เอกสารการประชุมวิชาการและเสนอผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 18 2551 - page 166

-177-
P52
การพั ฒนากระบวนการทำนาขาวแบบอินทรียของเกษตรกรชุมชนขนาบนาก
Organic Rice cultivating Process Development of Farmers in Khanarbnak
Community
ชลลดา แสงมณี ศิริสาธิตกิจ 1* และพรไทย ศิริสาธิตกิจ2
Chonlada Sangmanee Sirisatidkit1* and Pornthai Sirisatidkit2
บทคัดยอ
ชุมชนขนาบนาก มี ระบบการผลิตทางการเกษตรของครั วเรือนที่สำคั ญนับตั้งแตอดีตจนถึ ง
ป จจุบั น 2 ประเภท คือ ครัวเรื อนที่มีที่ ดินในพื้นที่น้ำจืดจะประกอบอาชีพทำนาขาว และครั วเรือน
ที่ มีที่ ดินในเขตน้ำกร อยก็จะประกอบอาชี พการทำน้ำตาลจาก อยางไรก็ดีในช วงทศวรรษที่ 2530 จนถึง
ตนทศวรรษที่ 2540 พบวา ครัวเรือนทั้ง 2 กลุมอาชี พได ปรับเปลี่ยนไปทำนากุ ง โดยละทิ้งปาจากและ
นาขาวใหรกรางมานานกว าสิบป ต อมาเมื่อการเลี้ยงกุงเริ่มประสบกั บปญหาขาดทุนในชวงป พ.ศ.2543
ชาวบานบางสวนจึงมีความตองการที่จะกลับมาทำนาอีกครั้งแตก็ตองประสบกับปญหาเรื่องตนทุ นในการ
ดำเนินการ การขาดแคลนพันธุขาว และการขาดความมั่นใจในการทำนา ชาวบานกลุ มที่มีความตองการ
ที่ จะกลับมาทำนาอยางจริงจังจึงไดพยายามแสวงหาความรูในการทำนาแบบใหม กลาวคือการทำนาแบบ
อินทรียที่ ไมตองใชปุ ยเคมี รวมทั้งการแสวงหาพันธุขาวทองถิ่ นและพันธุขาวซึ่งเปนที่ตองการของตลาด
มาทดลองปลูกโดยใชวิ ธีการรวมกลุ มและทดลองปลูกขาวพันธุตางๆ ในแปลงนาสาธิต ตลอดจนใชความรู
ที่ ไดจากการไปศึ กษาดู งานและการเขาร วมอบรมกับมูลนิธิขาวขวัญ มาเปนฐานความรูในการดำเนินการ
สำหรั บการดำเนินการกลุ มได สรางแปลงนาสาธิตโดยใช ที่ดินจำนวน 4 แปลง ทำการทดลอง
ปลูกขาวพันธุตางๆ เชน ขาวกาบดำ ขาวเฉี้ยง ขาวสังข หยด ขาวเจาดำ ขาวหอมเชียงราย และข าวเหนียว
เชียงราย เปนตน พร อมทั้งมี การทดลองใชปุ ยอินทรีย สูตรต างๆ ที่ สมาชิกกลุมได ผลิตขึ้นเพื่อใชใน
การบำรุงดิน ผลการทดลองปลูกขาวในแปลงนาสาธิต พบวา ผลผลิตตอไรสู งกวาการปลูกขาวแบบเดิ ม
ขณะเดียวกันก็ ยังไดขาวพันธุใหมสำหรั บใชในการทำนาครั้งตอไปอีกดวย นอกจากการทำแปลงนาสาธิต
แล วกลุมทำนาอินทรียชุมชนขนาบนากยังได นำความรูที่ไดจากการไปศึกษาดู งานและการเขาร วมอบรม
มาถายทอดให แกชาวบานที่สนใจผานเวทีประชุมของหมูบ าน และมีการแลกเปลี่ ยนเรียนรูผานตัวบุคคล
1*อาจารยสาขาการพัฒนาชุ มชน ภาควิชาสังคมศาสตร คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยทักษิณ สงขลา
90000
2นิสิตปริ ญญาเอกหลักสูตรปรั ชญาดุษฎีบั ณฑิต สาขาพัฒนศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิ ตร 10110