การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 669

6
สถาปตยกรรมเปนผลงานวัฒนธรรมอั นเกิดจากความตองการทางดานรางกายและจิ ตใจ ซึ่งสัมพันธกับ
สภาพความเปนอยู หรือวิถีชีวิตของมนุษย ในสังคม และเปนหนึ่งในปจจัยสี่ แหงการดํารงชีวิต ดังที่ สมภพ ภิรมย ได
กลาวถึงไววา “ป จจัยในการดํ ารงชีวิต ไดแก อาหาร ที่ อยูอาศัย เครื่องนุงหม และยารักษาโรค จตุปจจั ยหรือปจจัยทั้ง
4 นี้ เปนสิ่งจําเปนยิ่ งตอชี วิตและที่อยู หรือที่ อาศัยเปนป จจัยสําคัญในอันที่ จะกอใหเกิดสถาปตยกรรม ในสถาป ตยกรรม
อาจกลาวไดวา “อาคาร” เปนปจจัยที่ สําคัญที่สุด”1 ซึ่งสอดคลองกั บ สมลักษณ อัศวเหม ไดกลาวไววา
สถาปตยกรรมไมเหมือนกับงานศิลปสาขาอื่น เชน การเขียนภาพ ดนตรี หรือวรรณกรรม สถาปตยกรรม
เกี่ยวเนื่ องโดยตรงกับพื้นโลก เปนสิ่ งปลูกสรางบนพื้นผิวโลก เพื่อเป นที่ประกอบกิจกรรมต าง ๆ ของมวล
มนุษย สถาป ตยกรรมจึงเปนสวนหนึ่ งของการดํารงชีวิตของมนุษยเราดวย ความเชื่ อมโยงนี้เห็นได
ชัดเจนเมื่อเรากลาวถึงหนึ่งในปจจั ย 4 ของมนุษย ซึ่งไดแก ที่อยู อาศัย หมายถึง บานหรือสิ่งกอสรางที่ทํา
ใหคนเราไดพั กพิง เปนที่หลบภัยจากภยันตรายอันอาจมีขึ้นตามธรรมชาติ2
สถาปตยกรรมเกิ ดขึ้ นอั นเนื่ องมาจากมนุษยมีสั ญชาตญาณแห งความกลัวจากภั ยอันตรายตาง ๆ มี
ความตองการใหเกิดความมั่ นคงทั้งทางรางกายและจิตใจ
สถาปตยกรรมเปนผลงานทางดานศิลปะที่ ตอบสนองทั้งทางดานรางกาย และจิตใจ กลาวคือ มี
องคประกอบที่เกิดจากความตองการดานประโยชน ใชสอยตาง ๆ และมีความงาม ที่ มีอิทธิพลตอจิตใจของมนุษย
รูปแบบหรือลักษณะทางสถาปตยกรรมสะทอนใหเห็นถึงภู มิปญญา ความรู ความสามารถ คติความเชื่อ ความรูสึกของ
มนุษย ตลอดจนสภาพทางสังคมในยุ คสมัยโดยเฉพาะอยางยิ่ง คติ นิยมนั้นนั บวาเปนสิ่งสําคั ญซึ่งมี อิทธิ พลตอการ
แสดงออกในดานตาง ๆ ของมนุษยเปนอย างมาก
วิถีชีวิ ตของมนุษยยอมสัมพันธกับสภาพทางสังคมวัฒนธรรมและสภาพทางภูมิศาสตร พื้ นที่ภาคใต
ประกอบไปดวยกลุมชนหลายกลุ มทําใหเกิดวั ฒนธรรมที่หลากหลาย และมี การถายทอดโดยได รับอิทธิพลจากวัฒนธรรม
ภายนอกเขามาผสมผสาน ชาวไทยมุ สลิมในจั งหวัดปตตานีเปนกลุ มชนใหญในพื้ นที่ที่ มีเอกลักษณ ทางสังคมวั ฒนธรรม
และวิถีชีวิตที่แตกตางจากชนกลุมอื่นอยางชัดเจน โดยเฉพาะชาวไทยมุสลิ มที่อยู ในชนบทและมักจะนิยมพูดภาษายา
วีในการติดตอ สื่อสารระหวางกันเป นสวนใหญ
มัสยิดปรากฏอยู ทั่ วไปในจังหวั ดปตตานี ตั้งแตศาสนาอิ สลามเขามามีอิทธิ พลในพื้นที ่จากอดี ตจน
ปจจุบัน และได มีการวิวัฒนาการลักษณะทางสถาปตยกรรมอั นเนื่องจากไดรับอิทธิพลจากวัฒนธรรมภายนอก และ
การวิวัฒนาการตามยุคสมัย มี การนําโคงแหลม (Point Arch) แบบโกธิค (Gothic) และโคงครึ่งวงกลม
(Arch) ของจักรวรรดิออตโตมันในตุรกี มาใช และการใชโดม (Dome) ที ่ใชกันในเปอร เซียและอินเดีย เปน
หลังคาคลุม รู ปแบบและองคประกอบทางสถาปตยกรรมสวนหนึ่ ง ไดรับอิทธิพลจากการติดต อกับโลกภายนอก และ
ความเจริญกาวหนาของเทคโนโลยีการก อสรางนํามาใชในการออกแบบก อสรางมั สยิดในจังหวัดปตตานี
จังหวัดนราธิวาสมีกลุมชนตางวัฒนธรรมอาศัยอยูรวมกันหลายกลุม และมีความผสมผสานทางวัฒนธรรม โดยมี
ชาวไทยมุสลิมเปนกลุมชนสวนใหญในพื้นที่ มีเอกลั กษณทางสังคม วัฒนธรรม และวิ ถีชีวิตที่แตกตางจากกลุ มอื่นอย าง
1สมภพ ภิรมย. 2538. บานไทย. หนา บทนํ า.
2สมลักษณ อัศวเหม. ม.ป.ป. กลวิธีการออกแบบสถาปตยกรรม . หนา ปฐมลิ ขิต.