บทนํ
า
ป
จจุ
บั
นอั
ตราการเพิ่
มประชากรผู
สู
งอายุ
ของโลกได
เพิ่
มขึ้
นอย
างรวดเร็
วดั
งปรากฏในรายงานขององค
การอนามั
ย
โลก ในการประชุ
มเกี่
ยวกั
บสุ
ขภาพของผู
สู
งอายุ
ในป
ค.ศ. 1987 ซึ่
งได
ประมาณจํ
านวนประชากรผู
สู
งอายุ
ในป
ค.ศ. 2000 ไว
ว
า จะมี
มากถึ
ง 600 ล
านคน และ 2 ใน 3 ของผู
สู
งอายุ
จํ
านวนนี้
อยู
ในประเทศที่
กํ
าลั
งพั
ฒนาโดยเฉพาะแถบทวี
ปเอเชี
ย
(WHO, 1993) สํ
าหรั
บประเทศไทยได
คาดประมาณจํ
านวนประชากรระหว
างป
พ.ศ.2533 ถึ
ง พ.ศ. 2563 ไว
ว
า จํ
านวน
ผู
สู
งอายุ
ในประเทศไทยช
วงระยะ 30 ป
นี้
จะมี
จํ
านวนเพิ่
มมากขึ้
นถึ
ง 2.7 เท
า ในขณะเดี
ยวกั
นก็
มากกว
าอั
ตราการเพิ่
มขึ้
นของ
ประชากรทั้
งหมดด
วย จากลั
กษณะดั
งกล
าวข
างต
นผู
สู
งอายุ
เป
นวั
ยที่
มี
การเปลี่
ยนแปลงด
านสรี
ระร
างกาย จิ
ตใจ อารมณ
สั
งคม (กรมอนามั
ย. 2552)
พร
อมทั้
งประสิ
ทธิ
ภาพการทํ
างานของอวั
ยวะต
างๆเสื่
อมลง อาจเป
นผลทํ
าให
มี
การปรั
บเปลี่
ยน
วิ
ถี
ชี
วิ
ตของผู
สู
งอายุ
เพื่
อสอดคล
องกั
บความเป
นอยู
ของการเปลี่
ยนแปลงดั
งกล
าว ดั
งนั้
นการดู
แลสุ
ขภาพของผู
สู
งอายุ
เป
น
ป
จจั
ยสํ
าคั
ญที่
จะช
วยลดโอกาสความเสี่
ยงต
อการเกิ
ดโรคเรื้
อรั
ง ได
แก
โรคอ
วน โรคเบาหวาน โรคความดั
นโลหิ
ตสู
ง
โรคหั
วใจ โรคไขมั
นอุ
ดตั
นในเส
นเลื
อด เป
นต
น ทั้
งนี้
การส
งเสริ
มและการดู
แลสุ
ขภาพของผู
สู
งอายุ
จะเป
นผลทํ
าให
ชลอ
ความเสี่
ยงต
อการเสี
ยชี
วิ
ตของผู
สู
งอายุ
ได
(เฉก, 2552)
เนื่
องจากอํ
าเภอเรณู
นคร มี
ผู
สู
งอายุ
เชื้
อสายผู
ไทยและมี
เอกลั
กษณ
วั
ฒนธรรมประจํ
าเผ
าผู
ไทยมาเป
นเวลานาน แต
ในป
จจุ
บั
นวิ
ถี
ชี
วิ
ตในชุ
มชน และสภาพแวดล
อมที่
อยู
อาศั
ย อํ
าเภอเรณู
นครได
มี
การเปลี่
ยนแปลงไปตามยุ
คตามสมั
ยป
จจุ
บั
น
มี
วั
ฒนธรรมการบริ
โภคอาหารตะวั
นตกเพิ่
มมากขึ้
น กล
าวคื
ออํ
าเภอเรณู
นครมี
พื้
นที่
ใกล
กั
บในเขตเมื
อง จึ
งมี
อั
ตราการป
วย
ด
วยโรคเรื้
อรั
งด
วยสาเหตุ
จากพฤติ
กรรมการบริ
โภค ดั
งนั้
นการศึ
กษาวิ
ถี
ชี
วิ
ตชาวผู
ไทยที่
มี
ผลต
อการดู
แลสุ
ขภาพของผู
สู
งอายุ
ในเขตอํ
าเภอเรณู
นครนี้
ข
อมู
ลที่
ได
รั
บอาจเป
