เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 326

การส่ งเสริมการทํานํÊายาล้างจานจากพื ชท้องถิÉน :
กรณีศึ กษา หมู่ บ้ านยองแหละ ตําบลอมก๋ อย อําเภออมก๋อย จังหวั ดเชียงใหม่
Dishwashing Liquid Process from Local Plants.:
the Case Study of Yong- Lae Village, Om- Koi, Chiang Mai.
*ผ่องศรี กติกาโชคสกุ ล1 ,พิจิศิลป์ สระแก้ว1 และ บวรศักดิÍ เพชรานนท์1
* Pongsri Katikachoksakul1 Phichisin Sakaew1 and Bavornsak Pejaranonda1
บทคัดย่อ
การศึกษากลไกการผลิ ตนํÊ ายาล้างจานจากพื ชท้องถิÉน เป็ นส่ วนหนึÉ งของโครงการบูรณาการความรู ้ ด้าน
วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีเข้ากับการศึ กษา ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี พระจอมเกล้าธนบุ รี ภายใต้โครงการตาม
พระราชดําริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุ ดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในด้านสุ ขอนามัย ตรวจพบนักเรี ยนทีÉติดเชืÊ อหนอนพยาธิถึ ง
ร้อยละ 43.65 ชุมชนมี รายจ่ายเกีÉยวกับการซืÊ อนํÊ ายาล้างจานถึงร้อยละ 36 คิดเป็ นเงิ น 14,280 บาทต่อปี การส่งเสริ มการทํา
นํÊ ายาล้างจานจากพืชท้องถิÉนในชุมชนบ้านยองแหละ อําเภออมก๋ อย จังหวัดเชียงใหม่ มี วัตถุประสงค์เพืÉอให้นักเรี ยนมี
สุขอนามัยทีÉ ดีขึÊ นและลดการซืÊ อนํÊ ายาล้างจานของคนในชุ มชน ผ่านกระบวนการเรี ยนรู้โดยสํารวจพืชทีÉมีคุณสมบัติในการ
ซักล้าง การทดลองทํานํÊ ายาล้างจาน และการนําไปใช้ในชีวิตประจําวัน ผลการศึกษาพบว่าตลอดทัÊงปี มีพื ช 8 ชนิดทีÉทําเป็ น
นํÊายาล้างจานได้ ขณะนีÊ มี 25 ครั วเรือนได้นํานํÊ ายาล้างจานไปใช้ ผ่านกลไกการทํานํÊ ายาล้างจานของกลุ่มเยาวชนและการมี
ส่วนร่วมของชุมชนในการหาวัตถุดิบหรื อส่ วนประกอบจากพืชท้องถิÉ น ผลจากการใช้นํÊ ายาล้างจานพบว่า นักเรี ยน มี การล้าง
ภาชนะด้วยนํÊายาล้างจานจากพืชท้องถิÉ นก่อนรับประทานเป็ นประจําทุกครัÊ ง ทําให้นักเรี ยนมีสุขอนามัยดี ขึÊ น และชาวบ้าน ใช้
นํÊายาล้างจานจากพื ชท้องถิÉนสามารถลดค่ าใช้จ่ายในการซืÊอนํÊ ายาล้างจานได้เกือบร้อยเปอร์ เซนต์ มีเพียงค่าใช้จ่ายในการซืÊ อ
หัวเชืÊอ N8000 คิดเป็ นเงิ นเพียง 12 บาทต่อปี ต่อครัวเรื อน
คําสํ าคัญ : พื ชท้องถิÉน นํÊายาล้างจาน สุขอนามัย
Abstract
The study on dishwashing liquid production in highlands is integral to the KMUTT action program on integrating
science and technology for education to support the Program of HRH Princess Sirindhorn for Children and Youth in
Rural Areas. The study is done in Karen villages of Yong-lae village, Omkoi, Chiangmai. The objective is to foster good
health condition. Reduce expenses to buy dishwashing liquid from the outside. Through a process of learning through
exploration plant capable of washing, were made dishwashing liquid and its use in daily life. Found throughout the year
with 8 plant species that can be made to dishwashing liquid. Now the community to use dishwashing liquid, then the
number of 25 households through mechanical dishwashing liquid to make the youth group and the participation of the
community in terms of raw materials or components of the local plant in the seasonal. The community who used
dishwasher was reduce household expenses.
Keywords: Local plant, Dishwashing, Hygiene.
_____________________________________________
1 สถาบันพัฒนาและฝึ กอบรมโรงงานต้นแบบ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
* Corresponding author:k-pongsri@hotmail.com ,phichisin@hotmail.comTel. 053-893066