full2012.pdf - page 595

คุณภาพการเรียนการสอน 2) การสอนเพื่อพัฒนาทักษะการคิ ด 3) การจัดการเรี ยนรู้ แบบโครงงาน 4) การจัดระบบการ
นิเทศภายในสถานศึกษา แต่ที่แตกต่างกัน คือ วิธี การพัฒนาของแต่ละแห่ งอาจจะลักษณะที่ ไม่เหมือนกัน เช่นโรงเรี ยนวัด
นางเหล้า จะเน้นกระบวนการจั ดการความรู้ การสร้ างระบบพี่เลี้ ยง (Mentoring System) และการสร้างคลั งความรู้
(Knowledge Tank) ส่วนโรงเรี ยนบ้านชะแม จะเน้นวิธี การพัฒนาแบบนําตนเอง ((SDL : Self Directed Learning) ซึ่ งเป็ น
วิธี การที่ครู นําชุดฝึ กอบรม (Training Package) มาใช้ ส่ วนโรงเรี ยนสมเด็จเจ้าพะโคะ เน้นวิธี การเรี ยนรู ้ร่ วมกัน
(Participation) เรี ยนรู ้จากการปฏิบัติ (Practice) และสําหรับโรงเรี ยนวัดพังกก(ประชาพิ ทักษ์) และโรงเรี ยนวัดดีหลวง จะ
ใช้รู ปแบบเดียวกัน ซึ ่ งเน้นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Sharing) การเรี ยนรู้ร่ วมกัน (Participatory) และเน้นประสิ ทธิ ภาพและ
ประสิทธิ ผล (Efficiency and Effectiveness) ส่วนรูปแบบที่ เป็ นภาพรวมของทั้ง 5 แห่ ง จะมีส่วนที่คล้ายๆกัน นั้ นคือ เน้น
การเรี ยนรู้จากการปฏิบัติ (Practice) การเรี ยนรู้ ร่ วมกัน (Participation) การแลกเปลี่ยนเรี ยนรู้ (Sharing) ความต่อเนื่ อง
(Continuity) ซึ่ งกระบวนการเหล่านี้ จะนําไปสู่ แนวปฏิบัติที่ ดี (Good Practice) และแนะสู่แนวปฏิบัติที่ดี ที่ สุด (Best
Practice) ซึ่ งก่อนที่จะกําหนดเป็ นรูปแบบ ได้ให้ผู้บริ หาร ครู คณะกรรมการสถานศึกษา และชุ มชน ให้ข้อมูลและร่วม
แสดงความคิดเห็ น ซึ่ งเป็ นไปตามหลักการของการบริ หารสถานศึ กษาโดยใช้โรงเรี ยนเป็ นฐาน ที่ อุทัย บุญประเสริ ฐ
(2542) กล่าวไว้ว่า การบริ หารโดยใช้โรงเรี ยนเป็ นฐาน หมายถึ ง กลยุทธ์ในการปรั บปรุ งการศึกษา โดยเปลี่ ยนอํานาจ
หน้าที่ ในการตัดสิ นใจจากส่ วนกลางไปยังแต่ ละสถานศึกษา โดยให้คณะกรรมการสถานศึกษาที่เป็ นตัวแทนจากทุกภาค
ส่วนเข้ามามีส่วนร่ วมในการตัดสินใจการดําเนิ นกิจกรรมต่างๆ ในสถานศึกษา จึ งทําให้ข้อมูลที่ได้มาจากบริ บทจริ งของ
สถานศึกษาแต่ละแห่ ง และสอดคล้ องกับหลักการสําคัญของการบริ บทสถานศึกษาโดยใช้โรงเรี ยนเป็ นฐาน ที่ Florida
Department of Education. (1998) กล่ าวไว้คือ หลักการกระจายอํานาจ หลักการมีส่วนร่ วม หลักการคืนอํานาจให้กับ
ประชาชน หลักการบริ หารตนเอง และหลักการตรวจสอบและถ่วงดุล ดังนั้นในการดําเนิ นการเพื่อให้ได้มาซึ่ งรู ปแบบ
