เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 802

บทนํา
การตั้งครรภและการคลอดแมไมใชการเจ็บปวยแตเปนการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติของสิ่งมี ชีวิตคนส วนใหญก็ยังถือวาการคลอด
เปนภาวะวิกฤติที่ สําคัญสําหรั บสตรีและครอบครั ว(กิจสิลักษณ,2546; Charalambous, 2009)ปจจุบันพบว านิยมมาคลอดที่โรงพยาบาลมากขึ้นจาก
สถิติผูมารับบริการของโรงพยาบาลชุมชนในสามจังหวัดชายแดนภาคใต ภายหลังเหตุการณความไมสงบตั้งแต พ.ศ.2547 จนถึงพ.ศ.2551 มี จํานวน
เพิ่มขึ้นอั ตราเฉลี่ยการคลอดปกติของจั งหวัดปตตานีและยะลาเพิ่มเป นรอยละ 3.76 และรอยละ 2.41ตอปตามลําดับ(สํานั กงานสถิติแหงชาติ ,2551)
โดยผูคลอดเกือบทั้งหมดเปนสตรีไทยมุสลิม(นงนุชและอั บดุลเลาะห,2549)ทั้งนี้เนื่องจากจํานวนผดุงครรภ โบราณ(โตะบิดัน)ผูชวยเหลือในการ
คลอดที่บ านมีจํานวนลดลง สวนใหญ ชราภาพและมีปญหาสุขภาพ(ยูซู ฟและสุภัทร,2551) รวมทั้งความไมปลอดภัยในการเดินทางยามวิกาลทําให
ผดุงครรภโบราณปฏิเสธการทําคลอดที่บาน จากสถิ ติจํานวนผู มารับบริ การคลอดในโรงพยาบาลเพิ่มมากขึ้นอยางรวดเร็วทําใหทุกหนวยงานของ
โรงพยาบาลชุมชนรวมทั้งหองคลอดมีความมุงมั่นที่จะพั ฒนาคุณภาพการบริการใหเพิ่มขึ้ นประกอบกับปจจุบั นนี้กระทรวงสาธารณสุ ขและสถาบัน
พัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาลไดกําหนดใหสถานบริการสุขภาพทุกระดับตองพัฒนาคุณภาพบริ การอยางตอเนื่องทําใหบุคลากรสุขภาพทุก
กลุมวิชาชี พรวมทั้งพยาบาลมี ความตั้งใจที่จะพัฒนาการบริการใหสอดคลองกับความตองการของผู คลอดและผูมีสวนเกี่ ยวของเพราะการไดรับ
บริการที่มีคุณภาพเป นสิทธิของผูรับบริการและเปนหนาที่ความรั บผิดชอบสํ าคัญของผูใหบริการที่ตองดําเนินการ(Merkouris,Ifantopoulos,Lavara,
&Lemonidou,1999;Idvall,2001citedinThiangchanya,2007) คุณภาพการพยาบาลเปนลักษณะที่ดีของการใหบริ การพยาบาลที่มีความเปนเลิศ สามารถ
ตอบสนองความตองการของผูคลอด(พิรุณ,2543;นิตยา,2545)สอดคลองกับความตองการของผูคลอดตองเริ่มต นจากการทําความเขาใจความหมายและ
องคประกอบของคุณภาพการพยาบาล(Charalambous,Papadopoulos,&Beadsmorre,2009)การพัฒนาคุณภาพที่ยึดตามความตองการของกลุมใดกลุมหนึ่ง
เพียงอยางเดี ยวอาจทําใหทิศทางการพัฒนาคุณภาพคลาดเคลื่อนจากความตองการและไมบรรลุเปาหมายได (Ziethaml,Berry,&Parasuraman,1985) ใน
การเริ่มตนพัฒนาคุ ณภาพการพยาบาลในหองคลอดของโรงพยาบาลชุมชนสามจั งหวัดชายแดนภาคใต ที่ ผูมาคลอดในหองคลอดเกือบทั้ งหมดเปน
