และปลู
กฝ
งคติ
นิ
ยมดั้
งเดิ
มต
างๆ ต
อมาสื่
อพื้
นบ
านถู
กแย
งพื้
นที่
และบทบาท
โดยสื่
อมวลชนและความบั
นเทิ
งสมั
ยใหม
ประกอบด
วย ภาพยนตร
ดนตรี
วิ
ทยุ
กระจายเสี
ยง
1
นั
กวิ
จั
ย สถาบั
นทั
กษิ
ณคดี
ศึ
กษา มหาวิ
ทยาลั
ยทั
กษิ
ณ สงขลา
* โทร. 074-591611-8 โทรสาร 074-591619 e-mail :