เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 323

ช้างป่ า เนืÉ องจากพืÊนทีÉ ถูกเปลีÉยนสภาพเป็ นหมู่บ้าน พืÊนทีÉเกษตรกรรม และถนน ช้างป่ าจึงมี การโยกย้ายไปยังพืÊนทีÉสูงทีÉ
ไม่มีการบุกรุกพืÊ นทีÉเพืÉออยู่อาศัย ศุภกิ จ (2546 ) กล่าวว่า ความสู ง มี อิทธิ พลต่อการเลือกใช้เป็ นทีÉอยู่โดยเฉพาะช้างป่ า
จะอยู่ บริ เวณทีÉไม่สูงมากนัก แต่ถ้ามีปัจจัยด้านอาหารทีÉ อุดมสมบูรณ์ช้างป่ าจะอพยพไปยังบริเวณทีÉมีอาหารอุดมสมบูรณ์
1.2.3 ปัจจัยด้านอาหาร
จากการศึ กษาปัจจัยด้านอาหาร พบพืชอาหาร บนเส้ นทางศึกษาบ้านกงตอ ซึÉ งพื ช
อาหารทีÉ พบได้แก่ กล้วยป่ า จําปาดะ เงาะ ทุเรี ยน ปาล์ม ปุ ด ปอ ยางพารา ลองกอง หวาย เต่าร้ าง ไผ่ โดยพืช
อาหารทีÉมีผลต่อการกระจายของช้างมากที สุดคือ กล้วยป่ า คิดเป็ นร้อยละ 36.8 ซึÉ งสอดคล้องกับงานวิ จัยของ รองลาภ
(2536) ได้ศึ กษานิเวศวิ ทยาของช้างป่ า พบว่า พืชอาหารของช้างสามารถแบ่งออกเป็ น 5 จําพวกคื อ หญ้า ไม้ไผ่
เถาวัลย์ ไม้ยืนต้น และพืชสวน
1.2.4 ปัจจัยอืÉ นๆ
จากการศึ กษาพบว่าช้างป่ าเข้ามาใช้พืÊ นทีÉแหล่ งนํÊ า 2 จุด ใช้พืÊ นทีÉบนถนนในการหา
อาหาร 1 จุด และใช้พืÊ นทีÉบริ เวณหมู ่บ้าน 3 จุด พืÊนทีÉ ของหมู่บ้านหรื อบริเวณทีÉมีโครงการพัฒนาจะมีการป้ องกันช้างป่ า
บุกรุ กพืÊ นทีÉ โดยการวางแนวเส้นลวดแล้วปล่อยกระแสไฟฟ้ าทําให้ช้างป่ าไม่เข้ามาใช้พืÊ นทีÉมีอิ ทธิพลในการเข้ามาใช้
พืÊนทีÉ ของช้างป่ า ประทีป ลิสกุลรักษ์ (2547 ) กล่าวว่า โครงการต่างๆ ทีÉ ได้ดําเนิ นการขึÊ นในพืÊนทีÉป่ าย่อมส่ งผลกระทบ
ต่อสภาพป่ า ระบบนิเวศของป่ า เป็ นการรบกวนการดํารงชีวิตของสัตว์ป่ า
สรุปผลการวิจัย
2.1 การกระจายของช้างป่ า
การกระจายของช้างป่ า พบมากทีÉสุ ดบริ เวณเส้นทางศึกษาบ้านกงตอโดยมี ระยะทางศึกษา 3500 เมตร พบ
ร่ องรอยการกินอาหาร กองมูล และรอยตีนรวมทัÊ งสิÊ น 11 จุ ด และพบร่องรอยการกระจายของช้างป่ าน้อยทีÉสุ ดใน
เส้นทางศึกษาจํานวน 4 เส้นทางคื อ เส้ นทางศึกษาธรรมชาติ นํÊ าตกดาดฟ้ าเส้นทางศึ กษาบ้านปลายแตระ สํานักสงฆ์
กงตอ และหน่วยพิทักษ์ป่ าคลองงาย โดยพบร่องรอยการกระจายของช้างป่ าเพียงเส้นทางละ 1 จุด
2.2 ปัจจัยทีÉมีผลต่อการกระจายของช้างป่ า
จากการศึกษาปั จจัยทีÉมี ผลต่อการกระจายของช้างป่ าสภาพพืÊนทีÉ ทีÉพบการกระจายของช้างป่ ามากทีÉ สุดจะมี
สภาพพืÊ นทีÉเป็ นพืÊนทีÉ เกษตรกรรมโดยช้างป่ ากระจายอยู่มากทีÉสุ ดในพืÊนทีÉ ทีÉมีความสู งไม่เกิ น 150 เมตร จาก
ระดับนํÊาทะเลและไม่ พบการกระจายของช้างป่ าในช่ วงความสูง 251-300 เมตร จากระดับนํÊ าทะเล เนืÉ องจากเป็ นพืÊนทีÉ
ของหมู่บ้านและพืÊนทีÉเกษตรกรรมทีÉชาวบ้านใช้ลวดไฟฟ้ าล้อมรอบพืÊนทีÉเพืÉอกันช้ างป่ า และพืชอาหารของช้างป่ าทีÉพบ
ร่ องรอยการกินมากทีÉสุดคือ กล้วยป่ า และพบการกระจายของช้างป่ าน้อยทีÉสุ ดในบริเวณทีÉเป็ น หมู่ บ้าน และไม่พบการ
กระจายของช้างป่ าในบริ เวณทีÉมีลวดไฟฟ้ า
จากการวิเคราะห์ ข้อมูลการกระจายและปัจจัยทีÉ มีผลต่อการกระจายของช้ างป่ า เนืÉองจากพืÊ นทีÉเกษตรกรรม
ส่วนใหญ่ เป็ นสวนผลไม้ ประกอบกั บช่วงเวลาทําการศึกษาเป็ นช่วงของฤดูฝนและเป็ นช่ วงทีÉ ผลไม้สุ ก และพืÊนทีÉ
เกษตรกรรมส่ วนใหญ่จะมี พืÊนทีÉติดกับป่ าดิบชืÊ นซึÉ งมีพื ชอาหารและแหล่งนํÊ าทีÉ อุดมสมบู รณ์ของช้างป่ าในช่ วงฤดูฝน จึง
ดึ งดูดให้ช้างป่ าเข้ามาใช้ประโยชน์พืÊ นทีÉ จะเห็นได้ว่าปั จจัยแวดล้อมจะมี อิ ทธิพลต่อการกระจายของช้างป่ ามาก บริเวณ
พืÊ นทีÉใดมีปัจจั ยแวดล้อมอุ ดสมบูรณ์ โดยเฉพาะปัจจั ยทีÉเป็ นอาหารของช้างป่ าก็จะพบการกระจายของช้างป่ าบริเวณนัÊ น
มากด้วยเช่นกัน