เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 810

2
กิบสัน (Gibson, 1995) จึงนาจะเหมาะสมในการชวยสงเสริมพฤติกรรมของมารดาวัยรุนหลังคลอดให มีความรูความเขาใจความตระหนัก
และการมี อํานาจตอรองในการป องกันการตั้งครรภซ้ําได
วิธีการวิจั ย
การศึกษาครั้งนี้เปนแบบกึ่งทดลอง (quasi-experimental research) ใน 2 กลุมที่เปนอิสระตอกัน วัดพฤติกรรม
การปองกันการตั้งครรภซ้ํากอนและหลังการทดลอง (two groups pretest-posttest design) เพื่อศึกษาผลของโปรแกรม
การเสริมสร างพลังอํานาจตอพฤติ กรรมการปองกันการตั้ งครรภซ้ํ าในมารดาวัยรุนหลังคลอด โดยคํานวณขนาดกลุม
ตัวอยางจากคาขนาดอิทธิพล (PASS) จากการศึกษาเรื่องที่คลายกัน คื อ เรื่องผลของโปรแกรมการเสริมสรางพลังอํานาจตอ
การรั บรูอํานาจในการควบคุ มเกี่ยวกับการคุมกําเนิ ดของสตรี (วรางคณา, 2546) ไดกลุมควบคุ ม และกลุมทดลอง กลุมละ 25
คน ศึกษาในกลุมมารดาวัยรุนหลังคลอดที่ตึกหลังคลอดโรงพยาบาลทั่วไปแหงหนึ่งในภาคใต ระหวางเดือนตุลาคม ถึง
เดือนธันวาคม 2553 เลือกกลุมตัวอย างแบบเฉพาะเจาะจงคือ มารดาวัยรุนหลังคลอดที่ มีอายุน อยกวา 20 ป โดยกําหนด
คุณสมบัติดังนี้ 1) มารดาหลังคลอด 1 - 3 วัน 2) ไมมีอาการของภาวะแทรกซอนที่ เปนอุ ปสรรคตอการตอบแบบสอบถาม
เชน ภาวะช็อค คลื ่นไสอาเจียน 3)ไมมีป ญหาดานการสื่อสาร และ 4) อยูดวยกันกับสามี
เครื่องมือที่ใชในการวิจัย
1. เครื่ องมือที่ใชในกลุมทดลอง เปนโปรแกรมการเสริมสรางพลังอํานาจเพื่อปองกันการตั้งครรภซ้ําในมารดา
วัยรุนหลังคลอด ซึ่งสรางขึ้ นจากการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวของ และกระบวนการเสริมสรางพลังอํานาจของกิบสัน (Gibson,
1995) ประกอบดวย แผนการสอนโปรแกรมเสริมสร างพลังอํานาจมารดาวัยรุนหลังคลอดเพื่ อปองกันการตั้ งครรภซ้ํา ภาพพลิก
เรื่องพลังอํานาจคุณแมวัยรุนสามารถปองกันการตั้ งครรภซ้ําได หุนจําลองอวัยวะสืบพันธุเพศชายและถุงยางอนามัย คูมือ
เรื่องการปองกันการตั้งครรภซ้ําในมารดาวัยรุ น และการติดตามเยี่ยมทางโทรศัพท 2 ครั้ง เมื่อครบ 15 และ 30 วันหลังคลอด
2. เครื่องมือที่ใชเก็บรวบรวมขอมูลทั้งกลุ มทดลองและกลุมควบคุม แบงเปน 3 สวน ดังนี้
สวนที่ 1 แบบสอบถามขอมู ลสวนบุ คคลของมารดาวัยรุ นหลังคลอด ตัวอยางเชน อายุ การจดทะเบี ยนสมรส และ
ศาสนา เปนตน ส วนที่ 2 แบบสอบถามขอมูลเกี่ยวกับการใชถุงยางอนามัยและการวางแผนการตั้งครรภ ตัวอยางเชน ปญหาใน
การใชถุงยางอนามัย และการวางแผนการตั้งครรภครั้งนี้ เปนตนและสวนที่ 3 แบบสอบถามพฤติกรรมการปองกันการตั้งครรภซ้ํา
ของมารดาวัยรุนหลังคลอด โดยผูวิจัยสรางขึ้ นจากการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ ยวของ มีจํานวน 45 ขอประกอบดวย ขอความที่
แสดงถึงระดับการกระทํ าของมารดาวัยรุ นหลังคลอดในการปองกันการตั้ งครรภซ้ํ า 3 ประเด็น คือ การกระทําที่แสดงถึงความ
เขาใจในสถานการณ การกระทําที่แสดงถึงความตระหนัก และการกระทําที่แสดงถึงการมีอํานาจตอรอง
เครื่ องมือที่ใชในการศึกษามีการตรวจสอบความตรงของเนื้อหา (content validity)ไดผานการตรวจสอบ 2 วิธี คือ
การตรวจสอบโดยผูทรงคุณวุ ฒิ และการทดลองใช กับมารดาวัยรุนหลังคลอดที่ มีลักษณะคลายกลุมตั วอยาง (face validity)
สวนการตรวจหาความเที่ยง (reliability) ของแบบสอบถามพฤติ กรรมการปองกันการตั้งครรภซ้ําของมารดาวัยรุนหลัง
คลอด ทดลองใชกับมารดาวัยรุนหลังคลอด ตามคุ ณสมบัติที่กําหนดไว จํานวน 20 ราย ซึ่งคํานวณหาคาสั มประสิทธิ์
แอลฟาของครอนบาค (cronbach’s alpha coefficient) ไดเทากับ .91
การดําเนินการทดลอง
กลุมควบคุ มไดรับการพยาบาลตามปติ สวนกลุมทดลองได รับการพยาบาลตามปกติและโปรแกรมการเสริมสร างพลังอํานาจ
เปนรายบุคคลจํานวน 3 ครั้ง โดยโปรแกรมดังกลาวประยุ กต 4 ขั้ นตอนตามกรอบแนวคิดของกิบสัน (Gibson, 1995)
ไดแก ครั้งที่ 1 เมื่อกลุมทดลองคลอดได 1 – 3 วัน ใชขั้นตอนที่ 1 การเข าใจสภาพการณที่เปนจริง (discovering reality) เพื่ อให