เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 27

3
วิธีการวิจัย
วิธีดาเนิ นการวิจัย (Research Methodology)
การศึกษาการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริ หารจัดการป่ าชายเลน ศึกษาเฉพาะป่ าชายเลนในเขตเทศบาล
เมืองสิงหนคร อาเภอสิ งหนคร จังหวัดสงขลา ศึกษาเชิ งคุณภาพโดยการสังเกต จดบันทึ ก พูดคุย และสัมภาษณ์ ผู้ ที่อาศัย
อยู่ ในชุ มชนใกล้กับป่ าชายเลน เน้นวิธีการสั งเกตแบบมี ส่วนร่วม และการสัมภาษณ์อย่างไม่เป็ นทางการ เป็ นวิธีการหลัก
ในการเก็บรวบรวมข้อมู ล และได้ทาการศึกษาการมีส่วนร่ วมของประชาชนในการจัดการป่ าชายเลนในพื้ นที่ได้ประสบ
ความสาเร็ จแล้ว มี กติกาของชุมชนซึ่ งบังคับใช้กัน คือ กลุ่มอนุรักษ์ป่ าชายเลนบ้านโคกพะยอม ตาบลละงู อาเภอละงู
จังหวัดสตูล
วิธีการเก็ บรวบรวมข้อมูล
การศึกษาจากเอกสาร( Documentary Research) เป็ นการศึกษาค้นคว้า แนวคิดทฤษฎี ที่เกี่ยวกับการมี ส่วนร่วม
ในการจัดการป่ าชายเลนและการอนุ รักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ระบบวิเวศวิทยาป่ าชายเลน กฎหมายคุ ้มครองและอนุรักษ์
ป่ าชายเลน จากรายงานวิจัย หนังสื อ วิทยานิ พนธ์ รวมถึงบทความจากวารสารต่างๆ
การเก็บรวบรวมข้อมูลจากภาคสนาม( Field Research) ศึกษาป่ าชายเลนบ้านโคกพยอม ตาบลละงู อาเภอละงู
จังหวัดสตูล ซึ่ งเป็ นพื้นที่ ป่ าชายเลนที่ได้รับรางวัลลูกโลกสีเขียว เพื่อดูถึ งความสาเร็จว่าอะไรเป็ นปั จจัยและเงื่อนไข และ
ศึ กษาพื้ นที่เป้ าหมายในเขตเทศบาลเมืองสิ งหนคร ประชากรศึกษาที่ใช้เป็ นผู้ ให้ข้อมูลสาคัญ( Key Informant) ได้แก่ กลุ่ม
ผู้มีส่ วนได้เสี ย ตลอดจนผู ้ ที่ได้รับประโยชน์ และได้รับผลกระทบจากป่ าชายเลน โดยการพูดคุยในลักษณะการสนทนาทั้ง
แบบเป็ นทางการและไม่เป็ นทางการ การสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion) และทาการสัมภาษณ์เชิงลึก ( In-depth
interview)
ผลการวิจัยและอภิปรายผลการวิจัย
ก่อนศึกษาถึงพื้นที่ เป้ าหมาย คือ พื้ นที่ป่ าชายเลนในเขตเทศบาลเมืองสิงหนคร จังหวัดสงขลาซึ่ งเป็ นพื้นที่
เป้ าหมายของงานวิจัย ในระเบียบวิธี วิจัยได้ออกแบบให้ไปศึกษาดู งานในพื้ นที่อื่ นที่ ประสบความสาเร็จในการจัดการป่ า
ชายเลน ทางคณะผู ้ วิจัยได้เลือกพื้ นที่ป่ าชายเลนบ้านโคกพยอม ตาบลละงู อาเภอละงู จังหวัดสตู ล ซึ่ งได้รับรางวัล
เกี่ยวกับการจัดการป่ าชายเลนหลายรางวัล โดยใช้วิธี การสัมภาษณ์ทาการสัมภาษณ์เชิงลึก ( In-depth interview) และการ
พูดคุยในลักษณะการสนทนาทั้ งแบบเป็ นทางการและไม่เป็ นทางการ โดยการสนทนากลุ่ม ( Focus Group Discussion)
กับสมาชิกป่ าชายเลนบ้านโคกพยอม เพื่อเป็ นชุมชนตัวอย่างในการใช้สิทธิของประชาชนในการจัดการป่ าชายเลนที่
ประสบความสาเร็จ ส่ วนพื้นที่ เป้ าหมายของงานวิ จัย ในเขตเทศบาลเมืองสิงหนครได้ศึ กษาถึงรูปแบบการจัดการป่ าชาย
เลนที่ เป็ นอยู่ เพื่อจัดทาร่างเทศบัญญัติที่ เกี่ยวข้องกับป่ าชายเลน และมีการสารวจความคิดเห็ นร่างเทศบัญญัติดังกล่าว
ป่ าชายเลนบ้านโคกพยอม
บ้านโคกพยอม ตาบลละงู อาเภอละงู จังหวัดสตู ล มีเนื้ อที่ทั้งหมด 3 ,050 ไร่ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้
ของที่ว่าการอาเภอละงู มีระยะทางห่ างจากที่ว่าการอาเภอประมาณ 7 กิโลเมตร สภาพภู มิประเทศส่วนใหญ่เป็ นที่ ราบลุ่ม
และเนิ นสูง ทอดตัวไปยังทิศเหนื อและทิ ศใต้ ส่ วนทางทิศตะวันออกติดกับลาคลองธรรมชาติ คือ คลองติงหงี และป่ าชาย
เลน
องค์ความรู ้ท้องถิ่นที่ มีอยู่ ในชุ มชน เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของสิ่ งมีชีวิตและสิ่ งแวดล้อมในป่ าชายเลน โดยเชื่อ
ว่าป่ าชายเลนต้องประกอบด้วยพันธุ์พื ชหลายชนิดและหลายชั้น เนื่ องจากพืชแต่ ละชนิ ดจะมีฤดูกาลออกดอกและผลที่ไม่