การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 121

คํ านํา
การเพาะเลี้ยงปลาสวยงามนับเปนอุตสาหกรรมการเพาะเลี้ยงสั ตวน้ํ าที่มีความสําคัญทางเศรษฐกิจ ใน
อุตสาหกรรมการเพาะเลี้ยงปลาสวยงามสีสรรของตัวปลาถื อเปนปจจัยสําคัญที่จะตองมีการควบคุมเพื่อให ใหตรงกับ
ความตองการของตลาด ปญหาสําคัญประการหนึ่งในการเพาะเลี้ยงปลาสวยงามไดแกการขาดแคโรทีนอยด ในอาหาร
ทํ าใหปลาสวยงามจากการเพาะเลี้ยงมีสีสรรไม ตรงตามความตองการ การปรับปรุงสีของปลาสวยงามสามารถทําได
โดยการเสริมแคโรทีนอยดในอาหาร (Latscha, 1991) ซึ่งเปนแนวทางสําคัญที่จะชวยเพิ่ มมูลคาไดมากขึ้น สารกลุม
แคโรทีนอยดประกอบไปดวยสารหลายชนิด เชน บีตา-แคโรที น (β-carotene), เซียแซนทีน (zeaxanthin), ลู ทีน
(Lutein), แอสตาแซนที น (astaxathin) และแคนตาแซนทีน (cantaxanthin) เปนตน แคโรที นอยดแตละชนิดมี
ประสิทธิภาพการใช งานในสัตว น้ํา (bioavailability) แตกต างกัน แคโรทีนอยดที่ ใชเสริมในอาหารสัตวน้ํ าสวนใหญ
เปนสารสังเคราะห เชน บีตา-แคโรทีน และแอสตาแซนทีน ซึ่งมี ราคาแพง สงผลใหมีตนทุนการผลิตเพิ่ มสูงขึ้น การ
ประยุกตใชแคโรทีนอยดจากวั สดุธรรมชาติตลอดจนวัสดุเศษเหลือจากอุตสาหกรรมจึงเปนแนวทางที่มีความเปนไป
ได สูง ทั้งนี้สาหรายสไปรูลินาในสภาพแหงมี ความเขมขนของแคโรทีนอยดรวม (total carotenoids) สูงถึง 3460 ppm
(Liao et al., 1993) ขณะที่ยีสตฟาพเฟยพบวามีความเขมขนของแคโรทีนอยดรวมอยูในชวง 2500 – 3500 ppm
(Sanderson and Jolly, 1994) แตรงควัตถุแคโรทีนอยดแตละชนิดมีประสิทธิภาพนําไปใชในสัตวน้ํ าไดแตกตางกัน
Tanaka และคณะ (1978) พบว าในกุงคุรูมาสามารถใชแอสตาแซนทีนเปนแหลงของรงควัตถุแคโรทีนอยดได อยางมี
ประสิ ทธิภาพ อยางไรก็ตาม Boonyaratpalin และคณะ (2000) พบวากุงกุลาดํ าสามารถดูดซึมบีตา-แคโรที นไปใช
เปนแหลงของสารสีไดอยางมี ประสิทธิภาพ แคโรทีนอยด ที่เปนองคประกอบในรางกายสัตว น้ําส วนใหญไดแก
แอสตาแซนทีน (Lascha, 1991) และแคโรทีนอยดชนิดอื่ นๆ ขึ้นกับชนิดของสัตว น้ํา เช นในกุงกุลาดําประกอบด วย
แอสตาแซนทีน และบีตา-แคโรทีน (Liao et al. 1993) ขณะที่แคโรทีนอยดในปลาแซลมอนประกอบด วย
ประกอบดวยอโดนิรูบิน (adonirubin) (Sommer et al. , 1991) สวนในปลาสวยงามมีรายงานในปลาทอง (Carasius
auratus ) พบวาแคโรทีนอยดสวนใหญในรางกายประกอบดวยแอสตาแซนที น เซียแซนทีน และบี ตา-แคโรทีน
(Ohkubo et al ., 1999)
นอกจากชนิดของแคโรทีนอยดแลว ระดับความเขมขนในอาหารก็มีผลตอการเรงสีอีกดวย Liao และคณะ
(1993) พบวาการเสริมเซลลสาหรายสไปรูลินาในอาหารกุงกุลาดําในระดับความเขมขน 3 % ขึ้นไปมีผลใหปริมาณ
แคโรทีนอยดรวมในตัวกุ งไมแตกตางกับการเสริมในระดับที่สูงขึ้น ซึ่งจะยั งเปนการเพิ่มตนทุนการผลิตโดยเปลา
ประโยชน การวิจัยนี้จึงดําเนินการเพื่อให ทราบถึงชนิดของจุลินทรียที่มีความเหมาะสมสํ าหรับนํามาใชเปนแหลง
ของแคโรทีนอยด เพื่อการเรงสีปลาสวยงามเพื่อลดตนทุนการผลิตลงได
อุปกรณ และวิธีการ
การทดลองที่ 1 : การศึกษาผลของแคโรทีนอยดชนิดตางๆ ที่มีตอการเจริญเติบโต ความตานทานโรค การเรงสี
และปริ มาณแคโรทีนอยดในปลาสวยงาม
การเตรี ยมอาหารทดลอง : เตรียมอาหารทดลองโดยผสมสารสีสังเคราะห ไดแก แอสตาแซนทีนสังเคราะห บี ตา-แค
โรทีนสังเคราะห สวนสารสี จากแหลงธรรมชาติ ไดแกเซลลสาหรายสไปรูลินา (Spirulina sp.) ฮีมาโตคอกตัส
(Haematococcus pluvialis) คลอเรลลา (Chlorella sp.) ซีนนีเดสมัส (Scenedesmus sp.) และยีสตฟาฟเฟย (Phaffia