พัฒนาดังกล่าว จึ งเป็ นกระบวนการที่ สอดคล้องกับแนวคิ ดการบริ หารสถานศึกษาโดยใช้โรงเรี ยนเป็ นฐานจริ งๆ และ
กระบวนการได้เปิ ดโอกาสให้ ผู้เกี่ยวที่ ข้องในการจัดการศึกษามี ส่วนร่ วมในทุกขั้ นตอน ทําให้ ความสัมพันธ์ ระหว่าง
โรงเรี ยนกับชุมชนดีขึ้ น ดังนั้นบริ บทของสถานศึกษาจะนําไปสู่ การสร้างรู ปแบบที่ดี และเหมาะสมกับสถานศึกษา เกิ ด
ผลดี ต่อการพัฒนาครู และผู้ บริ หารสถานศึกษาต่อไป
ž¦³Á—Èœš¸É 2 ความเป็ นไปได้และความเหมาะสมของรูปแบบการพัฒนาครู และผู้บริหารสถานศึ กษา ซึ่ ง
รู ปแบบที่พัฒนาขึ้ นเป็ นรู ปแบบที่มาจากแนวคิดของการบริ หารสถานศึกษาโดยใช้โรงเรี ยนเป็ นฐานอย่างแท้จริ ง มีทั้ ง
รู ปแบบที่ เป็ นรายสถานศึ กษาและรู ปแบบการพัฒนาร่วม ซึ่ งได้นํารู ปแบบให้ ผู้ ทรงคุ ณวุฒิ จํานวน 5 ท่ าน ประเมิ น
คุณภาพความเป็ นไปได้และความเหมาะสมของรูปแบบ พบว่า คุณภาพของรู ปแบบของแต่ละสถานศึ กษา และ รู ปแบบ
การพัฒนาร่ วมอยู่ในระดับมาก ที่เป็ นเช่นนี้ เพราะจุดเด่ นของรู ปแบบการพัฒนาครูและผู ้บริ หารสถานศึกษาโดยใช้
โรงเรี ยนเป็ นฐาน อยู่ที่กระบวนการจัดทํารู ปแบบที่มาจากความต้องการของบุคลากร และผู ้ที่เกี่ยวข้องที่ร่ วมคิดร่ วมทํา
สอดคล้องกับความเป็ นบริ บทของแต่ละสถานศึกษา และประเด็นการพัฒนาครูและผู ้ บริ หารสถานศึกษาเป็ นประเด็นที่
สอดคล้องกับนโยบายของระดับกระทรวง ระดั บเขตพื้ นที่ หมายถึ ง ครอบคลุมการจัดการศึ กษาของชาติ เพื่อเพิ่ม
ผลสั มฤทธิ์ ทางการเรี ยนและคุ ณภาพของผู้ เรี ยน จึงนับเป็ นรู ปแบบที่น่าสนใจและสถานศึกษา สามารถที่จะนําไปใช้ได้
จริ ง สอดคล้องกับงานวิจัยของ ดิ เรก วรรณเศียร (2545) ที่พบว่ า รูปแบบจําลองที่ สามารถนําไปใช้ได้ดี ต้องครอบคลุม
ภารกิ จการบริ หารสถานศึ กษา ครอบคลุมนโยบายสถานศึกษา และครอบคลุ มทุกหมวดของพระราชบัญญัติการศึกษา
บูรณาการเข้ากับศาสตร์ทางการบริ หารการศึ กษาได้ลงตัว และอีกทั้ งกระบวนการในการสร้ างและพัฒนารู ปแบบมี
ความชัดเจน น่ าเชื่อถื อ ข้อมูลที่ได้มาจากสภาพจริ งที่เกิดขึ้ นในสถานศึกษา สอดคล้องกั บความคิดเห็น Bardo and
Hartan (1992) ที่ กล่าวว่า แบบจําลองที่ ดีควรอธิ บายสภาพหรื อแนวทางของสถานศึกษา และมีข้อมูลที่มาจากบริ บท
595
การประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิ ทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 22 ประจำปี 2555