การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 130

คํ านํา
ป จจุ บั นเกษตรกรไทยเลี้ยงกุงขาวมากขึ้ นเนื่องจากใชเวลาในการเลี้ ยงสั้ น โตเร็วและปรั บตั วไดดีใน
สภาพแวดล อมที่มี การเปลี่ยนแปลง รวมทั้ งใหผลผลิตดีกวากุงกุ ลาดํา จากการประเมิ นและวิ เคราะหความเสี่ยง
(Import risk analysis, IRA) การนําเขากุงขาวพบโรคติดเชื้อไวรั สที่มีความเสี่ยงกอให เกิดการติดเชื้อในการเพาะเลี้ยง
กุงของไทยไดแกโรค White spot syndrome virus (WSSV) โรค Taura syndrome virus (TSV) โรค Infectious
hypodermal and haematopoietic necrosis virus (IHHNV) เป นตน (นพดลและคณะ, 2547) รวมทั้งโรคเรืองแสง
(Vibriosis) ที่มีสาเหตุจากแบคทีเรีย Vibrio harveyi (Lightner, 1993) โดยทั่วไปรูปแบบการเลี้ยงกุงขาวจะเปนแบบ
หนาแนนมี การปลอยกุงในอั ตราที่สู ง หากมีการจัดการคุณภาพน้ํ าที่ไมดีจะทําให เกิดของเสียจากสิ่งขั บถายและ
อาหารเหลือภายในบอเลี้ยงสงผลใหกุงเกิ ดความเครียดและมีภูมิตานทานลดลงและเปนปจจั ยหนึ่งที่ทําใหกุงติดเชื้อ
จากแบคที เรียและไวรัสมากขึ้ นกอใหเกิดปญหาโรคระบาด ทําใหเกษตรกรตองใชยาปฏิชีวนะและสารเคมีเพื่อยั บยั้ง
การแพร ระบาดของโรคซึ่งอาจทําให เกิดปญหาการดื้ อยาและสารเคมีตกคางในสิ่งแวดลอมและกุงส งออกสูงกวา
เกณฑ มาตรฐาน ปจจุ บั นจึ งมีผูสนใจใชผลิตภั ณฑธรรมชาติ ที่มี ฤทธิ์ในการยั บยั้งแบคทีเรียเชน โปรไบโอติ ก
(Probiotic) หรื อเพปไทดตานจุลินทรีย (Antimicrobial peptides) กันมากขึ้นซึ่งเปนแนวทางหนึ่ งที่จะลดการใช ยา
ปฏิชีวนะและสารเคมีลง
การศึ กษาครั้งนี้เปนการใช Cecropin D ภายใตชื่อทางการคา Shrimpro® ไดรับจากบริษัท Shenzhen
Yipeng Bio Engineering ประเทศจีน ผสมในอาหารใหกุงขาวเต็มวัยกิ นเพื่อศึกษาอั ตราการรอดหลังจากกุงขาวไดรับ
อาหารผสม Cecropin D และผลกระทบต อการเปลี่ยนแปลงโครงสรางชุ มชนแบคที เรียในตับและตั บออนและ
ทางเดินอาหารของกุงขาวดวยเทคนิค Fluorescence in situ hybridization (FISH) เปนเทคนิ คทางดานชีวโมเลกุลที่
อาศัยแนวทางการใช 16S rRNA (rRNA approach) ที่ใหผลถูกตองและรวดเร็วกวาวิธีการเพาะเลี้ยงเชื้อบนอาหาร
เลี้ยงเชื้อ ได รับการยอมรับและใชในการศึกษาจุลินทรียในสภาพแวดล อมตางๆ เช น ระบบบําบัดน้ํ าเสีย ตะกอนดิน
แหลงน้ําธรรมชาติหรื อการศึกษาจุลินทรียที่ อาศัยรวมกั บสิ่งมี ชีวิตชนิดอื่ น (Amann et al., 2001) คาดวา Cecropin D
จะเพิ่มอัตราการรอดของกุงขาวและป องกันการเกิดโรคเพื่อช วยลดการใช ยาปฏิชีวนะและสารเคมีที่ ใชกันอยูใน
ป จจุบันได
อุปกรณและวิธีการ
1. การเตรี ยมกุงขาวทดลอง
กุงขาว (Penaeus vannamei) อายุประมาณ 7 สัปดาห น้ํ าหนัก 11.51±0.65 กรัม จํานวน 600 ตัว ไดรับจาก
วิทยาลั ยประมงติ ณสูลานนทนํามาเลี้ยงในถั งไฟเบอร กลาสขนาดความจุ 1,000 ลิตร บรรจุน้ํ าความเค็ม 20 ppt
ปริ มาณ 500 ลิตร จํานวน 3 ถัง แบงเลี้ ยงถังละ 200 ตัว ให อากาศตลอดเวลา ปดถังไฟเบอรกลาสดานบนด วยแผน
กระเบื้ อง ใหอาหารสํ าเร็จรูปทางการค าชนิดจมน้ํ า วันละ 4 มื้อ เปนเวลา 2 สัปดาห เพื่ อใหกุงขาวปรั บตัวกับ
สภาพแวดลอมกอนการทดลอง กุ งทดลองเปนกุงขาวปกติ ไมแสดงอาการของโรคเรืองแสงผานการตรวจสอบด วย
วิธี การเพาะเลี้ยงบนอาหารเลี้ยงเชื้อ TCBS สําหรับโรคตั วแดงดวงขาว White spot syndrome virus (WSSV) และโรค
Taura syndrome virus (TSV) ตรวจสอบโดยวิธี Polymerase chain reaction (PCR) ที่ศูนยวิจั ยสุขภาพสัตวน้ํา
ภาควิชาวาริ ชศาสตร คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร