เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 29

5
จากการวิจัยได้ศึกษากฎหมายที่ เกี่ยวข้อง เห็นได้ว่ากฎหมายให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นโดยเฉพาะเทศบาล
มีอานาจในการออกข้อบัญญัติของท้องถิ่นเกี่ยวกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่ งแวดล้อม จากอดี ตที่ผ่านมารัฐมี
อานาจและหน้าที่ในการจัดการแต่เพียงลาพัง ซึ่ งรั ฐไม่สามารถจัดการป่ าชายเลนได้อย่างมี ประสิทธิภาพเพียงพอ เป็ นเหตุ
ให้ป่ าชายเลนมี ปริ มาณลดลงเป็ นจานวนมากและเสื่ อมโทรมจนถึงขั้ นวิกฤต ดังนั้ น เพื่อให้การจัดการป่ าชายเลนเป็ นไป
อย่างมี ประสิทธิ ภาพ รัฐจะต้องเปิ ดโอกาสให้ ประชาชนได้เข้ามามีส่วนร่ วมในการจัดการป่ าชายเลนเนื่ องจากประชาชน
ในชุมชนชายฝั่งทะเล ได้อยู่ร่ วมกับป่ าชายเลนมายาวนาน สามารถที่จะใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาช่วยในการบริ หารจัดการ
ป่ าชายเลนได้
สิทธิ ของประชาชนที่เกี่ยวกับการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักร
ไทยได้รับรองสิทธิ ของประชาชน โดยกาหนดบทบาทให้ชุมชนท้องถิ่นมีสิทธิ ในการมีส่วนร่วมในการจัดการ ( นิรันดร์
จงวุฒิ เวศน์ , 2527) การบารุงรักษา และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่ งแวดล้อมโดยการใช้สิ ทธิ
ดังกล่าวต้องสอดคล้องกับหลักการพัฒนาที่ยั่งยืนและได้สมดุลซึ่ งสาระสาคัญที่จะต้องพิจารณา คือ ชุ มชน ไม่ว่าชุมชน
ท้องถิ่ นดั้ งเดิม ซึ่ งอยู่อาศัยในที่เดียวกัน มี ประเพณี วัฒนธรรม และวิถีการดารงชี วิตเดียวกัน เป็ นระยะเวลายาวนาน
ชุมชนลักษณะเช่นนี้ จะอาศัยอยู่ในชนบทที่แวดล้อมด้วยทรัพยากรธรรมชาติ( แก้วสรร อติโพธิ , 2536) และมีการ
ดารงชีวิตด้วยการพึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติ นั้ น จึ งมีการเรียนรู ้ที่ จะอยู่กับสิ่ งรอบๆตัว อย่างกลมกลืน และพวกเขา
เหล่ านั้ นจะไม่ทาลายทรัพยากรธรรมชาติที่เป็ นสิ่ งมีค่าและมีประโยชน์ต่อพวกเขา ตรงกันข้ามต้องทะนุบารุ งรั กษาให้
ทรัพยากรธรรมชาติ คงมีอยู่กับพวกเขาในลักษณะของการพึ่งพาซึ่ งกันและกัน และสิทธิ ของบุคคลที่จะมีส่วนร่วมกับรัฐ
และชุ มชนในการบารุงรั กษาและการได้ประโยชน์จากทรั พยากรธรรมชาติ
อานาจขององค์กรปกครองส่ วนท้ องถิ่นในการตราเทศบัญญัติ
ในส่ วนหน่วยงานของรัฐซึ่งเป็ นหน่วยงานที่ใกล้ชิ ดกับประชาชนมากที่สุ ด คือ องค์กรปกครองส่ วนท้องถิ่นอัน
เนื่ องมากจากเป็ นการปกครองในรูปแบบการกระจายอานาจทางปกครอง (Decentralization) ที่รัฐได้มอบอานาจปกครอง
บางส่ วนให้กับองค์กรอื่น นอกจากองค์กรบริ หารราชการส่วนกลาง ให้มีอานาจในการบริการสาธารณะ (Public Service)
บางอย่าง โดยมีความอิสระตามสมควรไม่ต้องอยู่ในอานาจบังคับบัญชาขององค์กรบริหารราชการส่ วนกลาง (วุฒิ สาร
ตันไชย , 2547) และตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับปั จจุบัน ก็มีการตรากฎหมายขึ้ นมา เพื่อรองรับอานาจ
หน้าที่ขององค์กรปกครองส่ วนท้องถิ่นในการส่งเสริ มและรั กษาคุณภาพสิ่ งแวดล้อมซึ่ งเป็ นกฎหมายระดับท้องถิ่นให้ มี
อานาจหน้าที่ส่งเสริ มและรั กษาคุณภาพสิ่ งแวดล้อม โดยให้อานาจในการจัดการ การบารุงรักษา และการใช้ประโยชน์
จากทรั พยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อมที่อยู่ในเขตพื้ นที่ และเข้าไปมีส่วนร่วมในการบารุ งรักษาทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่ งแวดล้อมที่อยู่นอกเขตพื้นที่ เฉพาะในกรณีที่ อาจมีผลกระทบต่อการดารงชี วิตของประชาชนในพื้ นที่ของตน เมื่อ
รัฐธรรมนูญได้กาหนดให้องค์กรปกครองท้องถิ่ นมีบทบาทในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ จึงทาให้เป็ นองค์กรที่มี
ความสาคัญที่ จะช่วยส่ งเสริ มและสนับสนุนให้การมี ส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการป่ าชายเลนให้มีประสิ ทธิภาพ
และยั่งยืนไปตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนู ญ ซึ่ งอานาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่ วนท้องถิ่ นที่ สามารถจัดทาในแง่ของ
กฎหมายเพื่อมารองรับรัฐธรรมนู ญได้นั้ น คือ อานาจในการตราเป็ นข้อบังคับท้องถิ่ น หรื อข้อบัญญัติท้องถิ่ นซึ่ งในการ
ออกข้อบังคับในระดับท้องถิ่นอาจก็ ต้องสอดคล้องกับกลไกที่ใช้ในการจัดการสิ่ งแวดล้อม(สุธาวัลย์ เสถียรไทย , 2548)
ไม่ว่าจะเป็ นกลไกระดับการกาหนดกรอบในการตั้ งกติกา (constitutional rules) กลไกระดับการตั้งกติ กา หรื อกฎเกณฑ์
ระดับกฎหมายและนโยบาย (collective choice rules) โดยกฎหมายในรู ปพระราชบัญญัติ หรือนโยบายต่างของรั ฐ และ
กลไกระดับปฏิบัติการ (operational rules) ซึ่ งถือได้ว่าข้อเทศบัญญัติเป็ นกลไกระดับการจัดการกับทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่ งแวดล้อมโดยตรงได้ และถือว่าองค์กรปกครองส่ วนท้องถิ่ น ไม่ว่าจาเป็ นอานาจหน้ าที่ของเทศบาล องค์กรบริหาร