เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 731

2
บทนํา
ผูสูงอายุไดรับการยกยองจากสังคมวา “เปนภูมิปญญาของสังคม” โดยเฉพาะสังคมไทยที่ยังเคารพนับถือ
ผูสูงอายุในฐานะที่เปนบุคคลที่เคยทําคุณประโยชน ใหกับสังคมมาก อนและเปนผูที่มีองคความรูอยูในตั วมากมาย
เนื่องจากเปนผูที่ผานประสบการณตางๆมามากมาย ในปจจุบันผูสูงอายุของไทยมี อัตรามากขึ้นเรื่อยๆแตสภาพสังคม
เศรษฐกิจมีการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ตรงกันขามกับอดีตที่ผานมาลักษณะครอบครัวเปลี่ยนจากครอบครัวขยายเปน
ครอบครัวเดี่ยวมากขึ้น ผูสู งอายุอาศัยอยูเพียงลําพั งมากขึ้น(กัลยาณี ทองสวาง,2546) ประกอบความเจริญทางดาน
เทคโนโลยีทางการแพทย และโภชนาการอาหาร การเขาถึงระบบบริการทางการแพทย มีความสะดวก รวดเร็ว
ขึ้น ตลอดจนประชาชนได รับขอมู ลขาวสารที่เปนประโยชน ในการดูแลรักษา สุขภาพตนเอง และเลือกสิ่งที่เปน
ประโยชนใหกับตัวเอง ทํ าใหประชากรมีสุขภาพอนามัยดี ขึ้นอายุคาดหมายโดยเฉลี่ยสูงขึ้นเปนลําดับทําใหประชากรมี
อายุขัยยาวนานขึ้น อัตราการตายลดลง ประกอบกั บอัตราการเกิดลดลง เพราะประชากรสวนใหญ แตงงานชา สภาวะทาง
เศรษฐกิจและภาวะความเครียดในการทํางานทําใหอัตราสวนของผู สูงอายุเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จากการสํารวจของ
สํานั กงานสถิติแหงชาติ พ.ศ. 2550 พบว าประเทศไทยมีจํานวนและสัดสวนของผู สูงอายุเพิ่มมากขึ้นอยางรวดเร็วและ
ตอเนื่องโดยป พ.ศ. 2537 มี จํานวนผูสูงอายุคิดเปนรอยละ 6.8 ของประชากรทั้งประเทศ ป พ.ศ. 2545 เพิ่มเปนร อยละ
9.4 และจากการสํารวจครั้งลาสุดป พ.ศ. 2550 พบวา จํ านวนผูสูงอายุเพิ่มเปนร อยละ 10. 7 โดยเปนชายรอยละ 44.6 เปน
หญิงรอยละ 55.4 จากจํ านวนผูสูงอายุทั้งสิ้น 7.02 ลานคน (สํานักงานสถิติแหงชาติ,2550)
จากการเพิ่มจํานวนของผูสูงอายุและการที่ผูสูงอายุตองเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงทางเสื่อมทั้งดานรางกาย ดาน
จิตใจ ดานอารมณ และด านสังคมซึ่งผูสูงอายุตองเปลี่ยนบทบาทจากผูใหมาเปนผูรับ จากผูนํามาเปนผูตาม บทบาทและ
การเขารวมกิ จกรรมทางสังคมของผูสูงอายุจึงลดนอยลง ทําใหผูสู งอายุรูสึกว าตัวเองมีคุณคาลดลง มีการเปลี่ยนแปลงไป
ในลักษณะการเสื่ อมถอยทั้งทางรางกาย จิตใจ อารมณ และสังคม จึงมักจะมีปญหาเกี่ยวกับสุ ขภาพเกิดขึ้นบอย เชนปวด
ขอ ปวดหลัง แขนขา โรคเกี่ยวกับทางเดินอาหารและระบบย อยอาหารเปนต น นอกจากนี้ยังสงผลใหผูสู งอายุตอง
เปลี่ยนบทบาทจากผูใหมาเปนผูรับจึงทําใหเกิดผลกระทบดานจิตใจและดานสังคมตามมา การเปลี่ยนแปลงของ
โครงสรางประชากรและการเปลี่ยนแปลงทางด านเศรษฐกิจและสั งคมของประเทศไทยในปจจุบัน ทําใหวิถีชีวิตของ
บุคคลเปลี่ยนไป ผู สูงอายุตองถูกทิ้งใหอยูโดยลําพัง ผูสู งอายุไมไดรับการดู แลเอาใจใส ความเปนตัวของตัวเองลดลง ต อง
พึ่ งพาผูอื่น สูญเสียบทบาท ทํ าใหผูสูงอายุเกิดความรูสึกไรคา มีความเหงา วาเหว และทอแทในชี วิต สงผลทําใหคุณภาพ
ชีวิตของผูสู งอายุลดลง ดั งนั้นการชวยเหลือให ผูสูงอายุได รับการดูแลเอาใจใส ใหมีความผาสุก ความพึงพอใจ ความ
สมบูรณ แข็งแรงของรางกาย และจิตใจสามารถชวยเหลือตนเองไดตามอัตภาพและดําเนินชีวิตในสังคมไดอย างเหมาะสม
จะสงผลให ผูสูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ได
จังหวัดนครพนม เปนจั งหวัดหนึ่งที่มีจํานวนผูสูงอายุเปนจํานวนมากคือประมาณ 64,264 คนโดยแบงเปนเพศ
ชาย 28,597 คนและเปนหญิ ง 35,667 คน(สํานั กงานสถิติแหงชาติ,2550)พบวา ผูสูงอายุสวนใหญเจ็บปวยดวยโรคไม
ติดตอ เชน โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และนิ่ว รอยละ 17.59, 14.73 และ 5.31 ตามลําดับ (รายงานเวชระเบียน
โรงพยาบาลนครพนม,2552) จึงเห็นไดวา ประชากรผูสูงอายุมีจํานวนเพิ่ มขึ้นและแนวโนมการเจ็บปวยก็เพิ่มมากขึ้นใน
สวนบานรามราช ตําบลรามราช อําเภอทาอุเทน ซึ่งมี สภาพพื้นที่สวนใหญเปนชุมชนชนบท มีทั้งหมด 4 หมูบาน มี
ประชากรผูสูงอายุ 398 คนแบงเปนเพศชาย 190 คน เพศหญิง 208 คน การเจ็บปวยสวนใหญเปนโรคเรื้อรัง เช น
โรคเบาหวาน ความดั นโลหิตสูง และความเจ็บปวยที่เกิดกับระบบข อและกระดูกเชนปวดหลัง ปวดเอว เจ็บเข า จาก