การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 416

7
5. สถานการณแวดลอม
สถานการณแวดล อมที่ทํ าใหเกิดการเขียนจดหมายแตละฉบับขึ้นมา มีอยูสองลักษณะ คือ มีเหตุ การณ
ที่ทําใหตองเขียนจดหมายขึ้นมาใหมกับการเขียนจดหมายเพื่อตอบจดหมายที่มีผูสงมาให
5.1 จดหมายที่มีเหตุการณที่ทําใหตองเขียนขึ้นมาใหม มีทั้งหมด 43 ฉบับ
5.2 จดหมายที่ เขียนเพื่อตอบจดหมายที่มีผูเขียนสงมา มีทั้งหมด 15 ฉบับ
6. ผลของการสื่ อสาร ในดานผลของการสื่ อสารปรากฏออกมาสองลั กษณะด วยกั น คือ ประสบ
ความสําเร็ จและไมประสบความสําเร็จ การสื่อสารดวยจดหมายที่ประสบความสําเร็จเนื่ องจากกระบวนการของการ
สื่อสารครบถ วน ความสามารถในการใช ภาษาของผู สงสารเหมาะสมกั บสถานการณ สภาพแวดล อมและผู รับ
วัตถุประสงค ของผู สงสารและผูรั บสารตรงกัน ส วนการสื่อสารดวยจดหมายที่ ไมประสบความสํ าเร็จขึ้ นอยูกับ
วัตถุประสงคของผู สงสารและผูรับสารไมตรงกัน ทั ศนคติของผู รับสารที่มีตอผูสงสาร สภาพแวดล อมในการสื่อสาร
ขณะนั้น ตลอดจนกระบวนการสื่อสารไมครบถ วนอันไดแกจดหมายไมถึงมือผูรับ
6.1 จดหมายที่ประสบความสําเร็จในการสื่อสารมี 34 ฉบับ
6.2 จดหมายที่ไมประสบความสําเร็จในการสื่ อสารมี 24 ฉบับ
อภิปรายผล
การวิเคราะหการสื่อสารดวยจดหมายในเรื่องพระอภั ยมณีทํ าใหเขาใจถึ งกระบวนการในการสื่อสารดวย
จดหมายตามหลักทฤษฎีการสื่อสาร ซึ่งการสื่อสารด วยจดหมายในเรื่ องพระอภัยมณีประกอบดวยองคประกอบหลัก
ในการสื่อสารครบถวน คือ ผูสงสาร สาร สื่อ และผูรับสาร
วัตถุประสงคในการสื่ อสารมีการกําหนดอยางชัดเจนและในจดหมายบางฉบั บมีวัตถุประสงค มากกวาหนึ่ง
วัตถุประสงค คือ มีวัตถุประสงคหลักและวัตถุประสงคอื่นแฝงอยูดวย
ผูรับสารและผูส งสารนั้น ตัวละครบางตัวเปนผูส งสารเพียงอยางเดียว บางตัวก็เปนเพียงผูรับสาร แต บาง
ตัวเปนทั้งผูสงสารและผูรับสาร ขึ้นอยูกับสถานการณ ในเรื่องซึ่งสอดคลองกั บความเปนจริงในชีวิตมนุษย
ประเภทของจดหมายที่ปรากฏในจดหมายในเรื่ องพระอภัยมณี มีอยูสองประเภทดวยกัน คื อ จดหมาย
ราชการและจดหมายสวนตัว ซึ่งสอดคล องกับผูรูหลายทานที่ได แบงประเภทของจดหมายเอาไว สวนประกอบของ
จดหมายที่ปรากฏในเรื่องพระอภัยมณี มีสวนประกอบหลั กครบถวน คื อ มีชื่อตํ าแหนงของผู สง คําขึ้นตนจดหมาย
เนื้อความของจดหมาย สวนประกอบที่ไมปรากฏในจดหมายในเรื่องพระอภัยมณี คือ สถานที่และวันที่ แตในสวนที่
กลาวมานี้ไม ไดเป นปญหาในการสื่อสาร เนื่องจากว าการนําจดหมายไปส งใหผูรับนั้นจะมีผูนํ าไปสงและไดมีการ
เจรจาบอกกลาวถึ งสวนที่ขาดหายไปไดถาผู รับตองการทราบ
ในสวนของผลการสื่อสารที่ปรากฏใหเห็ นก็ตอเมื่ อเสร็จสิ้นการสื่ อสารแลว ผลการสื่อสารที่ออกมามีอยู
สองลักษณะ คือ ประสบความสําเร็ จกับไมประสบความสํ าเร็จ ผลจะออกมาเชนไรนั้นขึ้นอยูกับองคประกอบของ
การสื่อสารและสถานการณแวดล อมในการสื่อสารเปนปจจัยสําคัญ
นอกจากนี้หลั กการที่ใชในการวิเคราะห การสื่อสารด วยจดหมายในเรื่องพระอภั ยมณียังสามารถใช เปน
แนวทางในการนําไปวิเคราะห การสื่อสารดวยจดหมายในวรรณคดี เรื่องอื่น ๆ ได แลวยังสามารถนําไปประยุกต ใชใน
การเรียนการสอนการสื่ อสารในวรรณคดี การพูดการเขียนเพื่อการสื่อสาร โดยเฉพาะเรื่องการเขี ยนจดหมายซึ่งมี
กําหนดในหลั กสูตรการเรียนการสอนของนักเรียนทุกชวงชั้นของการศึกษาขั้นพื้นฐานของกระทรวงศึกษาธิการ