นฐานข
อมู
ลเพื่
อใช
เป
นแนวทางหนึ่
งในการค
นคว
าวิ
จั
ยในการหารู
ปแบบ
ส
งเสริ
มการดู
แลด
านสุ
ขภาพของผู
สู
งอายุ
เพื่
อเป
นแนวทางในการแก
ไขป
ญหาและป
องกั
นโรคเรื้
อรั
ง และเพื่
อการส
งเสริ
ม
การท
องเที่
ยวเชิ
งอนุ
รั
กษ
วั
ฒนธรรมด
านวิ
ถี
ชี
วิ
ตของชาวผู
ไทยต
อไป
วิ
ธี
การวิ
จั
ย
ในการวิ
จั
ยครั้
งนี้
เป
นการวิ
จั
ยเชิ
งสํ
ารวจ (Survey Research) กลุ
มตั
วอย
าง ศึ
กษาเฉพาะผู
ที่
มี
อายุ
ตั้
งแต
60 ป
ขึ้
นไป
ซึ่
งอาศั
ยอยู
ในเขตอํ
าเภอเรณู
นคร จั
งหวั
ดนครพนม กํ
าหนดขนาดกลุ
มตั
วอย
างโดยการใช
สู
ตรการคํ
านวณ Yamane ให
มี
ความคลาดเคลื่
อนได
.05 (บุ
ญเรี
ยง, 2545) ได
กลุ
มตั
วอย
าง 112 คน ใช
วิ
ธี
การสุ
มตั
วอย
างแบบเจาะจง (Purposive sampling)
เครื่
องมื
อที่
ใช
ในการวิ
จั
ยครั้
งนี้
ประกอบด
วย แบบสั
มภาษณ
ซึ่
งแบ
งออกเป
น5 ตอน ได
แก
สุ
ขภาพโดยทั่
วไปของผู
สู
งอายุ
การบริ
โภคอาหารพื้
นบ
าน การออกกํ
าลั
งกาย การตรวจสุ
ขภาพ และความรู
ความเข
าใจด
านการดู
แลสุ
ขภาพ การวิ
เคราะห
ข
อมู
ลโดยใช
โปรแกรมสํ
าเร็
จรู
ป ค
าสถิ
ติ
ที่
จะนํ
ามาวิ
เคราะห
ข
อมู
ล ได
แก
1.วิ
เคราะห
ข
อมู
ลทั่
วไปของผู
สู
งอายุ
โดยแจกแจงความถี่
และหาค
าร
อยละ
2.วิ
เคราะห
หาความสั
มพั
นธ
ระหว
างวิ
ถี
ชี
วิ
ตของผู
สู
งอายุ
ที่
มี
ผลต
อการดู
แลสุ
ขภาพ โดยใช
Chi-square test
ผลการวิ
จั
ยและอภิ
ปรายผลการวิ
จั
ย
จากการศึ
กษาวิ
ถี
ชี
วิ
ตชาวผู
ไทยของผู
สู
งอายุ
อํ
าเภอเรณู
นคร จั
งหวั
ดนครพนม พบว
าวิ
ถี
ชี
วิ
ตที่
อยู
อาศั
ย ตามสภาพ
บ
านเรื
อนชาวผู
ไทยของผู
สู
งอายุ
ส
วนใหญ
นิ
ยมสร
างบ
านเรื
อนด
วยไม
และมี
หลั
งคาทรงเหลี่
ยมยอดแหลมดั้
งสู
ง วิ
ถี
ชี
วิ
ตชาว
ผู
ไทยของผู
สู
งอายุ
ได
มี
การสื
บทอดประเพณี
วั
ฒนธรรมด
วยการเป
ดบ
าน Home Stay ร
วมกั
บองค
การบริ
หารส
วนตํ
าบล ซึ่
ง
ภายในหมู
บ
านเป
นสถานที่
ท
องเที่
ยวเชิ
งอนุ
รั
กษ
ด
วยการเผยแพร
เอกลั
กษณ
วั
ฒนธรรมและประเพณี
ของผู
ไทย ได
แก
การ
แต
งกาย ฟ
อนรํ
าผู
ไทย ประเพณี
ผู
กข
อต
อแขน และประเพณี
ดู
ดอุ
จึ
งทํ
าให
สภาพแวดล
อมความเป
นอยู
ของชาวผู
ไทย
เปลี่
ยนแปลงไปเพี
ยงเล็
กน
อย