เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 388

แบบจําลองทางคณิ ตศาสตรเพื่อทํานายปริมาณเชื้อวิ บริโอ พาราเฮโมไลติคัสในกุงขาว
Mathematical Modeling for Prediction of Vibrio parahaemolyticus Growth in White
Prawn
อริสรา บุณยะวันตั ง1 และ วราภรณ บุญทรั พยทิ พย2*
การปวยเนื่ องจากรับประทานกุงที่ มีเชื้อ วิ บริโอ พาราเฮโมไลติคัส ยั งเกิดขึ้ นอยูบอยครั้ ง การพัฒนาแบบจําลอง
ปฐมภูมิและแบบจํ าลองทุติยภูมิเพื่ออธิ บายการเจริญของเชื้อวิบริโอ พาราเฮโมไลติคัส ในกุง นาจะมี ประโยชนชวยให
ทราบจํานวนเชื้อกอโรคนี้ ในกุงไดงายขึ้น งานวิจัยนี้ทําการเปรียบเทียบประสิ ทธิภาพการทํานายของแบบจําลองปฐมภูมิ
และทุติยภูมิสําหรับทํานายจํานวน เชื้อ วิบริโอ พาราเฮโมไลติคัส ในกุง ที่ อุณหภูมิ 15 – 44 องศาเซลเซี ยส ผลการทดลอง
พบวาแบบจําลองของบารานยี่ มีความถูกตองในการทํานายสูงกวาแบบจํ าลองกอมเพอร สและแบบจําลองอันดับที่ หนึ่ง
(คาสัมประสิทธิ์สหสัมพัทธ = 0.936, 0.931 และ 0.862 ตามลําดั บ) ตัวแปรพารามิเตอรที่เปลี่ ยนแปลงตามอุณหภูมิคือ
อัตราการเจริญ และ ระยะเวลาในการปรับตัว ซึ่งสามารถถูกทํานายไดโดยใชแบบจําลองรัคโคกีและแบบจําลองอารเร
เนียส (คาสัมประสิทธิ์สหสัมพัทธ = 0.922 และ 0.997 ตามลําดับ)โดยแบบจําลองที่ พัฒนาขึ้นมีความถูกตองในการ
ทํานายการเจริญของเชื้อวิบริโอ พาราเฮโมไลติคัส ในกุงที่ อุณหภูมิคงที่
คําสําคัญ: วิบริโอ พาราเฮโมไลติคัส, แบบจําลอง, การเจริญ, อุ ณหภูมิ, กุง
Abstract
Vibrio parahaemolyticus has been a major cause of seafood-borne (especially prawn) infection outbreaks.
An availability of primary and secondary models for prediction of the number of this pathogen would help to estimate
safety of prawn consumption. The objective of this research was to compare predictability of existing primary and
secondary models in description of Vibrio parahaemolyticus growth in prawn. The primary model examination
demonstrated that the Baranyi model provided best fitting for the pathogenic growth data at 15 – 44 degree Celsius
(R2 = 0.936). The Gompertz and first order kinetic models were lesser appreciable (R2 = 0.931 and 0.862,
respectively). The modified Ratkwosky and non-linear Arrhenius model were identified as appropriate secondary
models for predicting the specific growth rate and lag time (R2 = 0.922 and 0.997). The combined application of the
primary and secondary models demonstrated excellent prediction of the pathogenic numbers in prawn in the
isothermal conditions.
Keywords: Vibrio parajaemolyticus, model, growth, temperature, prawn
1นิสิตปริ ญญาโท สาขาวิชาวิศวกรรมอาหาร คณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร กรุงเทพมหานคร 10900
2ผศ.ดร.,ภาควิชาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีการอาหาร คณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 10900
* Corresponding author: e-mail:waraporn.b@ku.ac.th