เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 389

บทนํา
ผลิตภัณฑสัตวน้ําแชเย็นแชแข็งเป นผลิตภัณฑสงออกที่สําคัญของประเทศไทยโดยเฉพาะกุงขาวแช เย็นแชแข็ง
ทั้งนี้เนื่องจากประเทศไทยมี แหลงเพาะเลี้ยงกุงเป นจํานวนมาก และมีแรงงานที่มีคุณภาพ ซึ่งในป พ.ศ. 2552 ประเทศไทย
มีปริมาณการสงออกของกุ งขาวแชเย็ นแชแข็งประมาณ 184,000 ตัน ซึ่งคิ ดเปนมูลคาการสงออกราว 39,900 ล านบาท
(กองประมงตางประเทศ, 2552) แตอย างไรก็ตามกระบวนการเพาะเลี้ยง การแปรรูป และการสงออกของกุงและ
ผลิตภัณฑของประเทศไทยยังประสบกั บอุปสรรคหลายอยาง เช น การถูกกีดกันทางการค าจากประเทศทางทวีปยุโรป
และอเมริกา เนื่องมาจากสินคาไม ไดมาตรฐานตามขอกําหนดของประเทศนั้ นๆ เชน มี สารไนโตรฟูแรน(Nitrofurans)
ตกคางจากการเพาะเลี้ยง หรือในระหวางกระบวนการแปรรู ป มีการปนเปอนของจุลินทรียในปริ มาณสูง ซึ่งจุ ลินทรียที่
เปนปญหาสําคัญตั วหนึ่ง คือ เชื้อวิบริโอ พาราเฮโมไลติคั ส (Vibrio parahaemolyticus) ซึ่งผลจากการปนเป อนทําใหเกิด
การสู ญเสี ยทางดานเศรษฐกิ จและความเชื่อถื อของประเทศคู คาเป นอย างมาก และเนื่องมาจากเชื้ อ Vibrio
parahaemolyticus เปนจุลินทรียที่มีอยูในแหลงน้ํ าเค็ม และน้ํากรอยตามธรรมชาติ สามารถพบไดในสั ตวที่อาศั ยอยูใน
น้ําเค็มและน้ํ ากรอยทั่วไป ดังนั้ น จึงไมสามารถหลีกเลี่ยงการปนเป อนได นอกจากนี้อาจมีการปนเปอนขามในหวงโซ
อุปทานในกระบวนการผลิตไปจนถึงกระบวนการเก็บรักษา ดังนั้นการผลิตกุงแชเย็นแชแข็งสงออกจึงต องมีการควบคุม
การผลิตอยางเครงครัด โดยเฉพาะคุณภาพทางจุลิ นทรียเพื่อผลิตสินคาใหไดมาตรฐาน และมี คุณภาพตรงตามมาตรฐาน
สินคาของประเทศนําเขา เพราะฉะนั้นการสนันสนุนความปลอดภั ยทางเชื้อจุลิ นทรียด วยการประเมินความเสี่ยงเชิ ง
ปริมาณของ เชื้ อ Vibrio parahaemolyticus ในกุ งแชเย็นแชแข็ง จึงมีความจําเปนอย างมากเพราะทําใหทราบถึงปริมาณ
ของเชื้อที่เปลี่ยนแปลงไปตามเวลาภายใตปจจัยที่มีอิทธิ พลตอการเจริญและการตายของจุลิ นทรีย และนําผลที่ ไดไป
ปรับปรุงกระบวนการผลิตเพื่อลดความเสี่ยงทางเชื้อจุลิ นทรียที่จะเกิดขึ้น ซึ่ งการใชแบบจํ าลองทางคณิตศาสตรสําหรั บ
ทํานายการตายและการเจริญของ Vibrio parahaemolyticus สามารถประเมินจํานวนจุลินทรียไดอยางรวดเร็ว
งานวิจัยนี้ทํ าการเปรียบเทียบประสิทธิ ภาพการทํานายของแบบจําลองปฐมภู มิและทุติยภู มิสํ าหรับทํานาย
จํานวน เชื้อกอโรค วิบริโอ พาราเฮโมไลติคัส ที่ เจริญเติบโตบนตั วกุง ที่ เก็บรักษาที่อุณหภูมิ 15 – 44 องศาเซลเซียส
อุปกรณและวิธีการวิจัย
1. การเตรียมตัวอยางและการเก็บขอมูล
สายพันธุของเชื้อวิบริโอ BCC 24339 เปนสายพันธุกอโรคและมียีน tdh (thermostable direct hemolysin
(tdh+/trh–))เก็บรักษาที่อุณหภูมิ -80 องศาเซลเซี ยส มีปริมาณเชื้อประมาณ 109-1010 cfu/g ในอาหาร Tryptic soy broth
(TSB; Merck, Darmstadt, Germany) ที่เติ ม NaCl 3% (w/v) บมที่อุณหภูมิ 37 องศาเซลเซี ยส 20-24 ชั่วโมง ถายเชื้อและ
บมไว 18 ชั่วโมงกอนนํ ามาใช จากนั้นนํากุ งขาวแชแข็งทํ าการละลายที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส สุมตัวอยางกุง จุมใน
สารละลาย 1 ลิตรที่มีเชื้ อ Vibrio parahaemolyticus จํานวน 5 log cfu/g เปนเวลา 15 นาที และนําไปบ มที่อุณหภูมิ 44 37
25 20 และ 15 องศาเซลเซียส จากนั้นทําการเก็บขอมูลปริมาณเชื้อที่เวลาตางๆ จนกระทั่งกุงเน าเสียโดยวิธี MPN และวิธี
Polymerase Chain Reaction ทําการตรวจสอบอยางนอย 2 ซ้ํ าที่แตละระดั บอุณหภูมิ
2. การสรางแบบจําลอง
แบบจําลองปฐมภูมิที่นํามาศึกษา ไดแก