การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 414

5
การสื่อสารที่ปรากฏในวรรณคดีนั้ น มีทั้ งการพูดและการเขี ยน การสื่อสารดวยการเขียนสามารถใช เปน
หลักฐาน หรือสื่ อขอความถึงผูรับที่อยู ไกลได โดยเฉพาะการสื่อสารดวยจดหมายนั้นมี ความสําคัญและสามารถเปน
ตัวแทนในการถ ายทอด ความคิด ความรู สึก ของผู สงสารไปยังผูรับสารไดอย างละเอียด ซึ่งการสื่อสารด วย จดหมาย
นั้นมี มาชานานแลวและปรากฏอยูในวรรณคดีไทยหลายเรื่องดวยกัน
วรรณคดีเรื่ องพระอภัยมณี เป นวรรณคดี ที่ มีความประณี ต งดงาม ทั้ งดานการใชภาษา ด านคุณค า
คติสอนใจ มีเรื่องราวเกี่ยวกั บการติ ดตอสื่ อสารกั นระหวางตั วละครโดยใชภาษาพู ดและภาษาเขียนที่ คมคาย
โดยเฉพาะการเขียนจดหมายซึ่งปรากฏในวรรณคดีเรื่องนี ้ถึง 58 ฉบับ มีทั้งจดหมายราชการและจดหมายสวนตัว อันมี
วัตถุประสงค และวิ ธีการส งสารที่หลากหลาย สามารถใช ลักษณะวิเคราะห การสื่อสารมาวิเคราะหจดหมายในเรื่อง
พระอภัยมณีได ผูวิจัยจึงสนใจที่ จะวิเคราะหการสื่อสารดวยจดหมายในเรื่ องพระอภัยมณี
วิธี ดําเนินการศึกษาคนควา
ในการศึกษาคนควา ผูวิ จัยไดดําเนินการคั ดเลือกเนื้อความที่มี ลักษณะเป นจดหมายจากเรื่องพระอภัยมณี
วิเคราะหจดหมายแตละฉบับที่ปรากฏในเรื่องพระอภัยมณีใน 6 ประเด็น คื อ วัตถุประสงค ของการสื่อสาร ผูส งสารและ
ผูรับสาร สาร สื่อ สถานการณแวดลอม และผลของการสื่อสาร แลวเสนอผลการวิเคราะหโดยวิธีพรรณนาวิเคราะห
สรุปผลและอภิปรายผล
สรุปผล
1. วั ตถุประสงคของการสื่อสาร
1.1 เพื่อแจงใหทราบ จดหมายที่มีวัตถุประสงคเพื่อแจงให ทราบ มีจํานวน 43 ฉบั บ คือ
1.2 เพื่ อเสนอหรือชักจู งใจ จดหมายที่มีวั ตถุประสงค เพื่อเสนอหรื อชักจูงใจ มีจํ านวน 16 ฉบับ
1.3 สรางความพอใจหรือบันเทิง จดหมายที่มีวัตถุประสงค เพื่อสรางความพอใจหรือบันเทิ ง มีจํานวน
2 ฉบับ
1.4 เพื่อสอนหรือให การศึกษา จดหมายที่ มีวัตถุประสงคเพื่อสอนหรือใหการศึกษา มีจํานวน 5 ฉบับ
2. ผูสงสารและผูรับสาร
2.1 ผู สงสาร ผูส งสารมีทั้งหมด 23 คน ดังนี้ อํามาตยของท าวอุเทนราช พระอภัยมณี สุวรรณมาลี
นางละเวงวัณฬา หัวเมืองหนาดาน นางรําภาสะหรี นางยุ พาผกาและสุลาลีวั น สินสมุ ทร พระปโปบาลี ทาวสุ ทัศน
สามพราหมณ สุดสาคร พระโยคี เจากรุงการะเวก เสาวคนธ เจาเมื องหนาดาน ตรีเมฆ ท าววาหุโลม อํ ามาตยเมือง
รัตนา พระอัคนี มังคลา ซึ่ งลักษณะการเขี ยนจดหมายมีอยู 3 ลักษณะดวยกัน คื อ
2.1.1 ผูสงสารเขี ยนจดหมายเอง จํานวน 44 ฉบั บ
2.1.2 ผูสงสารเขี ยนจดหมายในนามของผูอื่น จํานวน 2 ฉบับ
2.1.3 ผูสงสารสั่งใหผูอื่นเขียนใหซึ่งไดแกเจาหนาที่ คือ เสมียน อาลักษณ จํานวน 12 ฉบับ
2.2 ผู รับสาร ผูรับสารมีทั้ งหมด 17 คน ดังนี้ เกษรา, ศรีสุวรรณ ท าวทศวงศ สุวรรณมาลี พระอภัย
มณี เจาละมาน นางละเวงวัณฬา สินสมุทร ยุ พาผกาและสุ ลาลีวัน สุดสาคร เสาวคนธ สิ บหากษัตริย เจากรุงกา
ระเวก ทาววาหุ โลม พระกาล วาโหม มังคลา