full2010.pdf - page 1593

1555
˜µ¦µŠš¸É 3 (˜n°) „µ¦ž’·´˜·°ŠÂ¡š¥rš¸ÉÁ„¸É¥ª o°Š„´„µ¦Á„· —¡·¬˜n°˜´¦³®ªn µŠŸ¼ožiª¥Å—o¦´¥µ˜o µœª´–æ‡ (n = 178)
°£·ž¦µ¥Ÿ¨„µ¦ª·‹´¥
แพทยที่ตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนแพทยที่ ปฏิบั ติงานในโรงพยาบาลชุมชนและเปนแพทยเวชปฏิบัติ
ทั่วไป มีประสบการณ ดูแลรักษาผูปวยเกิดพิ ษตอตับจากยาตานวัณโรค และเคยไดรับการฝกอบรมเกี่ยวกับการดูแล
รักษาผูปวยวัณโรคมากอน แพทย สวนใหญ (รอยละ 78.7) ไดสั่ งตรวจเลือดเพื่อดูคาการทํางานของตั บกอนเริ่มตนใช
ยา แพทย ประมาณ 1 ใน 4 และแพทยกวาครึ่งหนึ่งจากทั้งหมดสั่ งตรวจผูป วยทุกรายกอนเริ่ มใชยาและไมไดตรวจ
ผูปวยทุกราย แตจะตรวจผูป วยบางราย คาทางหองปฏิบั ติการที่นิ ยมตรวจมากที่สุ ดคือ AST และ ALT รองลงมาคื อ
bilirubin และ ALP ตามลําดับ มีแพทยที่สั่งตรวจหาไวรั สตับอักเสบกอนเริ่ มใชยานอย และในกรณีที่มีการสั่งตรวจ
แพทยตรวจคา HBsAg มากที่สุด รองลงมาคือ Anti-HCV สําหรับการปฏิบั ติของแพทยในระหวางที่ผูปวยกําลังไดรับ
ยานั้ นพบวา ประมาณรอยละ 90 ของแพทยได พูดคุ ยสอบถามผูป วยเกี่ยวกับความผิดปกติตาง ๆ ที่อาจบงชี้ ถึงภาวะ
พิ ษตอตับ แต ไมได สอบถามในผูป วยทุกราย สําหรับการตรวจทางหองปฏิบั ติการเพื่ อเฝาระวังและติดตามการทํางาน
ของตับพบว าแพทยประมาณรอยละ 85 ไดสั่งตรวจค าดังกลาว โดยมีแพทยประมาณครึ่งหนึ่งที่ไมได ตรวจผูปวยทุก
ราย แตจะตรวจผู ป วยบางรายเชน ผูป วยมีอาการแยลงหลังไดรับยา มีคาการทํางานของตับผิดปกติตั้งแตเริ่มตนการ
รักษา เปนตน โดยคาทางหองปฏิ บัติการที่แพทยนิ ยมสั่งตรวจเหมือนกับการตรวจกอนเริ่ มการรักษา และความถี่ใน
การตรวจติดตามที่ นิยมมากที่สุดคื อ การตรวจติดตามทุก 2 สัปดาหภายใน 2 เดือนแรกของการรักษา (รอยละ 19.4)
ยาตานวัณโรครุนแรก (firstline antituberculosis drugs) หลายชนิดไดแก isoniazid, rifampicin และ
pyrazinamide ทําใหผูป วยเกิดภาวะพิษตอตับได มีรายงานวา isoniazid ทําใหผูปวยเกิดพิษตอตับรอยละ 1.1 (Steele
et al ., 1991) สวน rifampicin เปนสาเหตุในผูป วยรอยละ 1.6 (Steele et al ., 1991) และผูปวยรอยละ 2.0 (Yee et al.,
„µ¦ž’·´˜·°ŠÂ¡š¥r¦³®ªnµŠŸ¼ožiª¥Å—o ¦´¥µ˜o µœª´–æ‡ ‹Î µœªœÂ¡š¥r (¦o°¥¨³)
คาทางหองปฏิบั ติการที่ตรวจ
AST 121 (80.1)
ALT 121 (80.1)
Bilirubin 101 (66.9)
ALP 96 (63.6)
ความถี่ในการสงตรวจติ ดตามคาทางห องปฏิบัติการ
ทุก 2 สัปดาห ภายใน 2 เดือนแรก 27 (19.4)
ทุก 1 สัปดาห ใน 2 สัปดาหแรกตามดวยทุก 2 สัปดาห ใน 2 เดือนแรก 21 (15.1)
ทุก 4 – 8 สัปดาห 21 (15.1)
ทุก 2 – 4 สัปดาห 19 (13.6)
ตรวจครั้งเดี ยวตลอดการรักษา 13 (9.4)
ตรวจเมื่อมี อาการทางคลินิ กของภาวะพิษตอตับ 13 (9.4)
ตรวจเมื่อผูป วยมาตามนัด 3 (2.2)
อื่น ๆ 22 (15.8)