เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 152

3
ผลการวิจัยและอภิปรายผล
การศึกษาวิจั ยครั้ งนี้ มุ่งเน้นให้เกษตรกรมีส่วนร่ วมป้ องกันกาจัดโรคแมลงศัตรู สาคัญของพริ ก เพื่อเพิ่มรายได้
และสร้างความมั่นคงอาหารในชุมชน โดยมี ผลการวิจัยดังนี้
การจัดตั้งและพัฒนากลุ่ม
คณะผู ้วิจัยได้จั ดประชุมร่ วมกับเกษตรกร ผู้ ใหญ่บ้านซึ่ งเป็ นผู ้นาชุ มชน และตัวแทนองค์ กรในท้องถิ่ น คือ
สานักงานเกษตรตาบลพิ ชัย และสานักงานองค์การบริ หารส่วนตาบลพิชัย เพื่อจัดตั้ งกลุ่มและทาการคัดเลื อกสมาชิก
เกษตรกร 30 คน รวมทั้ งให้เกษตรกรมีส่วนร่วมในการป้ องกันกาจัดโรคแมลงศัตรู สาคัญของพริ กในชุมชน โดยใช้การ
ทางานในรู ปแบบคณะกรรมการ มีการกาหนดบทบาทหน้าที่ ทางานที่ชัดเจน มี การกาหนดกฎกติกาภายในกลุ่ ม
เพื่อแลกเปลี่ ยนเรี ยนรู ้ คือ (1) มาประชุมทุ กครั้ งที่นัดหมาย (2) มี ส่วนร่ วมในทุกกิ จกรรมที่ เกี่ยวข้องต่อการปลูกพริ ก
(3) ดาเนิ นงานตามแผนร่ วมกัน (4) ดูแลแปลงปลูกพริ กตามที่กาหนด
การดาเนินงานเพื่อป้ องกันกาจัดโรคแมลงศัตรู สาคัญของพริ กโดยเกษตรกรมีส่ วนร่วม
หลังจากจัดตั้งกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่เป้ าหมาย คณะผู้วิจัยจึงได้ประชุมระดมสมองร่ วมกับเกษตรกรเพื่ อค้นหา
ปั ญหาโรคแมลงศัตรู พริ ก จากการศึกษา พบว่าปั ญหาโรคแมลงศัตรู สาคัญของพริ กในชุ มชน คือ โรคแอนแทรคโนส
โรคโคนเน่าที่เกิดจากเชื้อราในดิ น หนอนแมลงวันผลไม้เจาะผลพริก โดยนาตัวอย่างโรคแมลงศัตรูสาคั ญในพื้ นที่ปลูก
พริก เพื่อจาแนกและวินิจฉัยสาเหตุที่ถูกต้องในเบื้องต้น ซึ่ งมีความสาคัญต่อการนาไปสู่ การป้ องกันกาจัดที่เหมาะสมและ
ประหยัด อีกทั้ งยังช่วยทาให้มีแผนการปฏิบัติที่ชัดเจน อันจะช่ วยป้ องกันและหยุดความเสียหายที่ จะเกิดขึ้นให้ลดน้อยลง
โรคแอนแทรคโนส คือโรคที่ ก่อปั ญหาให้เกิดความเสี ยหายต่อผลผลิตพริ กเป็ นอย่างมาก มีสาเหตุการเกิ ดโรค
เนื่องจากขาดการดูแลจัดการที่ เหมาะสมและขาดการทาความสะอาดแปลง ผลการสารวจพื้ นที่ชุมชนเป้ าหมาย พบว่ า
มีการระบาดทั่วไปในแปลงปลู กพริ กของเกษตรกรแต่ไม่รุ นแรง เนื่องจากเป็ นช่วงฤดู แล้ง สภาพความชื้ นต่า ทาให้
การระบาดของโรคในส่ วนที่ อยู่เหนือดิ นน้อยกว่าการปลูกในฤดูฝน อย่างไรก็ตามโรคนี้ ก่อความเสี ยหายได้รุ นแรง
ในฤดูฝน ดังนั้ นเกษตรกรจึงต้องเฝ้ าระวังและป้ องกันการระบาดของโรคแต่ เนิ่น ๆ อาการของโรคแอนแทรคโนส คือ
ผลพริกมี แผลกลมขนาดค่อนข้างใหญ่ แผลยุบตัวลงเล็กน้อยจากระดับผิวผล (ภาพที่ 1)
ภาพที่ 1 โรคแอนแทรคโนสของพริ กที่เกิดจากเชื้อรา Colletotrichum gloeosporioides
โรคโคนเน่ า พบว่า มีสาเหตุการเกิดโรคเนื่ องจากเกษตรปลูกพริ กซ้ าในพื้ นที่เดิมเป็ นระยะเวลานาน ทาให้ เกิด
การสะสมโรคซึ่ งระบาดทั่วไปในแปลงปลูกพริ กแต่ไม่รุ นแรง อาการโรคที่ปรากฏ คื อ ต้นพริ กมีอาการเหี่ ยว ใบตกลู่ลง
ทั้งต้น ต่อมามีอาการเหลืองและแห้งตายเป็ นสี น้ าตาล เมื่ อถอนต้นพริ กดู พบว่า รากมีแผลสี น้ าตาลและผิวรากเปื่ อยและ
ยุ่ยหลุ ดลอก (ภาพที่ 2 ก และ ข) ผลการแยกเชื้ อสาเหตุจากพืชที่ เป็ นโรค พบว่า เป็ นเชื้ อรา Fusarium oxysporum
นอกจากนี้ ยังพบว่าตัวอย่างต้นพริ กบางต้นที่เป็ นโรคโคนเน่ า เมื่อนามาแยกเชื ้อสาเหตุโรคพบว่าเป็ นเชื้อรา Sclerotium
rolfsii (ภาพที่ 2 ค)