เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 309

บทนํา
ปลาดุกลําพั น เปนปลาน้ําจืดไมมีเกล็ด มีแหลงที่อยูอาศัยจํากัดเฉพาะในปาพรุที่มีสภาพของดินและน้ําเปนกรด
ในประเทศไทยพบไดในบริ เวณภาคใต และบางบริเวณของภาคตะวั นออก เป นปลาน้ําจื ดที่มีรสชาติดีและเป นที่นิ ยม
บริ โภค และยังสามารถนํามาเลี้ยงเป นปลาสวยงามไดอีกด วย (สัมพันธ, 2545) ปจจุบั นปลาดุกลําพันในธรรมชาติพบ
จํานวนนอย เนื่ องจากการจับปลาจากธรรมชาติมาบริ โภคมากเกิน รวมถึ งมีการบุกทําลายพื้นที่อยูอาศัยของปลาดุกลําพั น
จึงทําใหปลาชนิดนี้ในธรรมชาติ อาจสูญพันธุไปอยางรวดเร็ ว สุภฎา และคณะ (2551) ไดทํ าการศึกษาผลของโปรตีนใน
อาหารของปลาดุกลําพันในระดั บตาง ๆ คือ 32, 36, 40 และ 44% ตอการเจริญเติบโต อัตราการเปลี่ยนอาหารเป นเนื้อและ
อัตราการรอดของปลาดุกลําพันระยะปลานิ้ ว เปนเวลา 6 สัปดาห พบวา ปลาที่ไดรับอาหารที่มีระดับโปรตีนในอาหาร 40
และ 44% มีน้ํ าหนักเฉลี่ยตอตัว และน้ําหนักที่เพิ่มขึ้นสูงที่สุด และแตกต างทางสถิติกับปลาที่ไดรับอาหารที่มีโปรตีน 32
และ 36% การเลี้ยงปลาดุกลําพันตองใชอาหารที่ มีโปรตีนสูง และการทดลองที่ผานมาไดทําการศึกษาโดยใชปลาป นเปน
แหลงโปรตีนอยางเดียวทําใหตนทุนคาอาหารที่ใชในการเลี้ยงสูง ดังนั้นการลดตนทุนคาอาหารในการเลี้ยงปลาดุกลําพั น
จึงจําเปนที่จะตองมีการศึกษาการใชโปรตีนทดแทนปลาป น
วิธีการวิจัย
วางแผนการทดลองแบบสุมตลอด โดยแบงเปน 5 ชุดการทดลอง ชุดละ 3 ซ้ํ า เตรียมอาหารทดลองที่ มีระดับ
โปรตีนในอาหาร 42% และไขมัน 18% ซึ่ งผสมกากถั่วเหลืองทดแทนโปรตีนจากปลาป นในปริมาณ 0, 15, 30, 45 และ
60 % ของโปรตีนในอาหาร โดยแยกชั่ งวัสดุอาหาร ตามตารางที่ 1 จากนั้นผสมวัตถุ ดิบอาหารใหเขากัน และเติมน้ํ า 30
เปอรเซ็นต ในวั ตถุดิบอาหาร นําเข าเครื่องอัดเม็ดอาหารที่ มีขนาดเส นผาศูนยกลางของหนาแวน 2 มิลลิเมตรจากนั้ น
นํ าไปอบจนแหง แลวนําไปเก็ บรักษาที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส นํามาวิเคราะหองคประกอบทางเคมีของอาหารตามวิธี
ของ AOAC (1990) กอนนําไปใชในการทดลอง
ตารางที่ 1 สูตรอาหารตาง ๆ ที่ใชในการทดลอง
สวนประกอบ ก./อาหาร
100 ก.
สูตรที่ 1 (0%) สูตรที่ 2 (15%) สูตรที่ 3 (30%) สูตรที่ 4 (45%) สูตรที่ 5 (60%)
ปลาปน 66.8 56.8 46.8 36.8 26.7
กากถั่วเหลือง - 13.2 26.4 39.7 52.9
แปงสาลี 7 7 7 7 7
แปงขาวเจา 20.2 16.6 13 8.3 3.7
วิตามิน 1 1 1 1 1
แรธาตุ 1 1 1 1 1
น้ํามันถั่วเหลือง 4 2.6 1.1 0.6 0.2
น้ํามันปลา - 1.8 3.7 5.6 7.5
เริ่มตนการทดลองโดยสุมลูกปลาเพื่อวิเคราะหองคประกอบทางเคมีของตั วปลา ตามวิธีมาตรฐานของ AOAC
(1990) จากนั้ นสุมลูกปลาดุกลํ าพันที่ มีน้ําหนั ก 1-2 กรัม จํานวน 15 ตัวตอตู ลงในตูทดลอง ขนาด 75 x 40 x 40
เซนติ เมตร ใหอาหารทดลองแต ละสูตรวันละ 2 ครั้ง ใน เวลา 08.00-08.30 น. และเวลา 17.00-17.30 น. เปลี่ยนถายน้ํ าทุก
วัน บันทึกน้ําหนักอาหาร และน้ําหนักของปลาในแต ละตูทุกๆ 2 สัปดาหตลอดการทดลอง เปนเวลา 14 สัปดาห