เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 953

4
วางแผนและออกแบบมาเปนอยางดี จนสามารถอธิบายไดอยางละเอียด ตอบคํ าถาม ขอสงสัยของผู เรียนไดอย างชัดเจน
เพื่ อใหผูเรียนมี ขอมูลที่ ดี เขาใจวิธี การ บทบาทของตนเอง และผลที่ จะไดรั บสําหรับการวิเคราะหเพื่ อตัดสินใจ นั่น
หมายถึงวา ผูเรียนไดฝกการคิดวิ เคราะห การคิดสังเคราะห และการคิดอยางมีวิจารณญาณตั้งแตเริ่ มกิจกรรมแรก
การประเมินการเรียนรู ในกิจกรรมนี้ผูวิจัยใช วิธีการสั งเกตจากการปฏิบัติกิจกรรมและผลของกิ จกรรม
พบวา ผู เรียนใหความสนใจกิจกรรม สังเกตได จากความกระตือรือรน เช น การซักถาม การแสดงความคิดเห็น ความ
ตื่นเตน อีกทั้ ง ยังมี การขยายผลการทํากิจกรรมจากเพื่อนสู เพื่อนและเพื่อนกลุมอื่น ๆ หลังจากเวลาผานไปสองสั ปดาห
ผูเรียนซึ่งเปนนิสิตปริญญาตรี ปสองไดสมั ครใจเขารวมกิจกรรม จํานวน 20 คน ตัวแทนกลุมสงรายชื่อพร อมหมายเลข
โทรศัพทและอีเมลแกผูวิจัย ซึ่ งจํานวนผูเรียนที่สมัครใจเขารวมกิ จกรรมมีความเหมาะสมและตรงกับความคาดหวังของ
ผูสอน เนื่องจากการฝกปฏิบั ติ “การคิด” ตองฝกอย างเขมขนโดยเฉพาะการฝกประสบการณเชิงปฏิบัติในแตละกิจกรรม
การเรียนรู ตองอยูภายใต การใหคําแนะนํา ปรึกษาของผูสอนอยางใกล ชิด ทั้งนี้ เพื่อพัฒนาตนแบบกระบวนการเรี ยนรู
“การคิด” ของผูเรียนระดับอุดมศึกษา
กระบวนการเรียนรูรวมกัน ผูเรียนที่ มีแรงจูงใจใฝสัมฤทธิ์สามารถเรียนรู เพื่อพัฒนาตนได ดวยวิธีการที่
หลากหลาย ผูวิจัยเลือกวิธีการ 2 แบบ คื อ กระบวนการเรียนรูรวมกันด วยการปฏิบั ติ เปนวิธีการที่นํ ามาใชสําหรับพัฒนา
พื้ นฐานความรูและวิ ธีการคนหาความรูของผูเรี ยน สวนการจัดการความรูนํ ามาใชเปนเครื่องมือในการเรี ยนรู สําหรับ
ผูเรี ยนก อนเข าสู การฝ กประสบการณ ตรงจากภาคสนาม กิ จกรรมนี้จํ าแนกการศึ กษาออกเป น 2 ส วน คื อ
กระบวนการพัฒนาฐานความรูและวิธีการ และการจัดการความรูกอนศึ กษาชุมชน
1. กระบวนการพัฒนาฐานความรูและวิธีการ วิธี การเรียนรูเริ่มดวยผูวิจัยใหคําแนะนําวิธี การทํากิจกรรม
โดยยกกรณีศึกษาให ผูเรี ยนเห็นประโยชนของกิจกรรม การนํากิจกรรมไปปรั บใชกับกิ จกรรมอื่น จากนั้นผูเรี ยนรวม
สนทนากับผูวิจัยเพื่อเสริมความรูการทํากิจกรรม ผูเรียนวางแผนและออกแบบการลงมือปฏิบั ติรวมกั น โดยแบงกลุมเปน
2 กลุมยอย สมาชิ กของแตละกลุมแบงปนความรับผิ ดชอบและปฏิบัติการสืบคนความรูจากแหล งตาง ๆ สมาชิกของแต
ละกลุมนําความรูที่สื บคนมาไดรวมแบงปนและแลกเปลี่ยนเรี ยนรูในกลุมยอยของตน พรอมทั้งร วมกันสังเคราะหความรู
ระดับบุคคลเปนของกลุม ตัวแทนกลุมยอยนําเสนอผลการศึกษาตอที่ประชุม สลายกลุ มยอย รวมเปนกลุมใหญ รวมกัน
สั งเคราะหและบูรณาการความรูระดับกลุ มยอยเปนความรูของกลุมใหญ ตัวแทนกลุมใหญนํ าเสนอผลการบู รณาการ
เนื้อหา และผูวิจัยใหคําแนะนํ าเพิ่มเติม
สําหรับการประเมิ นความรูความเข าใจของผูเรี ยนใชวิ ธีการสังเกตอย างตอเนื่อง คือ ชวงแรก สั งเกตใน
ขณะที่ ผูเรียนรวมแลกเปลี่ยนเรี ยนรูกันในกลุมย อยและกลุมใหญ ชวงที่ สอง สังเกตการนําความรูไปประยุกตใชใน
กิจกรรมตางๆ และชวงที่สาม สังเกตจากการนําเสนอผลการถอดความรูและประสบการณในแตละกิจกรรมทั้งด วยปาก
เปลาและชิ้ นงาน
ผลของกิจกรรมเนนใหเห็นความสําคัญและคุ ณคาของพลังกลุมที่สะทอนถึงความสําเร็จขั้นตนในระดับ
บุคคลซึ่งเกิ ดจากการเขารวมกลุม การเรียนรูรวมกัน การลงมือปฏิบัติดวยตนเองและกลุ ม ความสัมพันธที่ สรางสรรคของ
กลุม เช น ความไววางใจ การเป ดใจยอมรับกันและกัน เปนตน ความรูที่ เพิ่มพูนขึ้นจากภายในทั้ งดานการคิด วิถีพอเพียง
ตามหลักปรั ชญาเศรษฐกิจพอเพียง ภู มิป ญญาทองถิ่น รวมทั้ งวิธี การตาง ๆ ซึ่ งทุนความรู เหลานี้ชวยให ผูเรียนเข าใจ
กิจกรรมของชุมชนไดดี และมีวิธี การสืบคนความรูเพื่ อเก็บข อมูลได ตามเปาหมาย อีกทั้งสามารถแลกเปลี่ยนเรียนรู กับ
ผูนําดานภูมิปญญาของทองถิ่ นไดอยางมีทักษะ อั นกอใหเกิดความมั่นใจในการกาวสูกิจกรรมกระบวนการตอไป
2. การจัดการความรูกอนศึกษาชุมชน ผู วิจัยใชการเชื่อมโยงกิ จกรรม 2 กิจกรรมเขาดวยกัน คือ ในชวง
แรกให ผูเรี ยนศึกษาเกี่ ยวกับบริบทชุมชนและข อมูลพื้นฐานของชุมชน จากนั้ นนําขอมูลมาตั้งคําถามเพื่อค นหาความรู