สตรี ไทยมุสลิม(นงนุ ชและอับดุลเลาะห,2549)จําเปนตองทําความเข าใจองคประกอบคุณภาพการพยาบาลตามมุมมองของผูที่มีสวนเกี่ ยวของกอน
เพราะเมื่อผูใหบริการเขาใจคุณภาพบริ การตามมุมมองของผูคลอดจะทําใหสามารถจัดบริ การการดูแลที่สอดคลองกับความตองการในทุกมิติและภูมิ
หลังของผูคลอดได (Charalambous, Papadopoulos, &Beadsmorre, 2009)โมวาด(Moawad, 2004) กลาววาในการดูแลผูป วยมุสลิมพยาบาลเปนบุคคลที่
สําคั ญที่เปรียบเหมือนผูดูแลผลิตผลของพระเจ า(productsofGod) จากการทบทวนวรรณกรรมยังไมมีการรายงานผลการศึกษาที่เกี่ยวกับองคประกอบ
คุณภาพการพยาบาลในหองคลอดของโรงพยาบาลชุมชนซึ่ งมีความแตกตางจากการบริการสุ ขภาพหนวยอื่ นๆดังนั้นการศึกษาคุณภาพการพยาบาลใน
ห องคลอดตามมุมมองอิสลามจากผู ที่นั บถือศาสนาอิสลามจะทําให ไดขอมู ลที่ถูกตองชัดเจนเพื่อนํ าไปเปนแนวทางในการพัฒนาคุณภาพการ
พยาบาลในหองคลอดโรงพยาบาลชุมชนให สอดคลองกับความตองการของผูคลอดที่ นับถือศาสนาอิสลามมากขึ้น
วิธีการวิจัย
การวิจัยครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงบรรยาย(descriptive research)การคัดเลือกผู ใหขอมูลเปนแบบเฉพาะเจาะจงตามคุณสมบัติที่กําหนด คือ1)ผู
คลอดที่ นับถือศาสนาอิ สลาม จํานวน19คนที่ มีประสบการณในการมารั บบริการการคลอดในโรงพยาบาลชุมชน3จังหวั ดชายแดนภาคใต ใน
ระยะเวลาไมเกิน1ป 2)ผูใหบริการที่นั บถือศาสนาอิสลามจํ านวน21คนทั้งหมดเปนแพทยและพยาบาลที่ มีประสบการณในงานสู ติกรรมในพื้นที่ 3
จังหวัดชายแดนภาคใต ไมน อยกวา5ป และ3)ผูเชี่ยวชาญเกี่ยวกับศาสนาอิ สลามเปนผูที่ มีความรูดานศาสนาอิสลามได รับการยอมรับจากสังคมวามี
ความเชี่ยวชาญไดแก เปนคณะกรรมการอิ สลามประจําจังหวั ดเปนครู สอนศาสนาและบุคลากรเปนจิตอาสาทํ าหนาที่เปนผูเชี่ ยวชาญดานศาสนา
อิสลามทั้งนี้กลุมตั วอยางทุกรายนับถือศาสนาอิ สลามแตกําเนิด งานวิจัยนี้มีขอจํากั ดเกี่ยวกั บความไมปลอดภัยจากสถานการณความไมสงบทํ าให
จํานวนของผู คลอดนอยกวาที่ กําหนดไว 20 คนเหลื อ19คนผูวิ จัยจึงเก็บข อมูลเพิ่มในผู ใหบริการจาก20 คนเป น21คน เก็บขอมู ลโดยการ
สัมภาษณ เครื่ องมือที่ใช เปนแบบสัมภาษณขอมูลเกี่ยวกับคุณภาพการพยาบาลในหองคลอดตามมุมมองศาสนาอิสลามมี 2สวนคือ 1)แบบ
สัมภาษณขอมู ลทั่วไปอายุ ระดับการศึ กษาสถานภาพสมรสอาชีพรายได ครอบครัวสิทธิการรั กษาโดยในสวนผูคลอดเพิ่มเติมขอมู ลเกี่ยวกั บ
ประวัติการตั้งครรภในอดีตภาวะแทรกซอนการตั้ งครรภโรคประจํ าตัวอื่นๆและประสบการณการรักษาในโรงพยาบาล 2) แบบสัมภาษณ เกี่ยวกับ