เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 794

บทนํา
ป จจุบั นประชากรวัยรุนถึงวัยทํ างานจํานวนมากมีป ญหาปวดกลามเนื้ อบริเวณคอ บา และหลังสวนลาง เชน
กลามเนื้อ upper trapezius, levator scapulae, rhomboid, suboccipital quadratus lumborum และ paraspinal ซึ่งเกิดจาก
การทรงทาผิดในชีวิตประจําวั น มีการทํ างานในท าใดทาหนึ่งเปนเวลานาน หรื อมีการทํ างานในลักษณะเดิมซ้ ําๆ รับ
น้ํ าหนักมากเกินไปทําใหเกิดการบาดเจ็บซ้ําๆ สะสม (Musolino, 2006) ซึ่งการสะพายกระเปาก็เปนสาเหตุ ของปญหาทาง
ระบบกระดูกและกลามเนื้อเหล านั้นเชนกัน เนื่องจากกลามเนื้อและโครงสร างตางๆ บริเวณคอ บา สะบัก แขน และหลัง
ตองทรงทาในทาทางเดิมและทํางานอยางตอเนื่ องเพื่อสะพายกระเปาไว อีกทั้งตองรับแรงกดโดยตรงจากสายกระเปาอีก
ดวย (Musolino, 2006) ปญหาทางระบบกระดูกและกลามเนื้ออั นมีสาเหตุ มาจากการสะพายกระเปา อาจมี หลายปจจั ย
เชน ลักษณะของสายกระเปาที่ มีรูปแบบแตกต างกัน เชน สายเหล็ ก สายผา และสายยาง ทําให มีการกระจายแรงกดตอ
เนื้อเยื่ อแตกตางกั น (Sophonratanapokin, 2005) น้ําหนักกระเป าส งผลใหรางกายรั บน้ําหนักมากขึ้ นตามน้ําหนั กของ
กระเป า รวมไปถึงความเครียดต อโครงสรางรางกายเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาในการสะพายกระเปา (Haselgrove et al.,
2008) และอีกปจจัยที่อาจเปนสาเหตุ คือ ทาทางการสะพายกระเปาที่ แตกตางกัน เชน การสะพายบา การคล องศอก การ
หิ้ วดวยมื อ การสะพายเฉี ยง การสะพายหลัง เป นตน ซึ่งแต ละแบบอาจสงผลตอความเครียดของโครงสรางรางกาย
แตกตางกัน นําไปสูป ญหาทางระบบกระดูกและกล ามเนื้อแตกตางกันได
แมจะเปนที่ทราบกั นอยางแพร หลายวาไมควรสะพายกระเปาที่ มีน้ําหนักมากเกิ นไปแตผูหญิงสวนใหญมักใส
สิ่งของที่จําเป นหลายชนิดไวในกระเปาและพกติ ดตัวตลอดเวลา เชน เครื่ องสําอาง สมุดพก โทรศั พทมือถือ กุญแจ ร ม
หรื อแมแตขวดน้ํา ซึ่งทําใหกระเป ามีน้ํ าหนักมากและไมเหมาะที่ จะสะพายบนบาหรือถือมือ อย างไรก็ตามปจจุบันกลับ
พบวาผูหญิงสวนใหญมักใชกระเป าแฟชั่นแบบสะพายขางซึ่งมักสะพายบนไหลขางที่ถนัด ทําใหกลามเนื้อรอบข อไหล
(rotator cuff) กลามเนื้อ upper trapezius และ levator scapulae ทํางานมากเพื่ อเลี่ยงไม ใหกระเปาหลุดจากไหลโดยการยัก
ไหล ขึ้น หรือเอียงลํ าตัวเพื่อถายน้ําหนั กใหใกลจุดหมุ นของรางกาย ซึ่ งอาจสงผลการเปลี่ยนแปลงของแนวกระดูกสัน
หลัง (spinal alignment) และการทํางานของกลามเนื้อหลังได (Gracovetsky, 1990) บางคนสะพายกระเป าแบบคลองศอก
เพื่องายตอการหยิบของและลดแรงกดบนบา แมวาจะมีการทํางานของกล ามเนื้องอศอก (biceps brachii) มากขึ้น แต
กลามเนื้อ upper trapezius, levator scapulae และกลามเนื้อรอบขอไหล ก็ยังคงทํางานมากเพื่อทรงทาทางของสะบักและ
ขอไหลไว และการคลองกระเป าไวที่ศอกจะทํ าใหแนวแรงของน้ําหนักกระเปาหางจากจุดศู นยถวงของรางกายมากกว า
การสะพายบาเล็กนอย ซึ่งอาจทําใหกลามเนื้อหลังสวนลางดานตรงขามตองทํางานมากขึ้ น นอกจากนี้บางคนชอบสะพาย
กระเปาแบบหิ้วดวยมือ ซึ่งนอกจากจะลดแรงกดของสายกระเปาบนบาหรื อแขนแลว ยังทําใหจุดศูนยถวงของรางกายต่ํ า
กวา 2 แบบแรก แตแนวแรงของน้ํ าหนักกระเปาหางจากจุ ดศูนย ถวงของร างกายมากกวาการสะพายไหล ซึ่ งการทํางาน
ของกลามเนื้อบา สะบั ก และหลังสวนล างอาจแตกตางไปจาก 2 แบบแรก และอีกปจจั ยที่อาจสงผลต อการทํางานของ
กลามเนื้อที่แตกตางกันคือ การยืนหรือการเดินสะพายกระเป าเนื่องจากการยืนเป นการทรงทาของรางกายซึ่งกลามเนื้อจะ
ทํางานแบบ isometric contraction ขณะที่ การเดินกลามเนื้อสวนใหญของร างกายทํางานแบบ isotonic contraction และ
การเดินมี การปรั บเปลี่ยนทาทาง และการลงน้ํ าหนักของรางกายตลอดเวลา ซึ่ งอาจทําใหกล ามเนื้อที่ ใชในการสะพาย
กระเปาทํางานแตกตางกันดวย (กานดา ใจภักดี, 2520)
อยางไรก็ตามไม มีการศึกษาใดในอดีตที่ทํ าการศึกษาผลของทาทางการสะพายกระเปาที่แตกตางกันทั้ง 3 แบบ
ตอการทํางานของกลามเนื้อ ดังนั้นการศึกษานี้จึงมี วัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลของทาทางการสะพายกระเปาแบบสะพาย